Εκ Θεού ας αρχίσουμε:
Ματθαίος επί του όρους ομιλία, κεφάλαιο 5,9: «Μακάριοι οι ειρηνοποιοί, ότι αυτοί υιοί Θεού κληθήσονται». Στην παράγραφο 23 ο Ιησούς απευθύνεται ευθέως και στους ιεράρχες και τους οδηγεί:
«᾿Εὰν οὖν προσφέρῃς τὸ δῶρόν σου ἐπὶ τὸ θυσιαστήριον κἀκεῖ μνησθῇς ὅτι ὁ ἀδελφός σου ἔχει τι κατὰ σοῦ, 24 ἄφες ἐκεῖ τὸ δῶρόν σου ἔμπροσθεν τοῦ θυσιαστηρίου, καὶ ὕπαγε πρῶτον διαλλάγηθι τῷ ἀδελφῷ σου, καὶ τότε ἐλθὼν πρόσφερε τὸ δῶρόν σου.
Ως Κυθήριος και ως πρώην πρόεδρος της Εγχωρίου είμαι υποχρεωμένος να μιλήσω με παρρησία για ένα θέμα που άπτεται του θρησκευτικού συναισθήματος του Λαού μας.
Ο Κυθηραϊκός λαός μόνο ασεβής δεν μπορεί να θεωρηθεί, κατά συνέπεια ο Μητροπολίτης Κυθήρων θα έπρεπε να προσμετρήσει την ευλαβειά του και να συνεννοηθεί ομαλά μαζί του. Γιατί το θέμα της Παναγίας του της Μυρτιδιώτισσας, είναι μέγιστο. Και όλη η υπόθεση του καθεστώτος της Εγχωρίου Περιουσίας.
Αντί αυτού, απέκλεισε, με μαεστρία τον Κυθηραϊκό Λαό από τις αποφάσεις, επιδιώκοντας με την συνδρομή μη Κυθηρίων, να αφαιρέσει από τους Κυθήριους την ιδιότητα του ιδιοκτήτη από τα Μυρτίδια μας. Το Μητροπολιτικό Συμβούλιο πήρε την απόφαση της προσφυγής με 5 ψήφους. Εξ’ αυτών μόνο ένας ανήκει σε Κυθήριο, σε Ιερέα, υφιστάμενος του Δεσπότη. Άλλος σε δικηγόρο που ο Μητροπολίτης του αναθέτει υποθέσεις, αρά υπάρχει σχέση εργοδότη – εργολήπτη.
Ο Δικηγόρος μάλιστα, ως μέλλος του Μητροπολιτικού Συμβουλίου, ψήφισε να ανατεθεί η υπόθεση της προσφυγής στον εαυτόν του, με ευρύτατες αρμοδιότητες, μέχρι να προσλαμβάνει και άλλον ή άλλους Δικηγόρους… και να πράττει οτιδήποτε προς περάτωση της διδομένης εντολής σε Ελληνικά και Ευρωπαϊκά δικαστήρια… επί σκοπώ τα Ιερά Προσκυνήματα και η περιουσίες τους να περιέλθουν εις συσταθησόμενα αυτοτελή εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου.
Οι άλλοι 3 ψήφοι ανήκουν στον Δεσπότη και σε άλλους δύο μη Κυθήριους Ιερείς, υφιστάμενοί του δηλαδή. Αυτοί ψήφισαν και έλαβαν μια τόσο σπουδαία απόφαση, που αφορά το Νησί μας και τους Κυθήριους.
Είναι εύκολο να συμπεράνουμε τι είδους σύνθεση θα έχουν τα «αυτοτελή εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου» που επιθυμεί να συγκροτήσει ο Μητροπολίτης για να διοικήσει τα Μυρτίδια.
Δυστυχώς η Χριστιανική Δημοκρατία δεν φαίνεται να απασχολεί τον Μητροπολίτη Κυθήρων, ξεχνώντας ότι η Ελληνική λέξη Εκκλησία σημαίνει συνάθροιση λαού. Είναι ορθό να θεωρούμε αιρετικό το «αλάθητο του Πάπα», μα συγχρόνως υποκρινόμαστε όταν αναγάγουμε τους εαυτού μας σε «αυθεντίες» μη δεχόμενοι απόψεις άλλων, ούτε και των αιρετών εκπροσώπων του Λαού.
