Δευτέρα με λιακάδα, Μάνδρα Αττικής. Τοπίο βιομηχανικό και ημιαγροτικό
μαζί, διάσπαρτο με εγκαταλελειμμένα ή υπολειτουργούντα εργοστάσια, αλλά
και πολλές ενεργούς βιομηχανικές μονάδες, αποθηκευτικά σιλό, χωράφια με
ελιές, οικόπεδα με μπάζα.
Στο τέρμα ενός κακοτράχαλου δρόμου, έξω από τις περίκλειστες
εγκαταστάσεις μιας βιομηχανίας χημικών ειδών, σε μια αυτοσχέδια
κατασκευή από ξύλα και πανιά, είναι συγκεντρωμένες οι εργάτριες της
SΚOT.
Είναι η τρίτη εβδομάδα που τις βρίσκει καθημερινά στην πύλη του εργοστασίου, διεκδικώντας «να
σταματήσει επιτέλους η κοροϊδία της εκ περιτροπής εργασίας με τα μόλις
τρία μεροκάματα τον μήνα. Θέλουν να μας διώξουν, διαλύοντας το σωματείο
μας και να δουλεύουν αποκλειστικά με εργολαβικούς, χωρίς ασφάλιση και
εργασιακά δικαιώματα».
Ανάμεσα στις συναδέλφισσές τους, οι μετρημένοι στα δάχτυλα του ενός
χεριού άντρες δεν είναι σαν τη μύγα μες στο γάλα, αλλά σαν το ψάρι στο
νερό, αφού εδώ «είμαστε όλοι ένα, άντρες και γυναίκες».
Στην άλλοτε ακμαία βιομηχανική ζώνη, στη δυτική άκρη του Θριάσιου
Πεδίου, που πλέον μαστίζεται από την ανεργία και την αποβιομηχάνιση,
όπως μας λένε οι συνομιλητές μας, «κάνουν κουμάντο οι εργολάβοι, αυτοί
είναι κράτος εν κράτει πλέον εδώ. Το κράτος μπορεί να τα βάλει μ’
αυτούς; Αυτοί πρέπει να εκδιωχτούν από παντού...».
Οι 35 πλέον εργάτριες και εργάτες της SKOT, που παράγει χημικά
καθαριστικά και άλλα προϊόντα οικιακής χρήσης, μέχρι πριν από ένα μήνα
ήταν 50.
Από τις αρχές του 2017, όταν επιβλήθηκε μονομερώς το μέτρο της εκ
περιτροπής εργασίας -με μόλις 3 μεροκάματα τον μήνα-, 15 εργαζόμενοι
έφυγαν απλήρωτοι και χωρίς αποζημίωση.
Οσοι αρνούνται να φύγουν, παρά τις πιέσεις του εργοδότη, όπως μας
λένε, είναι στην πλειονότητά τους μέλη του Σωματείου Εργαζομένων στη
SΚΟΤ A.E.
To σωματείο τους από το 2013 που ιδρύθηκε έχει δώσει μάχες για να
κερδίσει τα αυτονόητα: εφαρμογή κανόνων υγιεινής και ασφάλειας, μέσα
ατομικής προστασίας, απολύτως απαραίτητα σε εργοστάσιο χημικών, που πριν
απουσίαζαν, ανάκληση εκδικητικών απολύσεων, συλλογικές συμβάσεις.
Κυρίως όμως κέρδισαν το δικαίωμα «να μη μας υποτιμούν και να μη
μας βρίζουν κατάμουτρα, αποκαλώντας μας “ζώα”, όπως γινόταν πριν
ιδρύσουμε το σωματείο. Ισως τώρα το κάνουν κρυφά, πίσω από την πλάτη μας».
Τότε ήταν που εφαρμόστηκε το άκρως σεξιστικό μέτρο της μείωσης μισθών
με κριτήριο το φύλο, 10% για τους άντρες και 20%-23% για τις γυναίκες,
που ήταν και η πλειονότητα των εργαζομένων. «Η δικαιολογία που
επικαλέστηκε το αφεντικό ήταν ότι “οι άντρες κρατάνε σπίτια”. Λες κι
εμείς δουλεύουμε εισπνέοντας χημικά και κουβαλώντας παλέτες με ασήκωτα
βάρη για χόμπι, για το κομμωτήριο».
