Βαθειά πολιτική, αλλά πλήρως αποστασιοποιημένη από κομματικούς μηχανισμούς, η Πανελλήνια Ένωση Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ κατόρθωσε στα 18 Πανελλήνια Συνέδρια της να συνδυάζει τον εμπλουτισμό γνώσεων, με ανταλλαγή εμπειριών, ενδυνάμωση του ανθρώπινου δικτύου ενεργών αγροτών, επισήμανση ισχυρών σημείων (μαστίχα), αλλά και την δυνατότητα επιλογών προσωπικού χρόνου, σε ένα σωστό μίγμα δημιουργίας αποτελεσμάτων.
Το θέμα του 18ου Πανελληνίου Συνεδρίου Νέων Αγροτών-ΠΕΝΑ, που έγινε στην Χίο, 9-11 Σεπ 2011, ήταν μια ευκαιρία καταγραφής καινοτόμων σκέψεων, παρουσίασης τεκμηριωμένων μέσα στην αγροτική ζωή θέσεων & παραγωγής φρέσκων ιδεών, μαζί με την διάθεση δυναμικής υποστήριξης αλλά και απόφαση δημιουργίας αποτελεσμάτων, έχοντας, κατά τεκμήριο, όλο το βιολογικό χρόνο διαθέσιμο μπροστά τους, ακόμα και για μακροχρόνια διαπραγμάτευση, ισότιμα, με όλες τις κοινωνικές ή παραγωγικές ομάδες.
Από την πρόταση του κ. Π. Γκιοργκίνη, έως την υλοποίηση με πρωτοβουλίες του κ. Λ. Πολυμενάκου, την ολόψυχη συνεργασία του κ. Ν. Ρικανιάδη και του κ. Σ. Βαρβάκη, καθώς και την τεχνική συνεργασία του κ. Δ. Μιχαηλίδη και την Τεχνική υποστήριξη του ΑΓΡΟΡΑΜΑ, ο πρόεδρος της ΠΕΝΑ κ. Β. Γιαννόπουλος εξέφρασε την ικανοποίησή του για το συνολικό αποτέλεσμα, όπως εκφράσθηκε στην λήξη του 18ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Νέων Αγροτών. Την σωστή υποδοχή στήριξε με έντυπα και οδηγίες το Τμήμα Τουρισμού Χίου (κα Ε. Λυπαρή).
Η ΠΕΝΑ άκουσε με πολύ προσοχή τους χαιρετισμούς όσων μπόρεσαν να έρθουν μέχρι το καστροχωριό ΜΕΣΤΑ, μεταξύ των οποίων του εκπροσώπου του Μητροπολίτη, του Δημάρχου Χίου κ. Π. Λαμπρινούδη, του προέδρου της ΕΝΑ Χίου κ. Ν. Ρικανιάδη, του προέδρου της ΠΕΝΑ κ. Β. Γιαννόπουλου, του Αντιπεριφερειάρχη Χίου κ. Κ. Γανιάρη, του βουλευτή κ. Κ. Μουσουρούλη, του προέδρου του Υπεροργανισμού Χίου κ. Μ. Γιανάρα. Η υποδοχή των συνέδρων έγινε με τοπικούς χορούς από τον τοπικό Πολιτιστικό Σύλλογο Μεστών και τοπικά ακούσματα, αλλά κυρίως και με τοπικές γεύσεις της Δέσποινας (γλυκό ντόπιο κόκκινο κρασί, ψωμί από ξυλόφουρνο, ντοματοκεφτέδες, τυροκαυτερή, χορτοκεφτέδες, κολοκυθοκεφτέδες, ντόπια λουκάνικα & χοιρινό) και βέβαια «σούμα» και στραγάλια υποδοχής από τον Πολιτιστικό Σύλλογο Μεστών στην κεντρική πλατεία των Μεστών, απόλυτα προσαρμοσμένα όλα και με σεβασμό στον τρόπο ζωής και τον αγροτικό πολιτισμό, όπως μας είπε η πρόεδρος του Συνεδρίου «Νέοι Αγρότες & Πολιτισμός» (Νέα Κίος, 26-27/6/2010) κα Γ. Δρόσου-Παγίδα από τη Αργολίδα).
