Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2016

Κινηματογράφος: η τέχνη της ομαδικότητας

Νοέμβριος 2014: Ο λυκειάρχης μάς ανακοινώνει πως την Παρασκευή, τις 2 τελευταίες ώρες, θα έρθει να μας μιλήσει κάποιος κύριος Γιώργος Διδυμιώτης περί κινηματογράφου και άλλων τινων. Στους περισσότερους από μας ήταν άγνωστος. ‘‘Κλασική φιγούρα καλλιτέχνη’’ σκεφτήκαμε την πρώτη στιγμή που τον είδαμε. Ψηλός, με μακριά μαλλιά και ατημέλητο μούσι. Κινηματογραφιστής μάς είχαν πει πως ήταν. Δεν καταλάβαμε αμέσως τον ορισμό της λέξης˙ τελικά αποδείχθηκε πως ήταν μοντέρ, σκηνοθέτης και καμεραμάν: όλα σε ένα και μάλιστα σε ιδιαίτερα ελκυστικό συνδυασμό!



Ήρθε λοιπόν να μας παρουσιάσει το νέο του εγχείρημα: να δημιουργήσει μια κινηματογραφική ομάδα και να γυρίσει μια ταινία με το σχολείο μας. Η παρουσίαση που μας έκανε συμπεριλάμβανε λίγα λόγια για τον ίδιο και την δουλειά του, καθώς και προβολή ταινιών από προηγούμενα εργαστήρια που είχε οργανώσει. Ήταν κάτι πρωτόγνωρο για την σχολική μας κοινότητα –σκεφτήκαμε– αλλά ίσως και γενικότερα για το νησί μας. Μας δινόταν η ευκαιρία να γνωρίσουμε τον κόσμο του κινηματογράφου μέσα από την ματιά ενός ειδικού, ενός δημιουργού, ενός αληθινού δασκάλου. Αρκετοί μαθητές ανταποκριθήκαμε στο κάλεσμά του και γρήγορα σχηματίστηκε ομάδα και κανονίστηκαν οι πρώτες μας συναντήσεις.

Στις συναντήσεις αυτές το ενδιαφέρον ήταν μεγάλο. Τα μαθήματα ήταν κυρίως θεωρητικά και περιλάμβαναν αναδρομή στην ιστορία του κινηματογράφου με προβολή ταινιών που σημάδεψαν την πορεία του, εισαγωγή στις βασικές έννοιες του ‘‘λεξικού’’ της τέχνης και ανάλυση των σταδίων παραγωγής μιας κινηματογραφικής ταινίας. Έγιναν εκτενέστερες αναλύσεις στο έργο σπουδαίων σκηνοθετών που απετέλεσαν σταθμούς στην ανάπτυξη του κινηματογράφου και μικρές αναφορές στην πρωτοποριακή τεχνοτροπία τους.

Με το ξεκίνημα, όμως, της πρακτικής αποτύπωσης της θεωρίας που είχαμε διδαχθεί, πολλά μέλη της ομάδας σταδιακά αποχώρησαν, ώσπου στο τέλος μείναμε περίπου 15 άτομα, ο πυρήνας της ομάδας. Σιγά-σιγά ξεκίνησε η προετοιμασία της κεντρικής ιδέας και του σεναρίου της ταινίας που θα γυρίζαμε, χωρίς όμως να σταματήσει η θεωρητική ανάλυση των θεμάτων που προέκυπταν.

Η υπόθεση σχηματίστηκε μέσα από πολύωρες συζητήσεις, ανάλυση και επεξεργασία των διαφόρων ιδεών που είχαμε. Το σενάριο άργησε να πάρει την τελική του μορφή. Έπρεπε να αναπτυχθεί σύμφωνα με τις υποδείξεις του δασκάλου και να είναι σαφές και περιεκτικό. Έτσι, ένα απόγευμα του Μαρτίου (του 2015), 4 άτομα συνθέσαμε τον σκελετό στον οποίο θα στηριζόταν η ταινία. Έπειτα, η λεγόμενη σκαλέτα χωρίστηκε σε επιμέρους σκηνές και μοιράστηκε στα μέλη της ομάδας, ώστε να γίνει η αναλυτική συγγραφή του σεναρίου.