Ηταν η εποχή που επιχειρήσεις έσπευσαν να εκμεταλλευτούν τη
μνημονιακή πρόβλεψη για ίδρυση Ενώσεων Προσώπων, για την υπογραφή
επιχειρησιακών συμβάσεων, με μειώσεις μισθών ώς και 50%.
Η ίδρυση σωματείου, που κατάργησε την Ενωση Προσώπων, δεν πήρε πίσω
τις ρατσιστικές μειώσεις, κατάφερε όμως να βάλει ένα στοπ στην
κατρακύλα».
Σήμερα, όπως πέρυσι τέτοια εποχή, όταν τις απεργούς-εργάτριες που
διεκδικούσαν τα απλήρωτα μεροκάματα και ανάκληση απόλυσης τις
υποδέχονταν τα ΜΑΤ με ξύλο και τραυματισμούς, έτσι και φέτος «είμαστε πάλι εδώ, σαν να μην πέρασε μια μέρα».
Μόνο που το πλίνθινο κτίσμα, που είχαν κατασκευάσει για τις
συγκεντρώσεις τους, το γκρέμισαν αιφνιδιαστικά πέρσι το καλοκαίρι, όταν
τα μέλη του σωματείου έλειπαν με άδεια. «Για να μην έχουμε ούτε έναν χώρο να βρισκόμαστε. Είναι χαρακτηριστικό τού πώς μας αντιμετωπίζουν».
Οι εργάτριες το ξανάστησαν πρόχειρα, έστω σαν παράγκα, με μια ξυλόσομπα για να αντέχουν το τσουχτερό κρύο.
Είναι κάθε μέρα εκεί, από τα χαράματα που ανοίγουν οι πύλες του
εργοστασίου ώς αργά τη νύχτα, μέχρι να γυρίσουν στη δουλειά με πλήρες
ωράριο και ανθρώπινο μισθό.
Προπαραμονή της Ημέρας της Γυναίκας, οι εργάτριες της SΚΟΤ, όπως μας λένε, «στις 8 του Μάρτη, δεν γιορτάζουμε. Αγωνιζόμαστε. Οπως και κάθε μέρα».
Λίτσα Πανά
Η Λίτσα δουλεύει δέκα χρόνια ως συσκευάστρια στο εργοστάσιο της SΚΟΤ.
Είναι από τις σχετικά καινούργιες εργαζόμενες, καθώς έχει συναδέλφισσες με 20 και 25 χρόνια δουλειάς στο ίδιο εργοστάσιο, «χωρίς ούτε ένα ένσημο στα βαρέα- ανθυγιεινά, και ας προβλεπόταν μέχρι πρόσφατα».
Οταν έγιναν οι πρώτες περικοπές μισθών, με τις γυναίκες να υφίστανται διπλάσιες μειώσεις από τους άντρες συναδέλφους τους, «εγώ
ήμουν που ρώτησα γιατί αυτή η αδικία και μας απάντησε το ανεκδιήγητο
ότι “οι άντρες ζούνε σπίτια”. Δηλαδή εμείς τι ζούμε; Περιμένουμε το
χαρτάκι της μισθοδοσίας για το Ηοndos Center;».
Η Λίτσα είναι μητέρα μονογονεϊκής οικογένειας, όπως και οι
περισσότερες συναδέλφισσές της, που όχι μόνο ζούνε σπίτια αλλά με τον
πετσοκομμένο μισθό τους στηρίζουν συχνά άνεργα παιδιά.
Η ίδια έχει δύο παιδιά, 18 και 22 χρόνων. «Ανεργα», προσθέτει μονολεκτικά.
«Στην επόμενη μείωση, ρωτήσαμε “πώς
θα τα βγάλουμε πέρα με με 400, 500 ευρώ;”. Η απάντηση του υιού της
επιχείρησης ήταν ότι τώρα στα σούπερ μάρκετ έχουν χτυπημένες κονσέρβες
και προσφάτως ληγμένες και να μάθουμε να ζούμε με αυτά. Με τρία
μεροκάματα τον μήνα δεν βγαίνει τίποτα, είναι σαν να μη δουλεύουμε.
