Πόσο πιθανό είναι να συντριβούν τρία αεροπλάνα σε μία εβδομάδα – Τι δείχνει η θεωρία της «κατανομής του Πουασόν»
Μέσα σε διάστημα οκτώ ημερών έχουν πέσει τρία επιβατικά αεροπλάνα, στα μέσα της πτήσης, παρασύροντας στον θάνατο δεκάδες ανθρώπους. Ενα σύμπλεγμα αεροπορικών δυστυχημάτων τόσο κοντά μεταξύ τους μπορεί να φαίνεται σαν μια απίθανη σύμπτωση - αλλά είναι; Μήπως αυτές οι τραγωδίες εξηγούνται από τους νόμους των πιθανοτήτων;
Το πρώτο δυστύχημα συνέβη την Πέμπτη 17 Ιουλίου, όταν η πτήση MH17 της Malaysia Airlines έπεσε από τον ουρανό πάνω από την Ανατολική Ουκρανία, προφανώς χτυπημένη από έναν πύραυλο. Επτά ημέρες αργότερα, ένα αεροπλάνο συνετρίβη στην Ταϊβάν και την όγδοη ημέρα άλλη μία πτήση έπεσε καθ' οδόν προς την Αλγερία από την Μπουρκίνα Φάσο. Συνολικά, 462 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους.
Δεν είναι περίεργο που πολύς κόσμος άρχισε να αναρωτιέται αν τα ταξίδια με το αεροπλάνο είναι τόσο ασφαλή όσο συνήθως λέγεται.
Αλλά ο Χάρο Ράντερ, διευθυντής του Δικτύου Ασφάλειας της Αεροπορίας, το οποίο καταγράφει τα αεροπορικά δυστυχήματα, λέει ότι τέτοιες συμπτώσεις δεν είναι κάτι ασυνήθιστο. Αναλύοντας τον αριθμό και τη συχνότητα των θανατηφόρων πτώσεων αεροσκαφών με άνω των 14 επιβατών από το 1990, βρίσκει 45 ημερομηνίες όταν υπήρξαν δύο ή περισσότερες συντριβές (εξαιρουμένων των συγκρούσεων).
Σε 105 περιπτώσεις υπήρξαν δυστυχήματα σε συνεχόμενες ημέρες. Στην πραγματικότητα, λέει ο Ράντερ, είναι πιο συνηθισμένο ένα δυστύχημα να συμβεί μόλις μία ημέρα μετά από μια άλλη συντριβή, απ' ό,τι μετά από δύο, τρεις ή περισσότερες ημέρες. Γιατί συμβαίνει αυτό;
«Πρόκειται ουσιαστικά για μια σύμπτωση, εκτός από την περίπτωση που δυσμενείς καιρικές συνθήκες, όπως καταιγίδες και τυφώνες, είναι πιο συχνές σε ορισμένες εποχές από ό,τι σε άλλες» λέει ο Αρνολντ Μπάρνετ, καθηγητής Στατιστικής στο Massachusetts Institute of Technology (ΜΙΤ) στις ΗΠΑ.
Αλλά ο Μπάρνετ εφιστά επίσης την προσοχή στη θεωρία της «κατανομής του Πουασόν», που δείχνει ότι μικρά χρονικά διαστήματα μεταξύ συντριβών είναι στην πραγματικότητα πιο πιθανά από ό,τι τα μεγάλα.
«Ας υποθέσουμε ότι υπάρχει κατά μέσον όρο ένα θανατηφόρο δυστύχημα κάθε χρόνο, πράγμα που σημαίνει ότι η πιθανότητα μιας συντριβής σε οποιαδήποτε δεδομένη ημέρα είναι μία στις 365» λέει ο Μπάρνετ.
«Αν υπάρχει μια συντριβή την 1η Αυγούστου, η πιθανότητα ότι η επόμενη συντριβή θα γίνει μία ημέρα αργότερα, στις 2 Αυγούστου, είναι 1/365. Αλλά, η πιθανότητα η επόμενη σύγκρουση να γίνει στις 3 Αυγούστου είναι 364/365 x 1/365, γιατί η επόμενη συντριβή συμβαίνει στις 3 Αυγούστου μόνο αν δεν υπάρχει συντριβή στις 2 Αυγούστου» τονίζει.
«Φαίνεται αντιφατικό, αλλά το συμπέρασμα αυτό προκύπτει αδυσώπητα από τους νόμους των πιθανοτήτων» καταλήγει ο Μπάρνετ.
Περίπου 500 επιβάτες σκοτώνονται σε πτώσεις προγραμματισμένων εμπορικών πτήσεων κάθε χρόνο, και παρότι ο αριθμός αυτός έχει ήδη ξεπεραστεί το 2014 - κατά περίπου 200 νεκρούς - δεν πρέπει να περιμένουμε ότι στους επόμενους μήνες θα δούμε έναν ασυνήθιστα υψηλό αριθμό ατυχημάτων.
Ο Μπάρνετ επισημαίνει ότι κατά τους μήνες Απρίλιο, Μάιο και Ιούνιο του τρέχοντος έτους δεν υπήρξε ούτε ένα θανατηφόρο δυστύχημα προγραμματισμένης εμπορικής πτήσης.
Υπολογίζει ότι στις αναπτυγμένες χώρες, η πιθανότητα θανάτου είναι περίπου μία στα 25 εκατομμύρια ανά πτήση. «Ενα παιδί σε ένα αεροδρόμιο του Ηνωμένου Βασιλείου είναι πιο πιθανό να γίνει πρωθυπουργός όταν μεγαλώσει παρά να σκοτωθεί στην επικείμενη πτήση... Το παιδί είναι πιο πιθανό να κερδίσει ένα χρυσό ολυμπιακό μετάλλιο ή το βραβείο Νομπέλ στη Φυσική» λέει ο Μπάρνετ.
Ακόμη και στις λιγότερο αναπτυγμένες χώρες του κόσμου η πιθανότητα θανάτου σε μια πτήση είναι περίπου μία στις 750.000.
Υπάρχει και ένας μύθος που λέει ότι οι πίσω θέσεις στο αεροπλάνο είναι πιο ασφαλείς.
Οι ειδικοί λένε ότι στατιστικά είτε κάθεσαι στις μπροστινές θέσεις είτε στις πίσω, δεν έχεις περισσότερες πιθανότητες να επιβιώσεις σε περίπτωση σοβαρού δυστυχήματος.
Το πιο ασφαλές από όλα για έναν επιβάτη είναι να φοράει τη ζώνη του. Στην Ευρωπαϊκή Ενωση σημειώνονται περίπου 150 τραυματισμοί από αναταράξεις, οι περισσότεροι ελαφροί, κυρίως μελών του πληρώματος, κάθε χρόνο. Αλλά ακόμη και η πιθανότητα τέτοιου τραυματισμού είναι πολύ μικρή, δεδομένου ότι ευρωπαϊκά αεροσκάφη πραγματοποιούν επτά εκατομμύρια πτήσεις τον χρόνο.
-------------------
Πηγή: Το ΒΗΜΑ
-------------------
