Σήμερα γιορτάζει η Ιλαριώτισσα. Σήμερα γιορτάζει ο Ποταμός

Σήμερα γιορτάζει η Ιλαριώτισσα. Σήμερα γιορτάζει ο Ποταμός. Αύτό άρχισε από το 1908 που εγκενιάστηκε ο νέος Ναός, ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής. Το κείμενο που ακολουθεί είναι διαφωτιστικό για την σημερινή ημέρα, και υπάρχει στο βιβλίο μου "ΠΟΤΑΜΟΣ ΙΣΟΡΙΑ ΚΑΙ ΕΙΚΟΝΕΣ"

"Τελειώνοντας την ιστορία της Λαριώτισσας θα αναφέρω μια «σοφή αυθαιρεσία» του Ευθύμιου Καββαθά,(Δεσπότης) που αφού την δούλεψε στο μυαλό του, αριστοτεχνικά υλοποίησε. Στον λόγο του, λοιπόν, λαμβάνοντας αφορμή από την ημέρα της Παρασκευής του Πάσχα, που τιμάται η «Ζωοδόχος Πηγή», αναφέρθηκε στο τι ακριβώς εορτάζεται από την Εκκλησία μας. 

 

Είπε λοιπόν ο Δεσπότης: «Στο πέριξ της Κωνσταντινούπολης δάσος περιφερόταν ο Αυτοκράτωρ Λέων ο Θραξ ή Μακέλης, ενώ ακόμα ήταν ιδιώτης. Μετέφερε, ως φιλάνθρωπος και έναν ανάπηρο που τυχαία συνάντησε.

Ο ανάπηρος διψούσε και ο Λέων ψάχνοντας να βρει νερό άκουσε φωνή που τον οδήγησε σε ομιλούσα πηγή. Το νερό της πηγής θεράπευσε τον ανάπηρο και προείπε την άνοδο του Λέοντα στον θρόνο του Βυζαντίου.

Όταν πράγματι αυτός έγινε Αυτοκράτορας, θυμήθηκε την πηγή και εις ανάμνηση του γεγονότος ανήγειρε μεγαλοπρεπή Ναό στην Κωνσταντινούπολη που εγκαινιάστηκε ανήμερα την Παρασκευή του Πάσχα, που από τότε σε ανάμνηση των εγκαινίων αυτού του Ναού και Παρασκευή της «Ζωοδόχου Πηγής» ονομάστηκε και η Εκκλησία εορτάζει…

Με ιερή συγκίνηση υψώνομε τα χέρια στον Πλάστη και δεόμεθα αυτός ο άγιος οίκος που σήμερα με την τελετή των εγκαινίων καθιερώνομε, εις τιμή της Θεοτόκου Ιλαριωτίσσης, της και Ζωοδόχου Πηγής επονομασθείσης, στερεώσει μέχρι της συντέλειας του αιώνα».

Ο Καββαθάς, λοιπόν, άλλαξε το όνομα του Ναού σε «Ζωοδόχος Πηγή» και καθιέρωσε ως ημέρα της ετήσιας πανηγυρική εορτής την Νέα Παρασκευή, ημέρα και των εγκαινίων της, καταργώντας την μέχρι τότε, της 15ης Αυγούστου.

Έτσι ο Δεσπότης έκανε τον νέο Ναό όχι ανταγωνισικό, αλλά συνεορταστικό με την Μυρτιδιώτισσα, που κάθε Ν. Παρασκευή φιλοξενείται από την Ιλαριώτισσα. Σοφή η πράξη του Καββαθά, αλλά σοφότερη η πρακτική των Ποταμιτών.

Υιοθέτησαν ευχαρίστως την νέα ημέρα του εορτασμού, αλλά κράτησαν το πατροπαράδοτο όνομα της Λαριώτισσας. Έτσι στις 15 Αυγούστου όλο το Τσιρίγο μαζεύεται στα Μυρτίδια και την Ν. Παρασκευή στον Ποταμό. Κατάλοιπο της παλιάς εκείνης γιορτής είναι ο παραδοσιακός χορός στην πλατεία του Ποταμού, το βράδυ της Παναγίας"

Η φωτογραφία είναι από την αυθεντική εικόνα που βρίσκεται στην Κωνσταντινούπολη..

-----------------------------------
Κοσμάς Μεγαλοκονόμος
-----------------------------------