»Αν δεν κάναμε και τη διαμαρτυρία στο
υπουργείο Εργασίας, δεν θα παίρναμε ούτε τα 200 ευρώ έναντι όσων μας
χρωστάει. Αν θα γιορτάσω τη Μέρα της Γυναίκας; Οχι, βέβαια.
Πριν εργαστώ στο εργοστάσιο, νόμιζα ότι η μέρα αυτή ήταν για διασκέδαση με μπουζούκια και ουίσκι.
Τώρα έχω καταλάβει τι είναι πραγματικά η Μέρα της Γυναίκας. Είναι αγώνας. Είναι επανάσταση -για μένα».
Ρία Ρόκα
Πώς είναι να είσαι εργαζόμενη σε εργοστάσιο χημικών, ρωτάμε την πρόεδρο του σωματείου:
«Εδώ είμαστε οι πιο πολλές γυναίκες, γιατί κάνουμε συσκευαστική
δουλειά. Πριν συστήσουμε το σωματείο δεν τηρούσαν καν τα μέτρα υγιεινής
και ασφάλειας. Εχουμε κάνει πολλές προσπάθειες ως σωματείο και έγιναν
σημαντικές βελτιώσεις σ’ αυτό».
Εννοεί το διάλειμμα, τη διανομή γάλακτος λόγω του ανθυγιεινού, γάντια
και σκουφιά για προστασία, αν και ακόμα και αυτά τα στοιχειώδη έχουν
πλέον κοπεί.
Δεν θεωρεί τον εαυτό της τυπική συνδικαλίστρια αφού, όπως λένε και οι συνάδελφοί της, «εμείς δεν έχουμε καρέκλες και αρχηγούς, είμαστε ίσοι».
«Εμάς μας ανάγκασε ο εργοδότης να αγωνιστούμε για να προστατεύσουμε όσα δικαιώματα μας έχουν μείνει», λέει η Ρία.
«Από το 2013, που ιδρύσαμε το σωματείο, είμαστε όλοι μια γροθιά
για τα αυτονόητα. Αγωνιζόμαστε για να αποσυρθεί το καταχρηστικό μέτρο
της εκ περιτροπής εργασίας και να δουλέψουμε όπως πριν με πλήρη
απασχόληση».
Θεωρεί ότι υπάρχει ισότητα των φύλων; «Και ναι και όχι».
Μαρία Κανάκη
«23 χρόνια δουλεύω στο εργοστάσιο.
Μονογονεϊκή και εγώ. Με ένα παιδί που δουλεύει μόνο 5 μήνες τον χρόνο.
Σε εργοστάσιο στην Johnson’s. Σε εργολάβο και αυτός βέβαια.
Η περιοχή εδώ είναι προς
εκμετάλλευση. Φεύγουν οι παλιοί και έρχονται τα παιδάκια, πέντε πέντε
μήνες, μέχρι να τα ξεζουμίσουν και αυτά, να φτάσουν στην ηλικία τη δική
μας και να τους δώσουν μια κλοτσιά και να τους πούνε “έξω”. Οπως εμάς
τώρα».
Δέχεται πιέσεις να φύγει;
«Βέβαια, όπως όλες μας. Συνέχεια με ρωτάει (σ.σ. ο εργοδότης)
“εσύ πότε θα πάρεις σύνταξη;”. Μόνο που εγώ με τα μέτρα Χαϊκάλη πάω για
σύνταξη στα 62 και είμαι 51 χρονών. Εχω άλλα 11 χρόνια... να είμαστε
γεροί».
«Πού να πάρεις σύνταξη που δεν μας κόλλησαν ποτέ ούτε ένα ένσημο στα βαρέα ανθυγιεινά, ακόμα και όταν το προέβλεπε ο νόμος;», συμπληρώνει συνάδελφός της.