Από όσα σαφώς διατυπώνονται στην απόφαση της προσφυγής, προκύπτει ότι διεκδικείται η αλλαγή κτήτορα των Μυρτιδίων, ώστε να αποκτήσει την οικονομική διαχείριση η Εκκλησία της Ελλάδας μέσω της Μητρόπολης, ως συμβαίνει με τους άλλους ενοριακούς Ναούς των Κυθήρων. Αυτό θα σημάνει την οικονομική κατάρρευση του Προσκυνήματος. Θα είναι υποχρεωμένο να πληρώνει τεράστια ποσά σε ΕΝΦΙΑ και να επιβαρύνεται με τις αμοιβές λογιστικής διαχείρισης, πράγμα που αποφεύγει όσο ανήκει στον Δήμο υπό το καθεστώς της Εγχωρίου Περιουσίας.
Επίσης σημαντικά ποσά από το Παγκάρι θα φυγαδεύονται από τα Κύθηρα, ακόμα και ως μέρισμα για το επικουρικό ταμείο των Κληρικών, καθώς και ένας αριθμός άλλων κρατήσεων, που κανένας, ποτέ, δεν έκανε τον κόπο να μας ενημερώσει.
Εκτός από τη Μυρτιδιώτισσα που γι αυτή δημοσιεύεται από την Εγχώριο ξεχωριστός ετήσιος ισολογισμός, για τους άλλους Ναούς δεν ξέρουμε που πάνε τα χρήματα των πιστών. Από την πληρωμή πολλών υποχρεώσεων απαλλάσσεται το Προσκύνημα των Μυρτιδίων λόγω του καθεστώτος διαχείρισης που έχει.
Αυτό το καθεστώς είναι ευνοϊκό και για την Μητρόπολη των Κυθήρων και απορροίας άξιο είναι ποιες δυνάμεις εμποδίζουν τον Μητροπολίτη να το δει.
Γιατί πρέπει, τάχα, να αποκτήσει το καθεστώς διαχείρισης των άλλων Ναών του νησιού; Ευημερούν οι άλλοι Ναοί ή βρίσκονται σε οικονομικό μαρασμό; Ακόμα και αυτοί με τις μεγαλύτερες εισπράξεις υποφέρουν και παρά τις τεράστιες ανάγκες τους, σε τακτά χρονικά διαστήματα υποχρεούνται να εκπληρώνουν τις απαιτήσεις προς τα ταμεία της Μητρόπολης και της Εκκλησίας της Ελλάδας.
Δικαιούνται οι Κυθήριοι να μάθουν τι θα συμβεί αν επιτύχει η επιδίωξη του Μητροπολίτη. Ζωντανό παράδειγμα αυτό που συνέβηκε με τον μεγάλο σεισμό. Πλήγηκαν και τα Μυρτίδια και η Αγία Τριάδα των Μητάτων. Τα Μυρτίδια με δικούς τους πόρους σύντομα επούλωσαν τις μεγάλες πληγές τους και έγιναν πιο όμορφα από ποτέ. Αντίθετα η Αγία Τριάδα, που διοικείται από τη Μητρόπολη Κυθήρων, εγκαταλείφτηκε και ο χρόνος συνεχώς τη φθείρει.
Η μεγάλη αίθουσα του Κυθηραϊκού Συνδέσμου είναι σήμερα γεμάτη. Δεν παρευρίσκεται, όμως, ούτε ένα Ιερέας κι ας το θέμα που μας κάλεσε ο Δήμος για ενημέρωση αφορά τα Ιερά Προσκυνήματα.
Τι σημαίνει αυτό; Ή ότι οι Ιερείς γνωρίζουν τα θέματα τόσο καλά, ώστε να θωρούν περιττή κάθε άλλη ενημέρωση, ακόμη και από τον Δήμο, ή ότι φοβούνται τον φυσικό τους προϊστάμενο και δεν προσήλθαν, ή ότι περιφρονούν τους αιρετούς άρχοντες του Λαού, ή τέλος ότι δεν θεωρούν αναγκαία την ενότητα Λαού και Κλήρου και αντιμετωπίζουν με απάθεια ότι αφορά και θέλει ο Λαός.
