Τελικά, ούτε φέτος τα καταφέραμε. Η παραχώρηση των παραλιών στους δήμους
προς εκμετάλλευση έγινε και φέτος στο «παρά πέντε» της έναρξης της
τουριστικής περιόδου, με μια ρύθμιση σε ένα πολυνομοσχέδιο. Επιπλέον,
ακολούθησε ξανά έναν κανόνα που πέρυσι το Συμβούλιο της Επικρατείας
έκρινε ως αντισυνταγματικό.
Η τελευταία αυτή εξέλιξη προκάλεσε την
αντίδραση των μεγαλύτερων περιβαλλοντικών οργανώσεων της χώρας, που
στράφηκαν (για ακόμα μια φορά) ενάντια στον αναπλ. υπουργό Γιάννη
Τσιρώνη.
Αλλά ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή: Οι παραλίες και οι
αιγιαλοί όλης της χώρας ανήκουν στο Δημόσιο, το οποίο αποφασίζει κατά
περίπτωση για τα έργα (λ.χ. λιμενικά) που πραγματοποιούνται σε αυτές, ή
τη μακροχρόνια παραχώρηση της χρήσης τους (λ.χ. σε ξενοδοχεία).
Εξαίρεση
αποτελεί η μίσθωση αιγιαλών και παραλιών για «απλή χρήση», δηλαδή για
λόγους αναψυχής με ομπρέλες, ξαπλώστρες και άλλες υποχρεωτικά προσωρινές
κατασκευές (που κατά κανόνα λατρεύουμε να μισούμε). Η παραχώρηση από το
Δημόσιο προς τους δήμους πραγματοποιείται σε ετήσια βάση, σύμφωνα με
κάποιους κανόνες (διαφύλαξη κοινόχρηστου χαρακτήρα, ελάχιστες αποστάσεις
κ.λπ.). Οι δήμοι με τη σειρά τους τις μισθώνουν σε ιδιώτες, αποδίδοντας
το 30% στο κράτος.
Η διαδικασία είναι εξ αρχής προβληματική. Πρακτικά, καθώς το υπ. Οικονομικών καθυστερεί κάθε χρόνο την απαραίτητη απόφαση. Αλλά και ουσιαστικά, καθώς το «τσουβάλιασμα» όλων των παραλιών, ανεξαρτήτως χαρακτηριστικών, περιοχής κ.λπ., τις αφήνει απροστάτευτες στις «φιλολαϊκές» προθέσεις κάθε δημάρχου. Το σημείο αυτό υπεδείχθη πέρυσι από το ΣτΕ: όπως έκρινε (αρ. 3944/15), με τη διαδικασία αυτή «δεν διασφαλίζεται η προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων που κινδυνεύουν από την υπερεκμετάλλευση, ούτε διαφυλάσσεται η κοινοχρησία τους».
Το ΥΠΕΝ προσπάθησε πέρυσι να εφαρμόσει την απόφαση του ΣτΕ, η υπόθεση όμως κατέληξε σε τραγέλαφο, με τις αποφάσεις να εκδίδονται... μέχρι τον Σεπτέμβριο. Οι δήμοι βέβαια δεν περίμεναν το ΥΠΕΝ και προχώρησαν στη μίσθωση των παραλιών σε ιδιώτες από την αρχή της σεζόν, με αποτέλεσμα η όλη υπόθεση να λειτουργήσει σε καθεστώς παρανομίας.
Φέτος, λοιπόν, η πολιτεία σκέφτηκε να αποφύγει τα ίδια λάθη. Η κατάσταση όμως παραμένει προβληματική. Στα τέλη Μαρτίου, το υπουργείο Περιβάλλοντος δημοσιοποίησε έναν κατάλογο με 531 παραλίες σε 34 δήμους της χώρας και ζήτησε από όποιον επιθυμεί να καταθέσει σε μια εβδομάδα τις απόψεις του. Μια επιλογή χωρίς νόημα, καθώς πέραν του ότι δεν υπήρχε κείμενο διαβούλευσης (παρά μόνο ένας κατάλογος παραλιών), το ζητούμενο είναι η παραχώρηση των ακτών των προστατευόμενων περιοχών να γίνεται κατά περίπτωση και με επιστημονικά ορθό τρόπο (και όχι να καταγραφεί τι πιστεύει ο καθένας από εμάς).
Τελικά στα τέλη Απριλίου, κάπου μέσα σε ένα νομοσχέδιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς (ν. 4384/16) το υπουργείο Οικονομικών παρέτεινε κατά ένα έτος την ισχύ της απόφασης παραχώρησης του 2015. Κατόπιν ο κ. Τσιρώνης εξέδωσε απόφαση με την οποία συναινεί στη μαζική παραχώρηση των παραλιών (και πάλι) υπό κάποιους γενικούς κανόνες για όλες τις Natura. Ενώ απαγόρευσε τη μίσθωση των παραλιών που βρίσκονται στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων (δηλαδή στην Αλόννησο) και σε έξι ζώνες οικιστικού ελέγχου (σε Εύβοια, Κεφαλονιά, Αργολίδα, Ρόδο, Κω και Ρέθυμνο).