Την διοργάνωση υποστήριξε η συνδρομητική εβδομαδιαία εφημερίδα «ΑΓΡΟΤΙΚΗ έκφραση» συνεχώς το τελευταίο τρίμηνο και η εβδομαδιαία εφημερίδα AGRENDA με εύστοχες δημοσιεύσεις, ενώ καταγράφηκαν πάνω από 800 δημοσιεύσεις στα έντυπα και ηλεκτρονικά ΜΜΕ, ακόμα και σε newsletter (ΑγροΝεα, Agri, Paratiritirio κλπ) που είχαν αναφερθεί στο 18ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νέων Αγροτών στην Χίο.
Λίγο πριν την έναρξη του Συνεδρίου όσοι ήθελαν μετείχαν σε study visit (επίσκεψη μελέτης) στην αγροτική Σμύρνη της Τουρκίας, με υποδοχή από το «Βιοτεχνικό & Εμπορικό Επιμελητήριο» του Τσεσμέ, σε συνεργασία με το Αγροτικό Επιμελητήριο Σμύρνης (και το Τοπικό Αγροτικό Επιμελητήριο Μεντερές) κάνοντας επίσκεψη σε αγροκτήματα λαχανικών, ανθέων & εσπεριδοειδών, καθώς και συσκευαστήριο λαχανικών (Μederes) και συσκευαστήριο εσπεριδοειδών & φρέσκων φρούτων (Balcova) με ευρεία δημοσιότητα, ελπίζοντας στο μέλλον να γίνουν ανταλλαγές εμπειριών και με την Ένωση Νέων Αγροτών Σμύρνης.
Στο ίδιο το Συνέδριο υπήρξαν ευκαιρίες ενημέρωσης με τοπικές αγροτικές επιχειρηματικές πρωτοβουλίες στην μεταποίηση και εμπορία (επίσκεψη στα εργοστάσια της Ένωσης Μαστιχοπαραγωγών Χίου) και για τον Αγροτουρισμό (επίσκεψη στο Citrus-άρωμα μνήμης), ακόμα και σε τόπους παραγωγής μαστίχας (μαστιχόδενδρα στα Αρμόλια).
Από τις πολύωρες συζητήσεις, όχι πάντα στην κλιματιζόμενη αίθουσα, έγινε σαφές ότι η οποιαδήποτε προσπάθεια σχεδιασμού της αξιοποίησης των συγκριτικών πλεονεκτημάτων της Ελλάδος θα πρέπει να στηριχθεί
• στον σαφή και σταθερό καθορισμό των αντικειμένων των αγροτικών επαγγελμάτων, που είναι: γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία, δασοκομία, παραγωγή ενέργειας & ΑΠΕ, μεταποίηση & εμπορία ιδίας παραγωγής, ρύποι (?), παροχή αγροτικών υπηρεσιών (αγροτουρισμός & αγροτικές εργασίες) και βέβαια η ΦΡΟΝΤΙΔΑ του περιβάλλοντος.
• Στον σωστό ορισμό του επαγγελματία αγρότη και
• Στον προσδιορισμό του όρου «ΕΝΕΡΓΟΣ» Αγρότης,
• ενώ απαιτεί, ένα κάποιο στοιχειώδες, ενιαίο κανονικό φορολογικό καθεστώς για όλους όσους θέλουν να είναι επαγγελματίες αγρότες και να αντιμετωπίζονται ισότιμα και ομόλογα με όλους τους άλλους συμπολίτες
• να έχουν όλοι οι αγρότες ΟΓΑ για όλες τις αγροτικές δραστηριότητες,
• και ως βάση όλου του συστήματος να θεωρείται η βάση που και η ΕΕ αποδέχεται, δηλαδή το ΟΣΔΕ-Δήλωση καλλιέργειας
Ανάμεσα στις προτάσεις που διαμορφώθηκαν στους πολύ γόνιμους και παραγωγικούς πέντε κύκλους συζητήσεων και μέχρι την καταγραφή των πρακτικών επισημαίνονται:
1. Όλη η «βεντάλια» των αγροτικών επαγγελμάτων πρέπει να μπορεί να ασκηθεί χωρίς περιορισμούς (εκτός από την υποχρέωση τήρησης κανόνων ασφαλείας, υγιεινής και φύλαξης περιβάλλοντος) από κάθε επαγγελματία αγρότη.
2. Ο επαγγελματίας αγρότης πρέπει να μπορεί να αξιοποιεί και να διαχειρίζεται πλήρως οτιδήποτε έχει άμεση σχέση με το αντικείμενο των αγροτικών επαγγελμάτων.
