Το δραματικό παρασκήνιο στη Ρίγα

Δύο μήνες μετά τη συμφωνία της 20ής Φεβρουαρίου, αυτό που φάνηκε ξεκάθαρα στο Eurogroup της Παρασκευής είναι ότι η ελληνική πλευρά δεν έχει καν συμφωνήσει ως προς τη διαδικασία που πρέπει να τηρηθεί στις διαπραγματεύσεις, τη στιγμή που το κλίμα στο τραπέζι του Eurogroup δεν θα μπορούσε να είναι πιο αρνητικό.

«Δεν έχω ξαναδεί τόσο άσχημο κλίμα τα τελευταία επτά χρόνια σε Eurogroup», μας λέει Ευρωπαίος αξιωματούχος που έχει γνώση των συζητήσεων πίσω από κλειστές πόρτες. Και όντως, από περιγραφές μιας σειράς Ευρωπαίων αξιωματούχων στην «Κ», αυτό που προκύπτει είναι μια «ασυνήθιστη πολιτική απομόνωση του Ελληνα υπουργού Οικονομικών για τα ευρωπαϊκά δεδομένα».

Αυτό που έγινε ξεκάθαρο από τη συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν μετά οι επικεφαλής των θεσμών ήταν τρία πολύ σημαντικά σημεία. Πρώτον, ότι η διαδικασία που έχει ακολουθηθεί μέχρι τώρα με τις ταυτόχρονες συναντήσεις σε Αθήνα και Βρυξέλλες δεν έχει φέρει αποτελέσματα. Χωρίς να είναι ξεκάθαροι, οι υπουργοί Οικονομικών υπονόησαν στον Ελληνα υπουργό να επιτρέψει στους επικεφαλής της τρόικας να έρθουν στην Αθήνα για να επιταχυνθούν οι διαδικασίες. Δεύτερον, πολύ σημαντικό σημείο είναι ότι ξεκαθαρίστηκε πως δεν θα υπάρξει τρίτο πακέτο διάσωσης, αν δεν ολοκληρωθεί η τρέχουσα αξιολόγηση, ενώ τρίτο σημείο ήταν αυτό που ξεκαθάρισε ο πρόεδρος του Εurogroup ύστερα από ερώτηση της «Κ». Οι εταίροι δεν θα συμφωνούσαν σε μερική συμφωνία, ώστε να προχωρήσουν και σε μερική εκταμίευση (ίσως των κερδών των κεντρικών τραπεζών SMP’S). Η συμφωνία πρέπει να είναι σε όλο το πρόγραμμα.

Και ενώ η συζήτηση για την Ελλάδα δεν διήρκεσε περισσότερο από μία ώρα –σύνηθες σημάδι ότι τα πράγματα πηγαίνουν καλά– ήταν ιδιαίτερα έντονη. «Βγήκαμε αποσβολωμένοι από τη συνεδρίαση», είπε συμμετέχων στο τραπέζι των συζητήσεων. Τι διημείφθη;

Οι ομιλητές

Τον λόγο πήρε πρώτα –όπως πάντα– ο πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ και μετά ο αρμόδιος επίτροπος για οικονομικές υποθέσεις Πιερ Μοσκοβισί. Και οι δύο αρχικά παρουσίασαν τη μικρή πρόοδο που έχει επιτευχθεί στις συνομιλίες. Συγκεκριμένα, ο κ. Ντάισελμπλουμ μίλησε για μερικά «θετικά σημάδια, ιδιαίτερα τις τελευταίες ημέρες, αλλά τόνισε ότι η απόσταση για να γεφυρωθεί το χάσμα επί της ουσίας είναι μεγάλο». Ο χρόνος τελειώνει, είπε ο κ. Ντράγκι, διοικητής της EKT (με τον οποίο ο κ. Βαρουφάκης είχε δύο συναντήσεις, στο πλαίσιο της τελευταίας συνόδου του ΔΝΤ), και «έχει χαθεί και ιδιαίτερα πολύς», πρόσθεσε ο κ. Ντάισελμπλουμ, τονίζοντας ότι τώρα η ευθύνη βρίσκεται στα χέρια των ελληνικών αρχών, καθώς πρέπει να υπάρξει μία ολοκληρωμένη λίστα μεταρρυθμίσεων που θα καταθέσει η ελληνική πλευρά (μάλιστα, πληροφορίες θέλουν τους δανειστές πρόσφατα να προσφέρθηκαν να συντάξουν μια λίστα μεταρρυθμίσεων και από αυτή να επιλέξει η ελληνική πλευρά τα μέτρα που θα ήθελε να υιοθετήσει, αλλά είναι άγνωστο ποια τύχη είχε αυτή η πρόταση).