Αυτό εννοούσε το ΣτΕ; Μάλλον όχι, αν κρίνει κανείς από την αντίδραση των 14 μεγαλύτερων περιβαλλοντικών οργανώσεων της χώρας. Οπως υποστήριξαν χθες, έτσι ακυρώνεται η δυνατότητα αλλά και η υποχρέωση του υπουργείου Περιβάλλοντος να εποπτεύσει και να ελέγξει τις πράξεις των δήμων.
Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο τρόπος παραχώρησης των παραλιών, αλλά και ο ουσιαστικός έλεγχος της εκμετάλλευσής τους. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια δήμοι και κράτος δρουν κατόπιν ατυχήματος.
Η διαδικασία είναι εξ αρχής προβληματική. Πρακτικά, καθώς το υπ. Οικονομικών καθυστερεί κάθε χρόνο την απαραίτητη απόφαση. Αλλά και ουσιαστικά, καθώς το «τσουβάλιασμα» όλων των παραλιών, ανεξαρτήτως χαρακτηριστικών, περιοχής κ.λπ., τις αφήνει απροστάτευτες στις «φιλολαϊκές» προθέσεις κάθε δημάρχου. Το σημείο αυτό υπεδείχθη πέρυσι από το ΣτΕ: όπως έκρινε (αρ. 3944/15), με τη διαδικασία αυτή «δεν διασφαλίζεται η προστασία των παράκτιων οικοσυστημάτων που κινδυνεύουν από την υπερεκμετάλλευση, ούτε διαφυλάσσεται η κοινοχρησία τους».
Το ΥΠΕΝ προσπάθησε πέρυσι να εφαρμόσει την απόφαση του ΣτΕ, η υπόθεση όμως κατέληξε σε τραγέλαφο, με τις αποφάσεις να εκδίδονται... μέχρι τον Σεπτέμβριο. Οι δήμοι βέβαια δεν περίμεναν το ΥΠΕΝ και προχώρησαν στη μίσθωση των παραλιών σε ιδιώτες από την αρχή της σεζόν, με αποτέλεσμα η όλη υπόθεση να λειτουργήσει σε καθεστώς παρανομίας.
Φέτος, λοιπόν, η πολιτεία σκέφτηκε να αποφύγει τα ίδια λάθη. Η κατάσταση όμως παραμένει προβληματική. Στα τέλη Μαρτίου, το υπουργείο Περιβάλλοντος δημοσιοποίησε έναν κατάλογο με 531 παραλίες σε 34 δήμους της χώρας και ζήτησε από όποιον επιθυμεί να καταθέσει σε μια εβδομάδα τις απόψεις του. Μια επιλογή χωρίς νόημα, καθώς πέραν του ότι δεν υπήρχε κείμενο διαβούλευσης (παρά μόνο ένας κατάλογος παραλιών), το ζητούμενο είναι η παραχώρηση των ακτών των προστατευόμενων περιοχών να γίνεται κατά περίπτωση και με επιστημονικά ορθό τρόπο (και όχι να καταγραφεί τι πιστεύει ο καθένας από εμάς).
Τελικά στα τέλη Απριλίου, κάπου μέσα σε ένα νομοσχέδιο για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς (ν. 4384/16) το υπουργείο Οικονομικών παρέτεινε κατά ένα έτος την ισχύ της απόφασης παραχώρησης του 2015. Κατόπιν ο κ. Τσιρώνης εξέδωσε απόφαση με την οποία συναινεί στη μαζική παραχώρηση των παραλιών (και πάλι) υπό κάποιους γενικούς κανόνες για όλες τις Natura. Ενώ απαγόρευσε τη μίσθωση των παραλιών που βρίσκονται στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Βορείων Σποράδων (δηλαδή στην Αλόννησο) και σε έξι ζώνες οικιστικού ελέγχου (σε Εύβοια, Κεφαλονιά, Αργολίδα, Ρόδο, Κω και Ρέθυμνο).
Αυτό εννοούσε το ΣτΕ; Μάλλον όχι, αν κρίνει κανείς από την αντίδραση των 14 μεγαλύτερων περιβαλλοντικών οργανώσεων της χώρας. Οπως υποστήριξαν χθες, έτσι ακυρώνεται η δυνατότητα αλλά και η υποχρέωση του υπουργείου Περιβάλλοντος να εποπτεύσει και να ελέγξει τις πράξεις των δήμων.
Σε κάθε περίπτωση, το πρόβλημα δεν είναι μόνο ο τρόπος παραχώρησης των παραλιών, αλλά και ο ουσιαστικός έλεγχος της εκμετάλλευσής τους. Δυστυχώς, τα τελευταία χρόνια δήμοι και κράτος δρουν κατόπιν ατυχήματος.
------------------------------------------------------
Πηγή: Καθημερινή-Γιώργος Λιάλιος
------------------------------------------------------
