Σπάταλο και αναποτελεσματικό αποδεικνύεται το μοντέλο της αποκεντρωμένης διαχείρισης των απορριμμάτων που επιβάλλει ο νέος εθνικός σχεδιασμός, με τους δήμους να ανεβάζουν τη δαπάνη στο ποσό των 2,5 δισ. όταν το νέο ΕΣΠΑ δεν προβλέπει πόρους πάνω από 800 εκατ. ευρώ.
Ο φουσκωμένος λογαριασμός προκύπτει από την αναθεώρηση των περιφερειακών σχεδιασμών (ΠΕΣΔΑ), με την οποία κερδίζουν έδαφος οι υποδομές εντός των δήμων, προκαλώντας μεγάλο πονοκέφαλο στην κυβέρνηση, που βλέπει να κυλάει ο χρόνος και να πέφτουν τα πρόστιμα της Ε.Ε. χωρίς να υπάρχουν οριστικές λύσεις.
Ο φουσκωμένος λογαριασμός προκύπτει από την αναθεώρηση των περιφερειακών σχεδιασμών (ΠΕΣΔΑ), με την οποία κερδίζουν έδαφος οι υποδομές εντός των δήμων, προκαλώντας μεγάλο πονοκέφαλο στην κυβέρνηση, που βλέπει να κυλάει ο χρόνος και να πέφτουν τα πρόστιμα της Ε.Ε. χωρίς να υπάρχουν οριστικές λύσεις.
Η επιμονή των υπουργείων Εσωτερικών και Περιβάλλοντος να ανατρέψουν τις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) έχει ήδη δραματικές επιπτώσεις στην Πελοπόννησο, αφού το γεγονός ότι τα δύο έργα παραμένουν μπλοκαρισμένα παρατείνει τη λειτουργία των παράνομων χωματερών και οδηγεί σε αδιέξοδο το θέμα με τα σκουπίδια. «Εάν η σύμβαση για τη ΣΔΙΤ Πελοποννήσου είχε προχωρήσει, τότε εντός 10 μηνών από την υπογραφή της ο ανάδοχος θα μπορούσε να κάνει επεξεργασία», επισημαίνει ο ειδικός γραμματέας ΣΔΙΤ Νίκος Μαντζούφας, τονίζοντας παράλληλα ότι είναι ένα έργο που έχει την έγκριση του Ελεγκτικού Συνεδρίου αλλά και 180 γνωμοδοτήσεις.
Σύμφωνα με αρμόδιες πηγές, το αργότερο μέχρι τον ερχόμενο Σεπτέμβριο θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί η αποκατάσταση των Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (ΧΑΔΑ) που τρέχει με πόρους του ΕΣΠΑ. Το ερώτημα είναι τι θα γίνει όταν κλείσουν αυτοί. Ο κίνδυνος να δημιουργηθούν νέες χωματερές σε περίπτωση που δεν βρεθούν λύσεις είναι ορατός.
Σήμερα υπολογίζεται ότι από τις 81 χωματερές περίπου 20 είναι ενεργές, με την Περιφέρεια να παράγει περίπου 260.000 τόνους ετησίως. Το έργο της αποκατάστασης το έχει αναλάβει από το 2011 η Περιφέρεια, η οποία το ενέταξε το 2012 στο ΕΣΠΑ με δαπάνη 30 εκατ. ευρώ. Η σύμβαση, όμως, με τον ανάδοχο για τους 76 ΧΑΔΑ υπεγράφη πολύ αργά (Σεπτέμβριο του 2015) και έτσι δεν θα καλυφθεί η αποκατάσταση από το ΕΣΠΑ αλλά από εθνικούς πόρους. Στο μεταξύ, η χώρα μας έχει πληρώσει μέχρι σήμερα περίπου 30 εκατ. σε πρόστιμα για τους ΧΑΔΑ, εκ των οποίων τα μισά υπολογίζεται ότι οφείλονται στο θέμα της Πελοποννήσου. Μπροστά στο οικονομικό και περιβαλλοντικό αδιέξοδο η κυβέρνηση αναζητά επειγόντως λύσεις.
