Με λαμπρότητα γιορτάστηκαν και φέτος τα Θεοφάνεια στο νησί μας. Η ηλιόλουστη ημέρα ευνόησε πολύ την τελετή του καθαγιασμού των υδάτων στο Καψάλι, στον Αυλαίμονα, στο Διακόφτι και στην Αγία Πελαγία.
Την παραμονή, τελευταία ημέρα του 12ήμερου των Χριστουγέννων, οι ιερείς άγιασαν στις ενορίες τους με ψιλόβροχο.
Ανήμερα ο Σεβασμιώτατος κ.κ. Σεραφείμ λειτούργησε στο Μητροπολιτικό ναό του Εσταυρωμένου.
Στις 11.30 έγινε η καθιερωμένη τελετή στον λιμενοβραχίονα του Καψαλίου παρουσία του Δημάρχου, των αντιδημάρχων, μελών του Δημοτικού Συμβουλίου, των Στρατιωτικών Αρχών και πλήθους κόσμου.
Σημαιοστολισμένα καϊκια έλαβαν μέρος στον εορτασμό με φωτοβολίδες και βεγγαλικά. Μετά την τελετή στο Καψάλι ο Μητροπολίτης πήγε και στα άλλα λιμάνια, όπου πανηγυρικά ετέλεσε τον αγιασμό.
Άλλοτε, που οι ενορίες ήταν πολυάνθρωπες, ο αγιασμός στο Καψάλι γινόταν απομεσήμερο και η πομπή με κάθε επισημότητα ξεκινούσε από την εκκλησία με τα εξαπτέρυγα, το ιερατείο με τα καλά άμφια, το ευαγγέλιο, τους ιεροψάλτες κατέβαινε πεζή στο Καψάλι.
Αυτός που έπιανε το Σταυρό στη θάλασσα, δεχόταν κατόπιν τα φιλοδωρήματα του κόσμου μέσα στο δίσκο, με το Σταυρό.
Την παραμονή, ημέρα νηστείας, τα σπίτια που είχαν γιούς έβραζαν τα παππούδια, ή παλικάρια, από στάρι, κουκιά, λαθύρια, φασόλια και τα έτρωγαν στεγνά, αλατισμένα και χωρίς λάδι.
Το πρωί, προτού να ξημερώσει, οι μανάδες έριχναν μια φούχτα στο δώμα του σπιτιού και λέγανε «φάτε πουλάκια τ’ ουρανού κι ευχηθείτε των υγιώνε μου και των παλικαριώνε μου»
Μέσα στις εκκλησιές που γινόταν ο μεγάλος αγιασμός, έστηναν στη μέση ένα μεγάλο έπιπλο και το στόλιζαν με τα εξαπτέρυγα, με βαγιονιές, μυρτιές, μανούσια, πορτοκάλια.
Ο αγιασμός μοιραζόταν στους πιστούς, οι οποίοι έπιναν νηστικοί και στη συνέχεια μέχρι τη δύση του ηλίου άγιαζαν τις 4 γωνιές του σπιτιού, το πηγάδι, τα παράσπιτα, τους βοηθητικούς χώρους, τα σπαρτά, τα δέντρα, τ’ αμπέλια, τα ζωντανά.
Οι ναυτικοί περίμεναν να αγιαστούν τα νερά για να αρχίσουν τα ταξίδια τους.
Για του γεωργούς εθεωρείτο ωφέλιμο τα Φώτα να είναι φωτερά, γι’ αυτό και η παροιμία «να ν’ τα Χριστούγεννα στεγνά και τα Φώτα φωτερά και το Πάσχα σύβροχο χαρά στο γεωργό»
Τα Θεοφάνεια που λέγονται και Επιφάνεια και Φώτα γιατί φωτίζονται με τον αγιασμό τα σπαρτά, τα δέντρα, τα ζώα, τα σπίτια, οι στάβλοι, τα μαντριά και μαζί μ’αυτά και τα νερά και οι αέρηδες κατέχουν την πρώτη θέση μέσα στο εορτολόγιο του Δωδεκαημέρου των Χριστουγέννων στην ανατολική ορθόδοξη εκκλησία.
Τα Φώτα είναι ημέρα κάθαρσης και εξαγνισμού για το λαό μας, αλλά και ημέρα ανανέωσης της φύσης και της ζωής.
----------------------------
Ελένη Κορωναίου-Χάρου
----------------------------
