Το 2015 τα πολιτικά και επικοινωνιακά τεκταινόμενα στη χώρα σφραγίστηκαν από την τριπλή προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία. Οι εκλογές του Ιανουαρίου και του Σεπτεμβρίου του 2015, και το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου αποτελούν πλέον πολιτικά ορόσημα, σηματοδοτώντας συνάμα μια «ιδιαιτερότητα».
Η πυκνότητα της εκλογικής λαϊκής συμμετοχής πυροδοτεί ήδη συναφείς έρευνες στα πεδία της «Πολιτικής Επιστήμης» και της «Πολιτικής Επικοινωνίας». Η τριπλή δημοσκοπική πανωλεθρία εξετάζεται με ενδιαφέρον και στο δημόσιο διάλογο.
Η πυκνότητα της εκλογικής λαϊκής συμμετοχής πυροδοτεί ήδη συναφείς έρευνες στα πεδία της «Πολιτικής Επιστήμης» και της «Πολιτικής Επικοινωνίας». Η τριπλή δημοσκοπική πανωλεθρία εξετάζεται με ενδιαφέρον και στο δημόσιο διάλογο.
«Το τρις εξαμαρτείν ουκ ανδρός σοφού». Και όμως, οι μετρήσεις και της τρίτης φετινής εκλογικής αναμέτρησης έπασχαν από τις συνήθεις παθογένειες, οδηγώντας σε Βατερλό την πλειονότητα των δημοσκόπων.
Τι αποκαλύπτει η καθ’ ημάς «δημοσκοποκρατία»; Η αλληλουχία των γεγονότων κατέδειξε, πρώτον, ότι οι απόπειρες χειραγώγησης των χειμαζόμενων Ελλήνων μετατράπηκαν σε μπούμερανγκ.
Ανέδειξε, δεύτερον, το πώς η εξόφθαλμα χειραγωγική εμπορία πολιτικής γνώμης προκαλεί επικίνδυνες παρακμιακές καταστάσεις. Αρμόδιοι επιστήμονες ανέλυσαν κριτικά τις επιπτώσεις των αγοραίων δημοσκοπικών εκτροπών (P. Bourdieu, “Η Κοινή Γνώμη δεν Υπάρχει” 1990, ΕΚΚΕ:3-14, P. Champagne 2004, “Η Κατασκευή της Κοινής Γνώμης”, Σ. Καϊτατζή-Γουίτλοκ, “Μορφές και Μέσα Πολιτικής Επικοινωνίας” 2010/2014:407-446).
Το ιδιότυπο καθεστώς της «δημοσκοποκρατίας» οι Έλληνες το υφίστανται δεκαετίες τώρα. Ωστόσο, τα πράγματα εκτραχύνθηκαν ραγδαία εσχάτως και οι εκτροπές πύκνωσαν ιδίως από την εποχή που ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α ανέτειλε ως δύναμη εξουσίας.
Οι τάσεις οξύνθηκαν όταν κατέστη ολοφάνερο ότι ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α ήταν προ των πυλών της διακυβέρνησης. Από την πλευρά τους, οι Έλληνες ψηφοφόροι, όμως, βιώνουν μια δυσεξήγητη για αυτούς όσο και ανυπόφορη ένταση πολιτικο-επικοινωνιακής επιθετικότητας στο δημόσιο βίο.
Εν όψει του τριπλού δημοσκοπικού φιάσκο των κραυγαλέων αποκλίσεων ανάμεσα στα ευρήματα και τα πραγματικά εκλογικά ποσοστά των κομμάτων, κατατέθηκαν ποικίλες εκτιμήσεις για τα αίτια των λαθών. Ήδη από τη νύχτα των εκλογών οι αυτόκλητοι απολογητές των δημοσκοπήσεων έσπευσαν να δικαιολογήσουν ή να συγκαλύψουν τα επαναληπτικά λάθη. «Παντού κάνουν λάθη, αλλά μόνον εδώ τσακώνονται γι’ αυτά οι πολιτικοί με τους δημοσκόπους» είπε ανέμελα σχολιαστής κεντρικού δελτίου (Π. Τσίμας, Skai 20/09/2015).
Η θέση αυτή (α) υποβιβάζει την αξία του κορυφαίου θέματος, το οποίο άπτεται της στάσης απέναντι στην αλήθεια και το σκόπιμο ψεύδος, (β) περιορίζεται στην κόντρα ορισμένων πρωταγωνιστών, αφήνοντας τους πραγματικούς πρωταγωνιστές των εκλογών, τους πολίτες, στο περιθώριο. Οι πολίτες που εξαπατώνται εν μέσω εκλογών με λανθασμένα ‘ευρήματα’, τίθενται έτσι "εκτός κάδρου", στο περιθώριο.
Προσβάλλονται, όμως, και πλήττονται από τον ακατάσχετο ορυμαγδό “ευρημάτων” που η πραγματικότητα διαψεύδει. Κατά την ίδια ‘λογική’ ειπώθηκε ότι «οι δημοσκοπήσεις δεν επηρεάζουν». Όντως; Δηλαδή, δεν επηρεάζουν ντε φάκτο; Αν ναι, πώς ακριβώς τεκμαίρεται αυτό; Απόδειξη! Ή μήπως εννοείται ότι ούτε οι δημοσκόποι, ούτε οι χρήστες των δημοσκοπήσεων προτίθενται να επηρεάζουν και, μάλιστα, στο αποκορύφωμα της εκλογικής μάχης για την επιρροή;
Αλλά, τότε, γιατί τα ΜΜΕ σφυροκοπούσαν αδιάκοπα τους ψηφοφόρους με ατάκες από τη φαρέτρα των δημοσκόπων; Εκλογικό ντέρμπι Τσίπρα-Μεϊμαράκη», «μάχη στήθος - με στήθος των μονομάχων ΝΔ - ΣΥ.ΡΙΖ.Α», ή «slim difference between main contenders» (BBC world); Προφανώς τα “ευρήματα” αυτά δεν αποτελούσαν «είδηση», αλλά ξαναζεσταμένα κλισέ, που επαναλαμβάνονταν αδιάκοπα στην προεκλογική περίοδο.