Επόμενο στάδιο το ντεκουπάζ. Σε αυτό το σημείο κλείσαμε τα μάτια και αφήσαμε την φαντασία μας ελεύθερη να δημιουργήσει. Αποτυπώσαμε τις σκέψεις μας για την σκηνική απεικόνιση του σεναρίου που είχαμε σκεφτεί, με σκοπό να έχουμε σαφείς οδηγίες στις οποίες θα στηριζόμασταν κατά τη διάρκεια των γυρισμάτων. Το σενάριό μας σιγά-σιγά ζωντάνευε και βλέπαμε τις αρχικές μας σκέψεις να παίρνουν συγκεκριμένη μορφή!


Και κάπως έτσι φτάσαμε στα γυρίσματα, το πιο διασκεδαστικό στάδιο όλης της ταινίας. Χρειαστήκαμε 5 μέρες για να τα ολοκληρώσουμε. Οι πρόβες ήταν λίγες αλλά αποτελεσματικές. Τόσο τα παιδιά που εμφανίστηκαν στην ταινία όσο και εμείς, πίσω από την κάμερα, δουλέψαμε σκληρά για να πετύχουμε το επιθυμητό αποτέλεσμα. Εκείνες τις 5 μέρες των γυρισμάτων κουραστήκαμε αλλά διασκεδάσαμε πολύ. Στα διαλείμματα παίζαμε διάφορα παιχνίδια για να χαλαρώσουμε και να ανακτήσουμε τις δυνάμεις μας, αλλά κυρίως την διαύγεια ώστε να συνεχίσουμε. Ευτυχώς, είχαμε πολλούς ντόπιους στο πλευρό μας, οι οποίοι μάς βοήθησαν παραχωρώντας το σπίτι τους ή διευκολύνοντάς μας, ο καθένας με τον τρόπο του.

Η πιο χρονοβόρα διαδικασία ήταν το μοντάζ. Μας πήρε σχεδόν … 4 μήνες να δώσουμε στην ταινία την τελική της μορφή. Τα απρόοπτα ήταν πολλά, κυρίως λόγω της έλλειψης πλάνων και των αναγκαίων ηχητικών λήψεων. Προς το τέλος του μοντάζ αναγκαστήκαμε να γυρίσουμε μια επιπλέον σκηνή. Και πώς γίνεται αυτό όταν η πρωταγωνίστρια έχει φύγει πια απ’ το νησί για την Θεσσαλονίκη; Ε, δεν πρόκειται να τα αποκαλύψουμε όλα σε μια σύντομη επισκόπηση της 15μηνης περιπέτειάς μας στον χώρο της κινηματογραφικής τέχνης! Παρ’ όλο που δεν την γυρίσαμε όπως ακριβώς θέλαμε, τελικά, αποδείχθηκε πως ήταν καθοριστική για τη ροή της ταινίας.

Όταν ολοκληρώνεις μια τέτοια πορεία δεν μπορείς να συγκρατήσεις ένα ξεφύσημα ανακούφισης και ικανοποίησης που … πήγαν όλα καλά. Και δεν ξεχνάς ποτέ ότι είτε 40 είτε 15 είτε 4κουβαλούσαμε πάντοτε την ιδέα του σχολείου˙ ήμασταν πάντα μια ομάδα, μικρή ή μεγάλη, που εκπροσωπούσε ολόκληρο το σχολείο μας......
----------------------------------------------------------------------------------------
Πηγή: dragonerarossa.gr-Μαρίνα Τριφύλλη, Μυρτώ Τρακάδα
Τις φωτογραφίες της ανάρτησης προσέφερε ο Μανώλης Δαπόντε.
----------------------------------------------------------------------------------------