Η Ιστορία διδάσκει. Υπάρχει επιστολή του εκ Κρήτης ιερομόναχου Σωφρόνιου Πάγκαλου προς τον εκλεγέντα το 1635 Αρχιερέα της εν Βενετία Ορθοδόξου Ελληνικής Κοινότητας Ζακυνθινό Αθανάσιο Βαλεριανό, που του ζητά τη συνδρομή του για να εκλεγεί Επίσκοπος Κυθήρων, μετά την αποτυχία του να γίνει ο ίδιος αρχιερέας στη Βενετία. Υποσχόταν ότι εάν ο Βαλεριανός προωθούσε την εκλογή του, θα του έδινε δώρο, στα επόμενα 2 χρόνια, 600 ισπανικά ρεάλια κι αν του παραχωρούσε και τον Ναό του Αγ. Γεωργίου, θα του έδινε 100 ρεάλια επιπλέον τον χρόνο. Έτσι διαδέχθηκε ο Σωφρόνιος τον Βαλεριανό στον επισκοπικό θρόνο των Κυθήρων.
Άλλο έγγραφο αποτελεί κατάλογο της περιουσίας του που ο Βαλεριανός συνέταξε και περιλαμβάνει όσα απέκτησε στα Κύθηρα κατά τη διάρκεια της επισκοπικής του θητείας, χωράφια και αμπέλια και τα έσοδα που του απέδιδαν.
Ήταν τόσα που εξουσιοδοτούσε τρεις επιφανείς Κυθήριους, «Καπετάνιους» όπως του ονομάζει, να τα διαχειρίζονται. Για να προφυλαχτούν οι Κυθήριοι από τη φιλαργυρία των ξενόφερτων προκαθημένων της Εκκλησίας τους, διαμαρτυρήθηκαν στους Ενετούς και πέτυχαν ο Λαός να αναδεικνύει τον Επίσκοπό του και όχι οι ιερείς ή η προϊστάμενη αρχή.
Επίσης φωτίστηκαν από την Παναγία και δημιούργησαν καθεστώς που από τότε εξασφάλισε γι τα Μυρτίδια αδιάβλητο σύστημα διαχείρισης των οικονομικών, ελεγχόμενο από τον Λαό και όχι από τον Επίσκοπο. Έτσι οι Κυθήριοι έκαναν μόνοι τους δρόμο ως τη δύσβατη περιοχή που υπήρχε ο ταπεινός Ναός της εύρεσης.
Έσκαψαν τον σκληρά βουνά, άνοιξαν με τα χέρια τους και πρωτόγονα εργαλεία την «Τρύπια Πέτρα», το πρώτο, ίσως, οδικό τούνελ σε όλη την Ευρώπη και στέριωσαν, το 1821, το γεφύρι που ακόμα εξυπηρετεί πλήθος προσκυνητών.
Πριν 160 χρόνια συγκέντρωσαν χρήματα και ύψωσαν περικαλλή Ναό. Δέθηκε ο Λαός με την Παναγία του. Αναγνώρισε την προστασία Της και η λαϊκή διαχείριση έκανε την Μυρτιδιώτισσα ευρύτατα γνωστή. Σε όλες τις παροικίες ύψωσε Ναό της, ή αφιέρωσε θρόνο και εικόνα. Η σημερινή της όψη και ο τρόπος λειτουργίας αποτελούν το καμάρι των Κυθήρων και παράδειγμα προς μίμηση.
Οι πιστοί ξέρουν ότι ο οβολό τους ξέρουν θα πιάσει τόπο. Ο Καββαθάς, ο Μητροπολίτης με το μεγαλύτερο έργο στα Κύθηρα, έχτισε τη Λαριώτισσα.
Δεν «διεκδίκησε» την περιουσία της μικρής, τότε, Εκκλησίας.