Ο κ. Γ. Βαρουφάκης ήταν ο επόμενος που πήρε τον λόγο και, σύμφωνα με πληροφορίες, είπε στους εταίρους του ότι «καταθέτουμε προτάσεις που απαρτίζουν συνολική δέσμη πολιτικών ικανών να θέσουν τέλος στην ανατροφοδότηση της ύφεσης και στη συνεχή αστοχία των εφαρμοζόμενων πολιτικών». Επίσης, μίλησε για σαφέστατη πρόοδο και σύγκλιση στις συζητήσεις, κάτι το οποίο έκανε τον Σλοβάκο υπουργό Οικονομικών Π. Καζιμίρ να απαντήσει με ένα «είναι απίστευτο!» (it’s unbelievable), θέλοντας να δείξει τη δυσαρέσκειά του στις διαβεβαιώσεις του Ελληνα υπουργού για τη διαπιστωμένη πρόοδο. Ο ίδιος υπουργός, που προέρχεται και από το σοσιαλιστικό κόμμα της Σλοβακίας, είπε χαρακτηριστικά ότι «πριν από ένα μήνα στη χώρα μου μού ζήτησαν 13η σύνταξη και δεν την έχω δώσει, καθώς δεν μου το επιτρέπει το μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα». Τόνισε ότι «δεν θα συμφωνήσω σε τίποτε τη στιγμή που πάτε να δώσετε τη 13η σύνταξη».

Ο κ. Βαρουφάκης τόνισε ότι «αρνούμαστε τα εξωφρενικά πρωτογενή πλεονάσματα που θα ακυρώσουν τους ρυθμούς ανάπτυξης οι οποίοι απαιτούνται για να παραχθούν αυτά τα πρωτογενή πλεονάσματα», ενώ ο Σλοβάκος υπουργός Οικονομικών αναφέρθηκε στην ανάγκη θέσπισης σχεδίου Β σε περίπτωση που υπάρχει κάποιο ελληνικό «ατύχημα». Αυτή η τοποθέτηση ενόχλησε τον κ. Βαρουφάκη, ο οποίος τη χαρακτήρισε «αναξιοπρεπή» και δήλωσε ότι αυτή η συζήτηση δεν είναι καλή ούτε για την Ελλάδα, αλλά ούτε για την Ευρωπαϊκή Ενωση.

«Λάθος κατεύθυνση»

Οι συνήθως πιο αποστασιοποιημένοι υπουργοί Οικονομικών της Γαλλίας, Μ. Σαπέν και Ιταλίας, Π. Πάντοαν, ήταν και αυτοί πολύ πιο κριτικοί στην τοποθέτησή τους για τον τρόπο που γίνονται οι διαπραγματεύσεις μέχρι στιγμής. Πιο χαρακτηριστικός ήταν ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Β. Σόιμπλε, που είπε ότι «η διαδικασία που έχει ακολουθηθεί μας έχει πάει γρήγορα και μακριά προς τη λάθος κατεύθυνση», ενώ εξέφρασε αμφιβολίες για την επίτευξη συμφωνίας ακόμη και τον Ιούνιο.