• Ο αγρότης που καλλιεργεί σιτηρά, παράγει τροφή (στάρι), αλλά ταυτόχρονα πρέπει να μπορεί να το μεταποιεί (αλεύρι) και να προσφέρει στον χώρο του, εάν θέλει και ψωμί και να πουλά αλεύρι ή/& ψωμί. Επίσης να μπορεί να χρησιμοποιήσει τα άχυρα (υπολείμματα?) για την παραγωγή βιομάζας (μπρικέτες, πέλετς) για ιδιόχρηση και για πώλησή ή ακόμα και να τα χρησιμοποιήσει ως συστατικό για κόμποστ.
• Ο αγρότης που έχει λιόδενδρα, παράγει τροφή (ελιές), αλλά ταυτόχρονα να πρέπει να μπορεί να τις μεταποιεί (λάδι) και να προσφέρει στο χώρο του, αν θέλει, γευσιγνωσίες λαδιού και να πουλά λάδι ή και «φραπελιά». Επίσης να μπορεί να χρησιμοποιήσει τα φυλλώδη υπολείμματα καταλλήλως και τα ξύλα για στερεά καύσιμα.
• Ο αγρότης που έχει οπωρικά και παράγει νωπές τροφές (φρούτα), για να μην είναι αιχμάλωτος της νωπότητας των προϊόντων, πρέπει να μπορεί να τα μεταποιεί, πάντα σε χώρους με προδιαγραφές ασφαλείας τροφίμων και υγιεινής, και να τα προσφέρει ως γλυκά, κομπόστες κλπ, και να τα πουλά και το εισόδημα να είναι αγροτικό εισόδημα.
• Ο αγρότης που έχει στην κατοχή του αγροτικό μηχάνημα, πχ τρακτέρ με τα παρελκόμενά του, και έχει επενδύσει πολλά λεφτά για αυτά, ώστε να κάνει την δουλειά του, πρέπει να μπορεί να προσφέρει αγροτικές εργασίες με τον εξοπλισμό του και σε έναν γείτονα αγρότη με καταγραφόμενη αμοιβή (πχ δέσιμο μπάλλας, όργωμα, θέρισμα κλπ), και αυτό να είναι αγροτικό εισόδημα, χωρίς να του αλλάζει ασφαλιστικό φορέα ή/& φορολογία εισοδήματος.
• Ο αγρότης που καθημερινά εποπτεύει τα χωράφια του και τα ζωντανά του, πρέπει να μπορεί να τα δείξει και σε έναν επισκέπτη με νόμιμα καταγραφόμενη αμοιβή (για την ξενάγηση), χωρίς να απαιτείται άδεια ξεναγού και άδεια τουριστικού γραφείου, και αυτό σαν αγροτουριστική δραστηριότητα να θεωρείται αγροτικό εισόδημα και βέβαια να μην του αλλάζει τον ασφαλιστικό φορέα.
• Ο αγρότης που καθημερινά παρασκευάζει το φαγητό του και τρώει, πρέπει να μπορεί να προσφέρει φιλοξενία σε κάποιον επισκέπτη, και η συμμετοχή του επισκέπτη στα έξοδα να είναι νόμιμα καταγεγραμμένη, αλλά να μην απαιτείται αλλαγή του ασφαλιστικού φορέα, ούτε το πιθανό εισόδημα να θεωρείται «εξωγεωργικό».
• Ο αγρότης που έχει ένα-δύο-τρία δωμάτια με τις κατάλληλες προδιαγραφές για να δεχθούν έναν επισκέπτη φιλοξενούμενο, να μπορεί να προσφέρει φιλοξενία, και η ανταμοιβή-συμμετοχή στα έξοδα για την φιλοξενία να είναι αγροτικό εισόδημα και να μην του αλλάζει τον ασφαλιστικό φορέα.
• Ο αγρότης που έχει ζωντανά, πχ πρόβατα, και παράγει γάλα και κρέας, πρέπει να μπορεί να τα μεταποιεί και να το πουλά (γάλα, γιαούρτι, τυρί κλπ) αλλά και να το προσφέρει σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο στις εγκαταστάσεις του. Πρέπει να μπορεί να προσφέρει την εμπειρία της καθοδήγησης του κοπαδιού στα βοσκοτόπια, «επ αμοιβή» για την απασχόληση. Ακόμα να αξιοποιεί και άλλες δυνατότητες που παράγει, όπως έκανε πάντα, όπως είναι το μαλλί, η κοπριά, το δέρμα, διακοσμητικά μικροαντικείμενα από τα διαθέσιμα υλικά, ακόμα και προϊόντα μαλλιού και δέρματος.
