Νόμιμα όλα τα καταπατημένα
Νομοθετική ρύθμιση για την τακτοποίηση χιλιάδων καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου προωθεί η κυβέρνηση. Με την απόδοση των τίτλων ιδιοκτησίας υπολογίζεται ότι στα κρατικά ταμεία θα εισρεύσει 1,5 δισ. ευρώ. Η εξαγορά των εδαφικών εκτάσεων θα γίνεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων χωρίς να αποκλείονται και εκπτώσεις.
Το υπουργείο Οικονομικών προωθεί σχέδιο «τακτοποίησης» χιλιάδων καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου, μετά τις ρυθμίσεις για τους ημιυπαίθριους και τα αυθαίρετα, που εκτιμάται ότι θα φέρουν στα δημόσια ταμεία έσοδα ύψους 1,5 δισ. ευρώ.
Στο υπουργείο εξετάζουν ένα πλαίσιο που θα διέπει τους όρους απόκτησης νόμιμων τίτλων για τις εκτάσεις αυτές, το οποίο θα μπορούσε να αποφέρει έσοδα δεκάδων εκατομμυρίων ευρώ.
Οπως όμως τονίζουν στο οικονομικό επιτελείο, σε καμία περίπτωση η εξαγορά δημόσιου ή ανταλλάξιμου κτήματος επί του οποίου έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα κτίσματα (κατοικίες, επαγγελματικά-αγροτικά κτίσματα, αποθήκες, ακόμη και ξενοδοχεία) δεν θα νομιμοποιεί τα κτίσματα αυτά. Κι αυτό γιατί υπάρχει πάντα ο κίνδυνος μια ρύθμιση «τακτοποίησης» των καταπατημένων μέσω οικονομικού ανταλλάγματος να προσκρούσει σε σοβαρά συνταγματικά ζητήματα, όπως προειδοποιούν νομικοί κύκλοι.
Ο υπουργός Οικονομικών Ευ. Βενιζέλος. Το σχέδιο παρέχει το δικαίωμα στους αυθαίρετους κατόχους να εξαγοράσουν από το κράτος τις εδαφικές εκτάσεις που καταπάτησαν έναντι τιμήματος που θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες και θα προβλέπονται ορισμένες εκπτώσεις
Συγκεκριμένα, το οικονομικό επιτελείο προωθεί, όπως χαρακτηριστικά σημειώνεται σε υπηρεσιακό σημείωμα, σχέδιο για την «εκχώρηση νόμιμων τίτλων σε ακίνητα επί δημοσίων εκτάσεων υπό προϋποθέσεις και με το αναλογούν οικονομικό αντάλλαγμα που πέραν των εφάπαξ εσόδων προκαλεί μόνιμη αύξηση εσόδων μέσω των φόρων κατοχής και μεταβίβασης».
Στα «χέρια» καταπατητών υπολογίζεται ότι βρίσκεται το 40% της γνωστής δημόσιας ακίνητης περιουσίας. Οι καταπατητές εμφανίζονται στην Εφορία και στα δικαστήρια ως νόμιμοι ιδιοκτήτες των ακινήτων, με τίτλους ιδιοκτησίας που είτε δημιούργησαν οι ίδιοι ή δικαιοπάροχοί τους ή έχουν τίτλους που δημιούργησαν απώτατοι καταπατητές μετά το 1884!
Στα «χέρια» καταπατητών υπολογίζεται ότι βρίσκεται το 40% της γνωστής δημόσιας ακίνητης περιουσίας
Στα καταπατημένα δημόσια κτήματα έχουν ανεγερθεί κατοικίες, ακόμη και πολυκατοικίες, εργοστάσια, αποθήκες, αγροτικά ακίνητα, εργαστήρια και κτίρια για οποιαδήποτε επαγγελματική χρήση, που είτε ιδιοκατοικούνται είτε εκμισθώνονται σε τρίτους και οι αυθαίρετοι κάτοχοι εισπράττουν μεγάλα ποσά από ενοίκια.
«Πρέπει να λυθεί»
«Το φαινόμενο των καταπατημένων είναι ένα σημαντικό πρόβλημα που πρέπει να λυθεί» σημειώνουν αρμόδιοι παράγοντες καθώς, όπως λένε, αυτό επιβάλλεται όχι μόνο λόγω της έκτασης που προσλαμβάνουν οι καταπατημένες δημόσιες εκτάσεις, αλλά και εξαιτίας των κοινωνικών προβλημάτων που δημιουργούν. Για παράδειγμα, αναφέρουν ότι σε πολλές περιπτώσεις κτημάτων που θεωρούνται δημόσια στο παρελθόν κατασκευάστηκαν κατοικίες οι οποίες στεγάζουν σήμερα εκατοντάδες οικογένειες πολιτών.
Το σχέδιο που βρίσκεται ήδη στο συρτάρι της ηγεσίας του υπουργείου Οικονομικών παρέχει το δικαίωμα στους αυθαίρετους κατόχους να εξαγοράσουν από το κράτος τις εδαφικές εκτάσεις που καταπάτησαν έναντι τιμήματος το οποίο θα υπολογίζεται με βάση τις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων και θα προβλέπονται ορισμένες εκπτώσεις.
Το σχέδιο αφήνει εκτός συναλλαγής τις δασικές εκτάσεις ή εκτάσεις σε περιοχές που έχουν κηρυχθεί αναδασωτέες, ακίνητα σε περιοχές οικολογικού ενδιαφέροντος και σε προστατευόμενες από τη νομοθεσία ή διεθνείς συμβάσεις περιοχές όπου απαγορεύεται η δόμηση.