Αυτό που έγινε ξεκάθαρο στον κ. Βαρουφάκη ήταν ότι η διαδικασία που έχει ακολουθηθεί μέχρι στιγμής, να γίνονται δηλαδή οι συζητήσεις σε Αθήνα και Παρίσι, σε επίπεδο Brussels Group στις Βρυξέλλες και τα τεχνικά κλιμάκια να βρίσκονται σε ξενοδοχεία της Αθήνας, δεν είναι βιώσιμη, υπονοώντας ότι οι επικεφαλής της τρόικας πρέπει να επιστρέψουν στην Αθήνα. «Δεν θα συναινέσουμε ποτέ σε μια τέτοια ολική επαναφορά της τρόικας», ήταν η απάντηση που έδωσε ο Ελληνας υπουργός. Ο ίδιος σε ενημέρωσή του στους Ελληνες δημοσιογράφους, λίγο αργότερα, εξέφρασε την έντονη δυσαρέσκειά του για τη διαδικασία που ακολουθείται μέχρι στιγμής, καθώς, όπως είπε, οι ΥΠΟΙΚ των υπολοίπων κρατών-μελών της Ευρωζώνης δεν έχουν ενημέρωση για τα μέτρα που πρότεινε η Ελλάδα. Ο κ. Βαρουφάκης ξαναγύρισε στο αρχικό πρόβλημα της διαδικασίας που πρέπει να ακολουθηθεί –ενδεικτικό της μεγάλης απόκλισης των δύο πλευρών– υπονοώντας ακόμη και υπονόμευση αυτής της διαδικασίας από τους θεσμούς.

Συγκεκριμένα, είπε ότι η ελληνική πλευρά προσπάθησε να παρουσιάσει την πλήρη λίστα προτάσεων στο επίπεδο Εuroworking Group, αλλά διαδικαστικά η μόνη λίστα που μπορεί να παρουσιαστεί σε αυτό το επίπεδο και στη συνέχεια στους υπουργούς είναι αυτή που θα πρέπει να έχει συμφωνηθεί με τους θεσμούς. Αλλωστε, ο κ. Ντάισελμπλουμ έχει εξηγήσει επανειλημμένως ότι πρώτα πρέπει να συμφωνηθούν οι μεταρρυθμίσεις με τους θεσμούς (staff level agreement) και στη συνέχεια με το Εuroworking Group και τους υπουργούς. Ολα αυτά, πάντως, φαίνεται ότι έχουν αρχίσει να κουράζουν τους δανειστές. Οι πληροφορίες αναφέρουν ότι στο ΔΝΤ είχαν εξετάσει το ενδεχόμενο αποχώρησης από το ελληνικό πρόγραμμα, αλλά υπήρξε έντονη η αντίδραση από την πλευρά του ESM.

Πιέσεις από παντού

Οταν του ξαναδόθηκε ο λόγος στο τραπέζι του Eurogroup, ο Ελληνας υπουργός, σύμφωνα με Ευρωπαίο αξιωματούχο, πίεσε τους επικεφαλής των θεσμών να υπάρχει μία θετική αναφορά για την εξέλιξη των διαπραγματεύσεων και αυτοί συμφώνησαν να αναφερθούν σε μια «μικρή πρόοδο» που έχει σημειωθεί τις τελευταίες ημέρες. Ενδεικτικό του άσχημου κλίματος μέσα στη συνεδρίαση ήταν και η πίεση που ασκήθηκε από τον κ. Ντάισελμπλουμ προς τον κ. Βαρουφάκη να δεχθεί ότι δεν θα υπάρξει ενδιάμεση λύση. Ο κ. Βαρουφάκης από τη μεριά του προσπάθησε να ξεγλιστρήσει από την πίεση του προέδρου του Εurogroup και να αλλάξει θέμα, αλλά δέχθηκε το επικριτικό σχόλιό του: «Συγγνώμη, δεν ακούω αυτό που όλοι θέλουμε να ακούσουμε», αφαιρώντας του και τον λόγο.