Αν τα δημοσκοπικά “ευρήματα” ήταν, πράγματι, άνευ σημασίας ως προς την άσκηση επιρροής, τότε προς τί τέτοια σπατάλη μηνυμάτων; Προς τί τόσος βομβαρδισμός, αν όχι και ψυχολογική ‘καταστολή’ του κοινού; Δεκατέσσερις δημοσκοπήσεις παραγγέλθηκαν, ακριβοπληρώθηκαν και δημοσιεύτηκαν από τα ΜΜΕ μόνο το τελευταίο προεκλογικό δεκαήμερο.
Όλο αυτό έγινε … επειδή δεν επηρεάζονται οι ψηφοφόροι;! Πόση “αφέλεια” μπορεί να πουληθεί τελικά στην, για τα μυαλά ορισμένων, “ενθάδε μπανανία”; Επί ματαίω δημοσιεύονται τόσα συντονισμένα μηνύματα που διαψεύδονται κατόπιν; Επί ματαίω υιοθετούνται από “έγκριτες εφημερίδες” και “σοβαρά τηλεοπτικά δελτία”; Η πολιτική οικονομία της κερδοσκοπίας των ΜΜΕ αυτά καταδεικνύει;
Άλλοι δημοσκόποι εντοπίζουν τα αίτια των λαθών τους (α) στη ρευστότητα και (β) την υψηλή αποχή του εκλογικού σώματος. Ωστόσο, αν αυτά ήταν τα γνήσια, βασικά αίτια τότε, λογικά, η διασπορά των λαθών δεν θα είχε “προτιμήσεις”, αλλά θα έπρεπε (α) να εναλλάσσεται τυχαία, ή (β) να επηρεάζει τα ποσοστά όλων των κομμάτων, ή (γ) να επιμερίζεται ευρύτερα. Ακριβώς το γεγονός ότι η δημοσκοπική στρέβλωση του 2015 πλήττει συστηματικά και μόνιμα τα ίδια δύο κόμματα: ΣΥ.ΡΙΖ.Α και ΑΝ.ΕΛ προδίδει το σχεδιασμένο “λάθος”. Αποκαλύπτει την υποκειμενική πολιτική στρέβλωση (bias).
Διερωτάται κάποιος καλόπιστα: αφού αξιολογούν δημοσίως τα πεπραγμένα λάθη τους οι δημοσκόποι-αναλυτές, γιατί δεν μας εξηγούν κρυστάλλινα το λογικό αυτό άτοπο; Μήπως διότι έτσι θα έπρεπε να αποκαλύψουν την πηγή της απάτης;
Πώς γίνεται, δηλαδή, σε τρεις εκλογικές αναμετρήσεις ο ΣΥ.ΡΙΖ.Α να θριάμβευσε με διαφορά ποσοστών: 8,5%, 20% (δημοψήφισμα, μαζί με ΑΝ.ΕΛ) και 7.5%, και παρόλα αυτά στις επίμαχες δημοσκοπήσεις να εμφανίζεται συστηματικά μειωμένος, σε ισοψηφία με τον αντίπαλο ή, στην καλύτερη περίπτωση, με οριακό προβάδισμα; Ή ότι δημοσκοπικά οι ΑΝ.ΕΛ προβάλλονταν εκτός βουλής, συγκριτικά με άλλους πραγματικά χαμένους των εκλογών; Πρόκειται για αυταπάτες εν αμαρτίαις ή για ανεπάρκεια επιστημονικού σθένους;
Η αλήθεια είναι ότι η αχρεία “δημοσκοποκρατία” “απασφάλισε” όταν ο Αντώνης Σαμαράς κατήργησε την ισχύουσα απαγόρευση δημοσιοποίησης δημοσκοπήσεων, προεκλογικά, δίνοντας το σινιάλο της εκτράχυνσης. Η έστω και καθυστερημένη τώρα παρότρυνση ορισμένων νουνεχών παρατηρητών, να επανέλθει, εκ νέου, η απαγόρευση προεκλογικών δημοσκοπήσεων, σηματοδοτεί ένστικτο πολιτικής αυτοσυντήρησης. Αναγνωρίζεται ταυτόχρονα η οικτρή αποτυχία της προπαγάνδας γκεμπελικού ύφους της “στρατηγικής Σαμαρά”.
Μετά την πανηγυρική επικράτηση του ΣΥ.ΡΙΖ.Α και επιβεβαίωση εισόδου των ΑΝ.ΕΛ. στο Κοινοβούλιο, δείχνοντας ευθιξία ιθύνοντες δημοσκοπήσεων ζήτησαν δημόσια συγγνώμη. Ωστόσο, καμία συγγνώμη δεν επαρκεί για τη θεραπεία του νοσογόνου, για το πολιτικό μας σύστημα, φαινομένου. Όλοι οι συμμέτοχοι στην πολιτική επικοινωνία (πρωτίστως τα ΜΜΕ) οφείλουν να αναλάβουν έμπρακτα τις ευθύνες τους, αποτρέποντας κάθε μορφή εξαπάτησης ή τρομοκράτησης του εκλογικού σώματος.
-------------------------------------------------------------
Πηγή: enikos.gr- Σοφία Καϊτατζή-Γουίτλοκ
-------------------------------------------------------------