Πρόσφατα, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Πάνος Σκουρλέτης προχώρησε σε κατά παρέκκλιση έγκριση στον Χώρο Υγειονομικής Ταφής Υπολειμμάτων (ΧΥΤΥ) Ηλείας προκειμένου να οδηγείται για το επόμενο τρίμηνο -κατά παράβαση της νομοθεσίας- στην εγκατάσταση το κλάσμα απορρίμματος που θα προέρχεται από προσωρινή επεξεργασία (μηχανική διαλογή, κομποστοποίηση), η οποία προτείνεται για την περιοχή ως ενδιάμεση λύση. Αντίστοιχα, με διάταξη στο πολυνομοσχέδιο τροποποιείται το θεσμικό πλαίσιο και δίνεται το δικαίωμα στους γενικούς γραμματείς Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, όταν πρέπει να κλείσουν χωματερές, να αποφασίζουν για τη διαχείριση των απορριμμάτων (π.χ. μεταφορά σε νόμιμο ΧΥΤΑ άλλης Περιφέρειας) ακόμη και αν δεν το προβλέπει ο περιφερειακός σχεδιασμός. Με την τροποποίηση αυτή, το ίδιο μπορεί να γίνει και στην περίπτωση που κορεστεί ένας ΧΥΤΑ επιμηκύνοντας το διάστημα έως και 5 χρόνια.
Στη Γενική Γραμματεία ΣΔΙΤ βλέπουν ως μονόδρομο τις συμπράξεις με ιδιώτες καθώς είναι τα μόνα ώριμα έργα με εγκεκριμένες χωροθετήσεις και περιβαλλοντικούς όρους που μπορούν να προχωρήσουν και να δώσουν μόνιμες λύσεις. Σήμερα, η μόνη ΣΔΙΤ Απορριμμάτων που έχει προχωρήσει είναι αυτή της Δυτικής Μακεδονίας, η οποία προβλέπεται ότι θα είναι σε πλήρη λειτουργία σε έναν χρόνο. Οπως αναφέρουν οι δήμοι που αντιδρούν στην υπογραφή της σύμβασης για την Πελοπόννησο, είναι αδύναμοι να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε άλλη λύση.
«Οι διαδικασίες είναι πολύ αργές και υπάρχει ο κίνδυνος μπροστά στην ανάγκη να απορροφηθούν πόροι του νέου ΕΣΠΑ, να φαγωθούν τα κονδύλια σε μικρότερης κλίμακας έργα (κομποστοποίηση, σημεία ανακύκλωσης κ.ά.) και να μείνουν πίσω οι άλλες υποδομές που θα περιορίσουν την ταφή», σημειώνουν στο υπουργείο Οικονομίας. Από την πλευρά του, το υπουργείο Εσωτερικών, μέσω του γενικού γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων Ευάγγελου Καπετάνιου, επιχειρεί να εξορθολογήσει τα επενδυτικά πλάνα των ΟΤΑ, καθιστώντας σαφές ότι οι σχεδιασμοί τους είναι ανεφάρμοστοι.
Σε πρόσφατη επιστολή προς τους δήμους, ζητά να τεθούν προτεραιότητες ως προς τα έργα, να κατασκευαστούν μικρότερες εγκαταστάσεις, να αναζητηθούν νέοι πόροι αλλά και να προκριθεί ένα μοντέλο λειτουργίας των εγκαταστάσεων με δύο βάρδιες. Στην πραγματικότητα σχεδόν τίποτα από αυτά δεν μπορεί να λειτουργήσει, γιατί ακόμη και αν βρεθούν οι πόροι από τους ΟΤΑ, οι διαδικασίες είναι πολύ χρονοβόρες για να λύσουν το πρόβλημα.
---------------------------------------------------------
Πηγή: newmoney.gr-Μαριάννα Τζάννε
---------------------------------------------------------
Πηγή: newmoney.gr-Μαριάννα Τζάννε
---------------------------------------------------------