Στους Ελληνες δημοσιογράφους ο κ. Βαρουφάκης μίλησε για τη διαπραγματευτική τακτική που ακολουθείται, λέγοντας ότι «όταν έχεις 30 ημέρες να τα βρεις με κάποιον γιατί να τα βρεις την 20ή, πας μέχρι την 30ή...», εξηγώντας ότι έτσι θα καταφέρει περισσότερα. Ωστόσο, στα πηγαδάκια έξω από το Eurogroup οι υπουργοί Οικονομικών έλεγαν ότι κανείς δεν γνωρίζει ποια είναι η πραγματική ρευστότητα της χώρας και ότι η περίπτωση «ατυχήματος» αυξάνεται κάθε μέρα όλο και περισσότερο.

Το νέο Group

Στο σημείο αυτό να αναφερθεί ότι σε μια προσπάθεια να υπάρχει και απευθείας γραμμή των επικεφαλής των θεσμών με το Μέγαρο Μαξίμου, εδώ και ένα μήνα μία ομάδα πολύ συγκεκριμένων ανθρώπων, υπό συνθήκες άκρας μυστικότητας, έχει βρεθεί μία φορά στη Φρανκφούρτη (μετά τη Σύνοδο Κορυφής του Μαρτίου) και από τότε επικοινωνεί τηλεφωνικά περίπου μία φορά την εβδομάδα για να διευκολύνει τις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ελλάδας και εταίρων κάθε φορά που δημιουργείται κάποιο κώλυμα. Σύμφωνα με τρεις Ευρωπαίους αξιωματούχους που γνωρίζουν τις συζητήσεις αυτής της ομάδας, οι άνθρωποι που συμμετέχουν δεν είναι άλλοι από τον επικεφαλής για την Ευρώπη, εκπρόσωπο του ΔΝΤ Πόουλ Τόμσεν, το εκτελεστικό μέλος της ΕΚΤ Μπενουά Κερέ και τον οικονομικό σύμβουλο του προέδρου της Ε.Ε. Από την πλευρά της Ελλάδας συμμετέχει ο έμπιστος σύμβουλος του πρωθυπουργού και υπουργός Επικρατείας Νίκος Παππάς, ενώ στη μία συνάντηση που έγινε στη Φρανκφούρτη ήταν και η ιδιαιτέρα του κ. Τσίπρα, Κωνσταντίνα Κιντώνη, που είναι άτομο της απολύτου εμπιστοσύνης του πρωθυπουργού, έχει συμμετάσχει στο προηγούμενο Brussels Group και για την οποία οι συμμετέχοντες εξέφρασαν θετικά σχόλια.

Η πρωτοβουλία ήταν του κ. Παππά, που ζήτησε να γίνει μία ομάδα ανθρώπων που θα μπορούσαν σε πολιτικό επίπεδο να συνομιλούν και να λύνουν θέματα που έβρισκαν κωλύματα σε τεχνικό επίπεδο. Με αυτόν τον τρόπο άνοιγε και ένα άλλο κανάλι επικοινωνίας, εκτός από το υπουργείο Οικονομικών και την ομάδα του κ. Βαρουφάκη.

Το Μέγαρο Μαξίμου, πάντως, έχει να αντιμετωπίσει κι ένα άλλο μέτωπο, το ενδοκυβερνητικό. Μόλις χθες, σε άρθρο του βουλευτή του ΣΥΡΙΖΑ, στενού συνεργάτη του κ. Λαφαζάνη, Στάθη Λεουτσάκου, που δημοσιεύθηκε στο iskra.gr, επισημάινεται ότι «αμοιβαία επωφελής λύση δεν διαφαίνεται στον ορίζοντα», ότι ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να έχει στο οπλοστάσιό του τη «συντεταγμένη νομισματική αλλαγή» και «εφόσον χρειαστεί, να είναι έτοιμος να την υλοποιήσει»...

-----------------------------------------------

Πηγή: Καθημερινή-Ελένη Βαρβιτσιώτη

-----------------------------------------------