Ο ιδιοκτήτης, Παπα – Λεβούνης, εμπνεύστηκε από τον Δεσπότη και με συμβόλαιο παραχώρησε οικόπεδο και Ιερά σκεύη.
Όταν ο Καββαθάς βρέθηκε αντιμέτωπος με τις παραδόσεις του ευσεβούς Κυθηραϊκού Λαού, που αφορούσαν στη γύρα της Μυρτιδιώτισσας και ένιωσε τον επερχόμενο διχασμό, σωφρόνως υποχώρησε.
Η Παναγία υπέδειξε τον ορθό τρόπο και με παράταση των ημερών της γύρας λύθηκε το πρόβλημα. Οι Κυθήριοι δεν είναι αγνώμονες. Τίμησαν τον Καββαθά υψώνοντας την προτομή του εις ανάμνηση της σωφροσύνης του. Πόσο καλό είναι να μελετάμε και να διδασκόμαστε από την ιστορία μας!
Πρέπει να σημειωθεί πως ποτέ δεν υπήρξε πρόβλημα σε λατρευτικά θέματα. Πάντα, όπως και σήμερα, εμπίπτουν στην εξουσία του εκάστοτε Ιεράρχη.
Τα δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος 2017, αναφέρουν για τη Μητρόπολή μας: Μοναστηριακά Ιερά Προσκυνήματα:
1)Παναγία Μυρτιδιώτισσα.
2)Αγία Μόνη.
3)Παναγιά Δέσποινα (Καραβά).
4)Άγιοι Ανάργυροι (Ξερουλακι).
Και πιο κάτω: Ο Σεβ. Μητροπολίτης προεδρεύει:
1)Του κληροδοτήματος «Μιχαήλ Π. Παναγιώτου».
2)Του Ι. Π. Παναγίας της Μυρτιδιωτίσσης και
3)Του Ι. Π. της Αγίας Μόνης.
Είναι αυταπόδεικτο ότι η λατρευτική επιμέλεια ανήκει στην Εκκλησία και μόνο η οικονομική διαχείριση στον ιδιοκτήτη του Ιερού Προσκυνήματος, που είναι ο Κυθηραϊκός λαός.
Η αρμονική συνύπαρξη Λαού και ηγεσίας της Εκκλησίας, στο Ι. Π. της Μυρτιδιώτισσας, απέδωσε πλούσιους καρπούς και η μακρά διαιώνισή της φέρει, αναμφίβολα, τη σφραγίδα και την έγκριση της Παναγίας.
Παραπέμπει, ευθέως, στην Άγια Κοινωνία των πρώτων Χριστιανικών χρόνων και στις επιστολές του Αποστόλου Παύλου, που συχνά φροντίζει να καθοδηγεί και να προστατεύει τους Πρεσβύτερους και Διακόνους από τον πειρασμό της φιλονικίας και φιλαργυρίας.
Στην προς Τιμόθεο Α επιστολή, κεφάλαιο 3 παραγγέλλει: «Δεῖ οὖν τὸν ἐπίσκοπον ἀνεπίληπτον εἶναι, μιᾶς γυναικὸς ἄνδρα, νηφάλιον, σώφρονα, κόσμιον, φιλόξενον, διδακτικόν, μὴ πάροινον, μὴ πλήκτην, μὴ αἰσχροκερδῆ, ἀλλ' ἐπιεικῆ, ἄμαχον, ἀφιλάργυρον».
Τα Μυρτίδια ανήκουν στους Κυθήριους, όπως και άλλοι Ναοί είναι ιδιόκτητοι στο νησί μας, που και σε αυτούς προσφέρεται δημόσια λατρεία.
Όμως ο Μητροπολίτης δεν διεκδικεί τους άλλους. Διεκδικεί αυτόν που έχει τους περισσότερους ιδιοκτήτες.
Πώς ο νους κάθε σκεπτόμενου Κυθήριου να μην οδηγηθεί στην ουσιαστική διαφορά που υπάρχει;
Στα οικονομικά μεγέθη… δυστυχώς;
---------------------------------------
Κοσμάς Μεγαλοκονόμος
---------------------------------------
