Το κάστρο χτίστηκε από τους Ενετούς για την προστασία των κατοίκων από
τις πειρατικές επιδρομές και για να εποπτεύουν τα τρικυμιώδη δυτικά
παράλια.
Αναφέρεται πως το 1545, στο κάστρο κατοικούσαν 50 οικογένειες προσφύγων από την Κρήτη και την Κύπρο, οι οποίες πρόσφεραν τον απαραίτητο στρατό για τη φύλαξη του.
Αναφέρεται πως το 1545, στο κάστρο κατοικούσαν 50 οικογένειες προσφύγων από την Κρήτη και την Κύπρο, οι οποίες πρόσφεραν τον απαραίτητο στρατό για τη φύλαξη του.
Αναπτύχθηκε
ιδιαίτερα μετά την καταστροφή της καστροπολιτείας του Αγίου Δημητρίου
(Παλιοχωρα), το 1537, από τον Μπαρμπαρόσα, και ύστερα από την κατάληψη
της Μονεμβασιάς, το 1540, από τους Τούρκους, όταν όσοι κάτοικοι σώθηκαν
κατέφυγαν εκεί για προστασία.
Στη μικρή πλατεία με τα γραφικά ερείπια θα δείτε το παλιό αγγλικό
σχολείο που χτίστηκε με χρήματα των Μυλοποταμιτών (1825), ενώ πίσω του
βρίσκεται το δρομάκι που οδηγεί στο κάστρο.
Επιβλητικός και κυρίαρχος, όπως η πόλη του, ο φτερωτός Λέων
του Αγίου Μάρκου της Γαληνότατης Δημοκρατίας της Βενετίας εποπτεύει
ακόμη την είσοδο των επισκεπτών, οι οποίοι μένουν άφωνοι μπροστά στην
εντυπωσιακή θέα.
Το φαράγγι ανοίγεται άγριο, απότομο και δασωμένο προς τη μονίμως φουρτουνιασμένη δύση.
Τα έρημα αλλά θαυμάσια διατηρημένα σπίτια της Κάτω Χώρας και τα
στενά δρομάκια αφήνουν μια παράξενη αίσθηση εγκατάλειψης όπως και οι
δέκα κλειστές εκκλησιές του, μερικές από τις οποίες κρέμονται
κυριολεκτικά πάνω από τον γκρεμό.
Πρέπει, λοιπόν, να είστε εξαιρετικά προσεκτικοί για το πού πατάτε
- η πινακίδα έξω γράφει πως μπαίνετε με δική σας ευθύνη και το εννοεί!
Αξίζει πραγματικά να προσέξετε την αρχιτεκτονική τους, τον τρόπο
που κρατιούνται πάνω από το κενό, πώς ακολουθούν το φρύδι του γκρεμού
και τις υπέροχες σκεπές τους από χελόπλακες (ιδιαίτερα το ναό του
Σωτήρα).
Όταν
λυσσομανάει ο βορειοδυτικός άνεμος, ο έρημος οικισμός χάνει τη γαλήνη
της λήθης και ζωντανεύει με τους θρύλους των πειρατών και των πολεμιστών
που στοίχειωσαν για αιώνες αυτό τον τόπο.
Οι εκκλησίες στο κάστρο είναι κατά κύριο λόγο μονόχωρες
καμαροσκέπαστες και είναι: ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, οι Άγιοι
Ανάργυροι, ο Άγιος Νικόλαος, οι Άγιοι Πάντες, η Παναγία η
Μεσοσπορίτισσα, ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος, ο Τίμιος Ιωάννης ο
Πρόδρομος με κτητορική επιγραφή του 1518, ο Άγιος Δημήτριος, τέλη 15ου
αιώνα, και η Μεταμόρφωση του Σωτήρος με βυζαντινές τοιχογραφίες.
Στην άλλη πλευρά του φαραγγιού, προς τα βόρεια, η εκκλησίτσα της
Αγίας Μαρίνας, χωμένη στο βράχο, διακρίνεται μόνο από τον ασβέστη της
πρόσοψης.
Όπως αναφέραμε ανάμεσα στις εκκλησίες που βρίσκονται εντός του κάστρου είναι και ο Ιερός ναός του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου.
Πρόσφατες φωτογραφίες όμως αποδεικνύουν ότι από πλευράς συντήρησης η κατάσταση είναι δραματική.
Η αρμόδια υπεύθυνη υπηρεσία της 1ης Εφορίας Βυζαντινών αρχαιοτήτων και η υπεύθυνη προϊσταμένη κ. Παπαγεωργίου φαίνεται ότι έχουν παντελώς λησμονήσει τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις τους όπως αναφέρονται στην σχετική ιστοσελίδα τους.
Η κατάσταση του ναού με τις εκτεθειμένες στις καιρικές συνθήκες βυζαντινές τοιχογραφημένες αγιογραφίες και την κατεστραμμένη στέγη δείχνουν εγκληματική αμέλεια και τέλεια περιφρόνηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, τέτοια που μάλλον θυμίζουν ανάλογη συμπεριφορά με εκείνη της οθωμανικής κατοχής της Ελλάδας.....
Το τοπικό κλιμάκιο της υπηρεσίας των Βυζαντινών αρχαιοτήτων καλείται να απολογηθεί στον Κυθηραϊκό λαό και να εξηγήσει εάν και κατά πόσο έχει ενημερώσει για αυτή την κατάσταση την κεντρική υπηρεσία και την κ. Παπαγεωργίου για αυτό.
Παρόλα αυτά με την δημοσίευση αυτή την οποία επίσης θα αποστείλουμε στην κ. Παπαγεωργίου και στην αρμόδια Εφορία Βυζαντινών Αχαιοτήτων, ελπίζουμε να ευαισθητοποιήσει την συνήθως αδιάφορη κρατική αρωγή και να προχωρήσει σε αποκατάσταση αυτής της εγκληματικής εγκατάλειψης ενός βυζαντινού θησαυρού.
Θα θέλαμε να κλείσουμε με την παράλληλη έκκληση προς την παρούσα αλλά και την επερχόμενη Δημοτική αρχή να μην αγνοήσουν το θέμα διότι ειλικρινά αποτελεί όνειδος μια τέτοια εγκατάλειψη και απαξίωση της πολιτιστικής κληρονομιάς των Κυθηρίων.
---------------------------------------------
Αντώνης Λαμπρινίδης
--------------------------------------------
Υ.Γ. Το κείμενο απεστάλλη στην 1η Εφορία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων - Στον Δήμο Κυθήρων - Στον νεοκλεγέντα Δήμαρχο κ. Χαρχαλάκη
