Ο Άγιος Αντώνιος ο Μέγας, ο καθηγητής της ερήμου, ο πρώτος ασκητής του Χριστιανισμού και θεμελιωτής του μοναχισμού γιορτάζεται σ’ όλο το χριστιανικό κόσμο στους φερώνυμους ναούς. Στα Κύθηρα ναοί προς τιμήν του Αγίου είναι οι εξής:
1) Στα Καστρισιάνικα. Χτίστηκε κατά το 17ο αι. από το Νικολό Καστρίσο ποτέ παπα Αθανάση, όπως αναφέρεται στη διαθήκη του το 1701, στη θέση προϋπάρχοντος ναού της Παναγίας.
2) Στην Παλιόχωρα ο βυζαντινός ναός του Αγίου Αντωνίου, ανή-κει στο 15ου αι. με πώρινο τέμπλο και εξαιρετικές τοιχογραφίες.
3) Στο Μανιτοχώρι μέσα στο ναό του Αγίου Ελευθερίου των Καλούτση δυτικά υπάρχει δεύτερος ναός με διαφορετικό προσανατο-λισμό προς τιμήν του Αγίου Αντωνίου.
4) Στην περιοχή του Μυλοποτάμου, στα Καλύβια, σώζεται ερει-πωμένος ο Άγιος Αντώνιος της οικογένειας Καλούτση, με τοιχογ-ραφίες, ο οποίος μαρτυρείται το 1697.
5) Στο Δρυμώνα, ο Άγιος Αντώνιος της οικογενείας Κασιμάτη. Το 1745 είναι νοικοκύρης ο παπά Φρατζέσκος Κασιμάτης ποτέ παπά Γιώργη.
6) Στις Πιτσινάδες σώζεται ερειπωμένος δισυπόστατος ναός του Άγίου Αντωνίου και Θεολόγου.
7) Στα Φράτσια, στην Τζιγκούρα, ένας μικρός ναός προς τιμήν του Αγίου Αντωνίου και Αγίου Στεφάνου, μαρτυρείται στα μέσα του 18ου αι.
8) Στο Κατούνι ο Άγιος Αντώνιος της οικογενείας Σεμιτέκολου μαρτυρείται το 1728 με νοικοκύρη το Σταμάτη Σεμιτέκολο του Ιωάννου.
9) Στην περιφέρεια της Χώρας, στο δρόμο του Καψαλίου, ο Άγιος Αντώνιος της οικογενείας Στάη, μαρτυρείται το 1681.
Από τους 9 ναούς σήμερα λειτουργούν οι 5. Στα Καστρισιάνικα, στο Δρυμώνα, στα Φράτσια, στο Κατούνι και στη Χώρα.
Οι φωτογραφίες είναι από τον ερειπωμένο ναό του Αγίου Αντωνίου στα Καλύβια και από τον εσπερινό στον Άγιο Αντώνη στο δρόμο του Καψαλίου.
--------------------------------------
Ελένη Κορωναίου-Χάρου
--------------------------------------
