J.A.Watteau «Ταξίδι στα Κύθηρα»

Νοερή επίσκεψη στο μουσείο του Λούβρου. Θαυμάζουμε την ελαιογραφία του Ζαν-Αντουάν Βαττώ, με τους τίτλους: «Επιβίβαση για τα Κύθηρα».1717. «Όνειρο πάνω στα κύματα είχε χαρακτηρίσει τον πίνακα ο μεγάλος γλύπτης Αύγουστος Ροντέν.

Τα κύματα των Κυθήρων αντίκρισαν για πρώτη φορά την αφρογεννημένη, την Κόρη του Ουρανού, του Έρωτα τη Θεά, τη Χρυσή Αφροδίτη. Κοντινά τα αδέλφια τους, χρόνους αμέτρητους, προστάτευαν στο βυθό τον αθλητή έφηβο των Αντικυθήρων, ως την ανάδυσή του από την Μητέρα Θάλασσα. Το υψωμένο χέρι του κρατά, πάντα, την αγνή, ανθρώπινη ομορφιά, όταν τείνει να πλησιάσει τους Ολύμπιους Θεούς.

ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΚΥΘΗΡΑ ΤΟΥ ΜΥΘΟΥ;
Κατά την αρχαιότητα, κάποτε θεωρούνται πιο ονομαστά από τις γειτονικές, ένδοξες περιοχές...«Η Κρήτη είναι νήσος κοντά στα Κύθηρα…» έγραφε κάποιος αρχαίος συγγραφέας. «Έστι δε Κρήτη νήσος, πλησίον των Κυθήρων κειμένη».
Τα διαχρονικά, θεία Κύθηρα του στοχαστικού Έρωτα και της Ψυχής. Σύμβολο κάλλους και πληρότητας. Το «Ταξίδι» στη μυθική γη τους, το ερωτεύτηκε de profundis η προαιώνια Ζωή.

J.A. WATTEAU και ΚΥΘΗΡΑ
Σταθμοί του νεότερου Ταξιδιού στο Νησί του Μύθου αποτελούν οι ζωγραφικές, κορυφαίες επιτεύξεις του Σάντρο Μποτιτσέλλι(1483)και κατ’ εξοχήν, του Γάλλου Αντουάν Βαττώ. Πέντε χρόνια προσπάθειας του νέου στην ηλικία Βαττώ, καταλήγουν στον πίνακα του Λούβρου, το 1717, στην «Επιβίβαση για τα Κύθηρα». Η αρχέγονη λατρεία της Κυθέρειας στο νησί και η συνήθεια των υπαίθριων, εύθυμων εορτών, κατά την εποχή του καλλιτέχνη, έδωσαν την έμπνευση για ένα ονειρικό τοπίο, με τα ωραία ζευγάρια, τους προσκυνητές και τις προσκυνήτριες της Αγάπης. 

Σαν από σκηνή θεάτρου, με κίνηση και θεσπέσια χρώματα, αναπέμπουν ραψωδία στην φύση, στην ελευθερία, στον ουράνιο Έρωτα. Κυριαρχεί ήδη ως τεχνοτροπία, το Γαλλικό Rococo. Ο Βαττώ και το Ταξίδι του κατακτούν τον θαυμασμό και συγκινούν μέχρι σήμερα.

Σχεδόν αμέσως, ο δημιουργός φιλοτεχνεί και δεύτερη εικόνα: «το αριστούργημα των αριστουργημάτων της Τέχνης», όπως θα χαρακτηριστεί. «Η μαγευτική φαντασμαγορία». Οι δεκάδες Έρωτες, παιδιά κάθε Ζέφυρου, « πετούν» αριστερά του πλοίου, στην αντένα και στα ξάρτια του, πάνω από τους ευτυχείς ταξιδευτές. Έφτασαν, ξανά στα Κύθηρα; Ο πίνακας φέρει και τον προηγούμενο τίτλο: «Επιβίβαση για τα Κύθηρα».

Μήπως όμως, όπως δείχνουν κάποια σημεία, βλέπουμε την αναχώρηση από το νησί; Ένα αίνιγμα υπάρχει. Ο Βαττώ δεν μένει στο ταξίδι των αρχαίων χρόνων. Περισσότερο, δίνει εικόνα στο ΟΝΕΙΡΟ και στην ΕΛΠΙΔΑ ότι θα πραγματοποιηθεί. Ίσως η αμφιβολία του τίτλου δεν οφείλεται σε μπέρδεμα του ζωγράφου- μα, θα ήταν δυνατόν;-αλλά αποτελεί ένα στοιχείο της μεγαλοσύνης του, αφετηρία βαθύτερης σκέψης.

---------------------------------------------------------------------------------------
Από το βιβλίο "Κυθέρεια,τι να κάνουμε;"της Αδαμαντίας Τριάρχη-Μακρυγιάννη από το αρχείο της βιβλιοθήκης του Κ.Ι.Π.Α. - Επιμέλεια Τίνα Ταμβάκη

---------------------------------------------------------------------------------------