• Ο αγρότης που καλλιεργεί αμπέλια και παράγει τροφή (σταφύλια, κρασί κλπ) πρέπει να μπορεί να διαθέσει τις κλιματσίδες για καύσιμα, πρέπει να μπορεί να μεταποιεί την δικιά του παραγωγή (κρασί, τρίπουρο) και να την διαθέτει με το όνομά του στην αγορά, πρέπει να μπορεί να διαθέτει τα οινοστέμφυλλα για εδαφοβελτιωτικό, κλπ.
3. Μηχανήματα μπορούν να αγοράζουν και να αξιοποιούν-εκμεταλλεύονται όλοι οι πολίτες. Για να τα αγοράζουν οι αγρότες ως αγροτικά μηχανήματα της εκμετάλλευσής τους (με αντιμετώπιση αγροτικού εξοπλισμού), πρέπει να μπορούν να τα δικαιολογήσουν με συγκεκριμένες προδιαγραφές που έχουν ως βάση την επιφάνεια εκμετάλλευσης (ΟΣΔΕ ή/& δήλωση ), και βέβαια τότε το τυχόν συμπληρωματικό εισόδημα από προσφορά υπηρεσίας και σε έναν γείτονα, θα πρέπει να μπορεί να είναι αγροτικό εισόδημα.
4. Παλαιότερα είχαμε στα χωράφια μας άντληση νερών με την χρήση του αέρα. Πρέπει και σήμερα που τα περισσότερα μηχανήματά μας κινούνται με ηλεκτρισμό να μπορούμε να παράγουμε ρεύμα από ανεμογεννήτριες, πάντα στην βάση και τα όρια της αυτάρκειας των αγροτικών μας εκμεταλλεύσεων.
5. Η αυτάρκεια των αγροτικών μας εκμεταλλεύσεων επιβάλλει την αξιοποίηση των φωτοβολταϊκών για παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, πάντα στην βάση και τα όρια της αυτάρκειας των αγροτικών μας εκμεταλλεύσεων.
6. Είναι απόλυτα σαφές σε όλους ότι η παραγωγή ενέργειας είναι αντικείμενο του πρωτογενούς τομέα, είτε πρόκειται για βιομάζα, είτε πρόκειται για βιοαέριο, είτε πρόκειται για βιοντήζελ και το θεσμικό πλαίσιο τους πρέπει να μην «βγάζει» τους αγρότες από τον αγροτικό χώρο, από την αγροτική τους ασφάλιση, από το αγροτικό εισόδημα.
7. Ο αγρότης, ανάλογα με την Δημοτική κοινότητα στην οποία ζει (πληθυσμιακά), και ανάλογα με την εκμετάλλευση που έχει (ΟΣΔΕ ή Δήλωση) να μπορεί να κάνει και μερικά ημερομίσθια εξαρτημένης εργασίας, όπως συμβαίνει σήμερα, μέχρι να φθάσει τουλάχιστον στην πρόσοδο από μία Μονάδα Ανθρώπινης Εργασίας-ΜΑΕ, πάντα ως συμπληρωματικό εισόδημα (με συντριπτικά μεγαλύτερο το εισόδημα από αγροτικές εκμεταλλεύσεις), χωρίς να εκπίπτει από αγρότης του κανονικού φορολογικού καθεστώτος.
Οι Αγορές Βιοκαλλιεργητών, με αυτοέλεγχο, είναι μια σωστή αντιμετώπιση της διεξόδου των αγροτών προς τους καταναλωτές και οι Αγροτικές Αγορές, όπως συμβαίνει σε όλο τον κόσμο (πλήν Ελλάδος όπου έχουμε τις «Λαϊκές Αγορές») είναι μια επιδιωκόμενη από την ΠΕΝΑ σωστή διέξοδος.
Το οικογενειακό εισόδημα, όταν συνδυασθεί με την αγροτική απασχόληση της μεταποίησης (όπως κάναμε πάντα οι αγρότες στα σπίτια μας) μπορεί να συγκρατήσει ένα σεβαστό κομμάτι του γυναικείου πληθυσμού και να ξαναδημιουργήσει συνθήκες επιβίωσης των αγροτικών πολιτισμών και κοινωνιών.