Βασική προϋπόθεση για υπαγωγή μιας έκτασης στη ρύθμιση και νομιμοποίηση της αυθαίρετης κατοχής με εξαγορά είναι η καταπάτηση να έχει γίνει τουλάχιστον πριν από 25 χρόνια και να συνεχίζεται μέχρι σήμερα και αυτό να αποδεικνύεται είτε με μαρτυρίες είτε με επίσημα έγγραφα (π.χ. πρωτόκολλα αποβολής, επιβολή προστίμων αυθαίρετης χρήσης κ.λπ.).
Σύμφωνα με πληροφορίες, το τίμημα θα κινηθεί σε επίπεδα χαμηλότερα της αντικειμενικής αξίας όσον αφορά τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία.
Το σχέδιο προβλέπει σε πρώτη φάση την τακτοποίηση περίπου 50.000 μικρών καταπατημένων εκτάσεων. Ο κάθε καταπατητής θα μπορεί να εξαγοράσει μέχρι ένα άρτιο οικόπεδο όταν πρόκειται για αστικό ακίνητο, με την προϋπόθεση να πρόκειται για ακίνητο που στεγάζει την οικογένειά του. Αστικά θεωρούνται όσα βρίσκονται εντός σχεδίου πόλης ή εντός οικισμού που προϋπήρχε του 1923.
«Ελκυστική» ρύθμιση
Τίτλοι κυριότητας με την καταβολή ενός συμβολικού τιμήματος
- Σε αρκετές περιπτώσεις το τίμημα θα είναι (λόγω διαφόρων συντελεστών, όπως παλαιότητας κ.λπ.) ιδιαίτερα χαμηλό, της τάξης των 500 έως 600 ευρώ ανά στρέμμα
«Ελκυστική» πρέπει να είναι η ρύθμιση, σημειώνουν υπηρεσιακοί παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών. Γι' αυτό έχουν προτείνει να δοθεί η δυνατότητα σε χιλιάδες καταπατητές δημόσιας γης να αποκτήσουν τίτλους κυριότητας με την καταβολή ενός συμβολικού τιμήματος, που σε αρκετές περιπτώσεις θα είναι (λόγω διαφόρων συντελεστών, όπως παλαιότητας κ.λπ.) ιδιαίτερα χαμηλό, της τάξης των 500 έως 600 ευρώ ανά στρέμμα.
Ενα από τα σχέδια της ρύθμισης των καταπατημένων δημοσίων εκτάσεων προβλέπει:
1 Οποιοσδήποτε κατέχει αυθαίρετα δημόσιο ή ανταλλάξιμο ακίνητο, καταγεγραμμένο ή μη, με ή χωρίς κτίσματα, που ανήκει στην ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και υπάγεται στην αρμοδιότητα του υπουργείου Οικονομικών, είτε έχει τίτλους είτε όχι, δικαιούται να ζητήσει την εξαγορά αυτού εφόσον το ακίνητο κατέχεται αυθαίρετα τουλάχιστον για 25 έτη και η κατοχή του συνεχίζεται χωρίς διακοπή μέχρι και την ενεργοποίηση της ρύθμισης.
2 Η εξαγορά δημοσίου ή ανταλλαξίμου κτήματος επί του οποίου έχουν ανεγερθεί αυθαίρετα κτίσματα, σε καμιά περίπτωση, δεν νομιμοποιεί τα κτίσματα αυτά.
3 Βάση για τον υπολογισμό του τιμήματος εξαγοράς θα λαμβάνεται η αντικειμενική αξία που έχει το ακίνητο κατά τον χρόνο υποβολής της σχετικής αίτησης εξαγοράς. Οπου δεν ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού, ως τίμημα εξαγοράς λαμβάνεται η αγοραία αξία μειωμένη κατά ποσοστό 20%.
4 Το τίμημα εξαγοράς μειώνεται κατά 0,25% για κάθε χρόνο κατοχής πριν από την 31η Δεκεμβρίου 2011.
5 Το τίμημα εξαγοράς μπορεί να μειωθεί περαιτέρω εφόσον ο αυθαίρετος κάτοχος έχει ανεγείρει πρώτη κατοικία στη δημόσια έκταση ή είναι πολύτεκνος ή ανάπηρος.
6 Με βάση την πρόταση η τιμή εξαγοράς μπορεί να φτάνει στο 30% με 50% της αντικειμενικής αξίας για τους πολίτες με αποδεδειγμένη οικονομική αδυναμία, ενώ θα δοθούν και πολλές ευκολίες πληρωμής, δηλαδή εξόφληση σε πολλές δόσεις.
7 Ακριβότερο θα είναι το τίμημα εξαγοράς για καταπατημένα ακίνητα που χρησιμοποιούνται για εμπορικούς σκοπούς, όπως ξενοδοχεία και εργοστάσια.
8 Η εξαγορά θα συνοδευτεί και από φόρο μεταβίβασης, που θα καταβληθεί εφάπαξ.
9 Το τίμημα εξαγοράς καταβάλλεται σε δόσεις.
10 Η σχετική διαδικασία θα λαμβάνει σε κάθε περίπτωση υπόψη και κοινωνικά κριτήρια, όπως η οικογενειακή κατάσταση και διάρκεια καταπάτησης ή χρήσης του ακινήτου.
- Η νομιμοποίηση θα αποφέρει 1,5 δισ. € στα δημόσια ταμεία
- Θα εκχωρούνται νόμιμοι τίτλοι
- Οι καταπατητές κατέχουν το 40% της γνωστής ακίνητης περιουσίας του Δημοσίου
- Εκτός συναλλαγής δάση και αναδασωτέες εκτάσεις
------------------------------------------
Πηγή: Έθνος-Κώστας Τσαχάκης
-------------------------------------------
