Είναι σύνηθες στην Ελλάδα κάθε θεσμική αλλαγή ή μεταρρύθμιση να τη συνδέουμε με την αναγκαιότητα χρηματοδότησης και μάλιστα με κρατικά χρήματα. Σε μια περίοδο ισχνών αγελάδων, η οποία δείχνει να διατηρείται για μεγάλο χρονικό διάστημα, κράτος και πολίτες οφείλουμε να αναζητήσουμε νέους δρόμους και καινοτόμες λύσεις για την αντιμετώπιση των σοβαρών προβλημάτων του κράτους. Λύσεις προσαρμοσμένες στην εποχή και στο περιβάλλον που ζούμε αλλά και στη σημερινή ελληνική πραγματικότητα, που διαφέρει αρκετά, και σε πολλούς τομείς, από τη μέση ευρωπαϊκή.
Θα αναφερθώ περιπτωσιολογικά σε ένα πολύ σοβαρό ζήτημα, που αφορά κυρίως τα νησιά και τους ορεινούς δήμους. Είναι αποδεκτό ότι οι νησιωτικοί και ορεινοί δήμοι χαρακτηρίζονται από ιδιαιτερότητες έναντι των μεγάλων αστικών κέντρων, οι οποίες στοιχειοθετούν και τον μειονεκτικό τους χαρακτήρα. Οι ιδιαιτερότητες αυτές δεν έχουν μέχρι σήμερα ληφθεί υπόψη από την κρατική διοίκηση, με αποτέλεσμα τα γενικά νομοθετήματα του κράτους να μην μπορούν να εφαρμοστούν επί του πρακτέου στον νησιωτικό χώρο. Η ρήτρα νησιωτικότητας, την οποία αναφέρει και το Σύνταγμα, πρέπει επιτέλους να αποκτήσει σάρκα και οστά στην εφαρμογή των πολιτικών και φυσικά, πριν από κάθε μικρή ή μεγάλη αλλαγή, να υπάρχει ειλικρινής διάλογος και πραγματική δημόσια διαβούλευση, κυρίως με τις αρχές και τους φορείς των νησιωτικών κοινωνιών.
Είναι γνωστό ότι τα περισσότερα περιφερειακά ιατρεία στα νησιά και στις ορεινές περιοχές παραμένουν κενά. Αιτία είναι η μεγάλη μείωση αποδοχών των αγροτικών ιατρών σε συνδυασμό με την απουσία σοβαρών κινήτρων. Και ενώ στις ορεινές περιοχές το πρόβλημα -μέσες άκρες- αντιμετωπίζεται, καθώς υπάρχουν οδικές προσβάσεις προς τα πλησιέστερα νοσοκομεία ή κέντρα υγείας, στα νησιά το πρόβλημα είναι τεράστιο. Οι κακές καιρικές συνθήκες κατά τον χειμώνα, σε συνδυασμό με τα μειωμένα ακτοπλοϊκά δρομολόγια, δημιουργούν συνθήκες αληθινής απομόνωσης για τους ακρίτες νησιώτες μας, οι οποίοι φυλάνε τις Θερμοπύλες τους.
Η λύση για τη στελέχωση των ιατρείων στα απομακρυσμένα νησιά δεν βρίσκεται στην αύξηση των μισθών των γιατρών, αφού είναι γνωστό ότι οι τρέχουσες δημοσιονομικές συνθήκες δεν επιτρέπουν κάτι τέτοιο. Υπάρχουν, όμως, θεσμικές και νομοθετικές λύσεις με μηδενικό κόστος για το κράτος, τις οποίες καίτοι έχουμε προτείνει, εντούτοις παρατηρούμε μια δυστοκία της διοίκησης να τις αποδεχθεί και να τις υιοθετήσει. Οι προτάσεις είναι δύο, αμφότερες χωρίς καμία οικονομική επιβάρυνση του Δημοσίου.
α) Η επαναφορά του θεσμού των στρατεύσιμων γιατρών. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1980, τα μικρά νησιά, όπως τα Αντικύθηρα, εξυπηρετούνταν ιατρικά με την αποστολή στρατεύσιμου γιατρού από το πλησιέστερο στρατόπεδο. Ο στρατεύσιμος έκανε τη θητεία του στο συγκεκριμένο αγροτικό ιατρείο και παράλληλα η κάθε τοπική κοινότητα είχε μόνιμη πρωτοβάθμια ιατρική κάλυψη. Δυστυχώς, ο θεσμός αυτός καταργήθηκε. Η επαναφορά του είναι η καλύτερη λύση, καθώς και το κοινωνικό πρόσωπο των Ενόπλων Δυνάμεων θα ενισχυθεί και τα ιατρεία των μικρών νησιών θα στελεχωθούν λύνοντας το πρόβλημα που υπάρχει σήμερα.
β) Κίνητρο Ειδικότητας. Πρόκειται για πρόταση καινοτόμα, που δεν κοστίζει στο Δημόσιο ούτε 1 ευρώ! Να δοθεί νομοθετικά η δυνατότητα σε όσους γιατρούς επιλέγουν να τοποθετηθούν σε ιατρείο άγονης ή προβληματικής περιοχής, μόλις συμπληρώνουν 12 μήνες πραγματικής υπηρεσίας υπαίθρου (αγροτικό), να μπορούν να ξεκινήσουν άμεσα και χωρίς επετηρίδα την ειδικότητά τους σε οποιοδήποτε νοσοκομείο της χώρας. Είναι βέβαιο ότι το κίνητρο αυτό θα σταθεί αφορμή για τη στελέχωση όλων των κενών αγροτικών ιατρείων, ιδίως στις μειονεκτικές και νησιωτικές περιοχές.
Λύσεις λοιπόν υπάρχουν. Και μάλιστα λύσεις χωρίς να βάλουμε το χέρι στην -ούτως ή άλλως- άδεια κρατική τσέπη. Αρκεί επιτέλους η διοίκηση να αρχίσει να νομοθετεί και να εμπιστεύεται τις θεσμικές προτάσεις που της υποβάλλονται. Μόνο τότε θα λυθούν πολλά από τα σοβαρά προβλήματα του κράτους.
---------------------------------------------
Πηγή: Αυγή-Του Στράτου Χαρχαλάκη*
---------------------------------------------
* Ο Στράτος Χαρχαλάκης είναι ιστορικός - διεθνολόγος, ειδικευμένος σε ζητήματα αναπτυσσόμενων χωρών, δήμαρχος Κυθήρων και Αντικυθήρων από το 2014