Θεωρεί μέτρο ισότητας την εξίσωση των ορίων συνταξιοδότησης στα 67 χρόνια για άντρες και γυναίκες;
«Οχι, αγάπη μου, όχι. Δεν υπάρχει
ισότητα των φύλων, ούτε στην εργασία ούτε στη σύνταξη ούτε πουθενά. Εδώ
έχουμε καταντήσει να είμαστε τα ανδρογύναικα.
Ανδρογύναικα γιατί σηκώνουμε τα βάρη,
τραβάμε λεκάνες με υλικά που ζυγίζουν 500 κιλά. Σαράντα κιλά ρολά
σελοφάν έπρεπε να τα σηκώσουμε να τα ντανιάσουμε στο μπόι μας.
Προ σωματείου, βέβαια. Μετά γίνανε 15-18 κιλά, που είναι το νόμιμο βάρος».
Βαγγέλης Γκιόκας
«Με τόσες γυναίκες, έχουμε αναγκαστεί
κι εμείς οι άντρες να είμαστε μάχιμοι, γιατί οι γυναίκες μάς έχουν
ξεφτιλίσει. Πέρα από την πλάκα, εδώ είμαστε όλοι αδέλφια, γυναίκες-
άντρες...
Φοβόμαστε ότι ο εργοδότης μας
εφαρμόζει εκδικητικά την εκ περιτροπής εργασία για να μας αναγκάσει να
παραιτηθούμε. Τον μεγάλο πελάτη που έχει χάσει, όπως λέει, τον έχει
“στοκάρει” με υλικό, αφού δουλεύαμε τριπλοβάρδιες όλο το καλοκαίρι, δεν
κλείσαμε ούτε Αύγουστο.
Αν διαλυθεί το σωματείο και φύγουμε, όπως έχει στόχο, ίσως ο πελάτης ως διά μαγείας ξαναεμφανιστεί...
Εχουμε ενδείξεις ότι υπάρχει δόλια
μεθόδευση. Αν δεν ήταν οι γυναίκες τόσο δυναμικές δεν θα κερδίζαμε
τίποτα. Και κανένα σωματείο δεν θα κερδίσει ποτέ τίποτα αν δεν υπάρχει
δυναμισμός κι ενότητα. Τι άντρας και γυναίκα; Ολοι ένα, ένας για όλους,
όλοι για έναν. Ναι, όπως οι τρεις σωματοφύλακες.
Ομως εμείς δεν είμαστε τρεις, είμαστε οι 29 σωματοφύλακες. Τόσα είναι τα μέλη του σωματείου και είμαστε όλοι μια γροθιά».
Τι γιορτάζουμε όμως στις 8 του Μάρτη;
Η 8 του Μάρτη δεν είναι πάρτι. Ως Διεθνής Ημέρα της Γυναίκας
εγκρίθηκε το 1910 στη Β' Συνδιάσκεψη των Σοσιαλιστριών στην Κοπεγχάγη,
ως ημέρα πάλης για τη γυναικεία χειραφέτηση και κυρίως την καθολική
γυναικεία ψήφο.
Βασική εισηγήτρια της καθιέρωσης της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας ήταν η σοσιαλίστρια ηγέτιδα Β' Διεθνούς Κλάρα Τσέτκιν.
Μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση ο Λένιν καθιερώνει την Ημέρα της
Γυναίκας ως επίσημη αργία της ΕΣΣΔ, με παρότρυνση της επαναστάτριας
φεμινίστριας Αλεξάνδρας Κολοντάι.
Το 1977 ο ΟΗΕ καθιερώνει την 8η Μάρτη ως «Παγκόσμια ημέρα για τα γυναικεία δικαιώματα και τη διεθνή ειρήνη».
Κάπου μετά ήρθαν οι δεκάρικες ομιλίες για τις «γυναίκες το άλλο μισό του ουρανού» και τα διαφημιστικά δωράκια στις γυναίκες στα πολυκαταστήματα - μάρκετ.
Ομως, η 8 Μάρτη παραμένει αφορμή για διεκδίκηση και όχι για φτηνή εκμετάλλευση
-----------------------------------------------------------------------
Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών-Αφροδίτη Τσιαντζή
-----------------------------------------------------------------------