Οι νεότερες προσεγγίσεις για τα περιβαλλοντικά με το «περιβαλλοντικό ίχνος CO2» δημιουργούν νέες συνθήκες, ίσως και επαγγελματικές ευκαιρίες, που όμως αν και αναφέρθηκαν στο 18ο Πανελλήνιο Συνέδριο Νέων Αγροτών δεν προσδιορίσθηκαν λεπτομερώς ακόμα.
Καταγράφηκε ότι σε αρκετά σημεία υπάρχει κενό (!... ) νομικού πλαισίου για την ορολογία ακόμα και για την λειτουργία τομέων της αγροτικής οικονομίας, όπως στην βιομάζα, στην εμπορία, στον αγροτουρισμό κλπ.
Ο Αγροτουρισμός είναι δραστηριότητα μόνο για αγροτική επιχείρηση από αγρότες. Παρόλα αυτά διάφοροι επιτήδειοι, εκμεταλλευόμενοι την ανικανότητα θεσμοθέτησης και το νομικό κενό υφαρπάζουν τον τίτλο, ονομάζοντας διάφορες τουριστικές δραστηριότητες, ψευδεπίγραφα, ως αγροτουριστικές, ενώ άλλες ομάδες ενδιαφερόντων υποκλέπτουν τμήμα των αγροτουριστικών δραστηριοτήτων για να δώσουν όλες τις, ανά τον κόσμο, προνομίες του αγροτουρισμού σε ειδικές μορφές, όπως είναι ο γαστρονομικός, ή ακόμα και ο οινικός τουρισμός. Ακόμα και ο ΟΙΚΟτουρισμός και ο Τουρισμός Υπαίθρου «λανσάρονται» μαρκετίστικα δήθεν ως αγροτουρισμός.
Οι αγρότες είναι επιχειρηματίες, σύμφωνα με τον ορισμό επιχειρηματικότητας από το Υπουργείο Παιδείας, και μάλιστα αντιμετωπίζουν πολύ υψηλούς κινδύνους. Θα έπρεπε όπως όλοι οι επιχειρηματίες-επαγγελματίες να καλύπτονται από Επιμελητήρια, ώστε να έχουν και οι αγρότες ομόλογη πρόσβαση στην έρευνα & τεχνολογία, στην μεταφορά τεχνογνωσίας, στην υποστήριξη ανταλλαγής εμπειριών, στην οργάνωση αποστολών, στην υποδοχή αγροτών από άλλες χώρες, στην επικοινωνία κλπ. Να υπάρχουν πειραματικά αγροκτήματα (όπως οι θερμοκοιτίδες επιχειρηματικότητας), να γίνονται με υποστήριξη όπως σε άλλους τομείς, ημερίδες αγροτικής καινοτομίας & επιχειρηματικότητας. Εάν δεν μπορούν τα σημερινά Επιμελητήρια να καλύψουν την υπαρκτή ανάγκη, τότε πρέπει όπως σε πολλά μέρη της γης να δημιουργηθούν και στην Ελλάδα Αγροτικά Επιμελητήρια, με όλους τους εμπλεκομένους στον πρωτογενή τομέα, εάν, όπως λένε όλοι, ο αγροτικός τομέας πρέπει να είναι η μια από τις ατμομηχανές που μπορεί να τραβήξει την Ελλάδα ξανά προς την ανάπτυξη.
Οι Νέοι Αγρότες αντιλαμβάνονται ότι μόνο ως ενιαία φωνή μπορούν να διεκδικήσουν και πάλι την καταξίωση των αγροτικών επαγγελμάτων και εύχονται να καταγραφούν προθέσεις και εξελίξεις στα αμέσως επόμενα ραντεβού τους στις
-27 Σεπ 2011, στις 09.00, στο Ζάππειο (Αθήνα), Το κοινό μέλλον υπαίθρου-πόλης
-29 Νοε 2011, στις 12.00, στο Hyatt (Θεσσαλονίκη) Προγραμματισμός 2012
-4 Φεβ 2012, στις 12.00, στην Agrotica, Θεσσαλονίκη, Έτος ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟΥ
Άλλωστε στις 29/11/2011, η ΠΕΝΑ θα δεχθεί προτάσεις από όποια Ένωση Νέων Αγροτών δεν έκανε ακόμα συνέδριο στον τόπο της για την ανάληψη της διοργάνωσης του 19ου Πανελληνίου Συνεδρίου Νέων Αγροτών, το οποίο θα μπορούσε να έχει θέμα τον ΣΥΝΕΡΓΑΤΙΣΜΟ.
Για την καταγραφή, Δημήτρης Μιχαηλίδης 6998282382
