ΣΚΕΨΕΙΣ ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΕΑ ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΑΡΧΗ
Του Δημήτρη Φατσέα
Καθηγητή στο Λύκειο Κυθήρων
τέως Διευθυντή του Ελληνικού Γυμνασίου-Λυκείου Ντόρτμουντ Γερμανίας
Έχουμε την τύχη να ζούμε σε έναν πανέμορφο τόπο με μοναδικές φυσικές ομορφιές και πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Έναν τόπο που θα επιθυμούσαν να επισκεφθούν πολλές χιλιάδες άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο αν υπήρχε σταθερή συγκοινωνία, υποδομές και σωστή προβολή.
Του Δημήτρη Φατσέα
Καθηγητή στο Λύκειο Κυθήρων
τέως Διευθυντή του Ελληνικού Γυμνασίου-Λυκείου Ντόρτμουντ Γερμανίας
Έχουμε την τύχη να ζούμε σε έναν πανέμορφο τόπο με μοναδικές φυσικές ομορφιές και πλούσια πολιτιστική κληρονομιά. Έναν τόπο που θα επιθυμούσαν να επισκεφθούν πολλές χιλιάδες άνθρωποι απ’ όλο τον κόσμο αν υπήρχε σταθερή συγκοινωνία, υποδομές και σωστή προβολή.
Από την συνετή, προσεκτική και ελεγχόμενη χρήση αυτών των φυσικών και ιστορικών πλεονεκτημάτων μπορούμε όλοι εμείς οι κάτοικοι των Κυθήρων να εξασφαλίζουμε τα προς το ζην και να έχουμε μία άνετη και ποιοτική διαβίωση, παραμένοντας στο νησί μας χωρίς την ανάγκη να μεταναστεύουμε (στο εσωτερικό ή το εξωτερικό).
Από το αναμφισβήτητο αυτό γεγονός απορρέει επομένως η ευθύνη μας να διατηρήσουμε άθικτο, το φυσικό, ιστορικό και πολιτιστικό περιβάλλον αυτού του τόπου, αφού από αυτό αντλούμε τους πόρους για να ζούμε, για να τον παραδώσουμε στα παιδιά μας βιώσιμο. Να μπορέσουν κι αυτά με τη σειρά τους να οργανώσουν τη ζωή τους και να χτίσουν το μέλλον τους παραμένοντας στο νησί, και παραδίδοντας πάλι τον τόπο βιώσιμο στα δικά τους παιδιά.
Είναι ευρέως αποδεκτό ότι οι κύριες πλουτοπαραγωγικές πηγές για το νησί μας είναι:
1) Ο τουρισμός και
2) Η πρωτογενής παραγωγή (βιολογική γεωργία, κτηνοτροφία, αλιεία κλπ) Αυτοί θα είναι οι δύο μοχλοί που θα κινήσουν όλους τους κλάδους της τοπικής οικονομίας, εμπόριο, οικοδομή, υπηρεσίες.
Το κρίσιμο λοιπόν στοιχείο που είναι επιτακτική ανάγκη να αντιληφθούμε όλοι, είναι ότι οφείλουμε να συνδυάσουμε την τουριστική ανάπτυξη του νησιού μας με την διατήρηση του τόπου βιώσιμου. Πράγμα απολύτως εφικτό εφόσον το θέλουμε και εάν εφαρμοσθούν οι κατάλληλες πολιτικές.
Στο πλαίσιο αυτής της βασικής αρχής οι δράσεις που πρέπει να αναληφθούν είναι:
Πολιτικές για την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητα των κατοίκων
1. Οργάνωση των υπηρεσιών του Δήμου με επαρκές και εκπαιδευμένο προσωπικό για αποτελεσματικότητα στην εξυπηρέτηση του πολίτη. Οι δυνατότητες και το αξιόλογο προσωπικό είναι γνωστό ότι υπάρχουν. Αυτό που χρειάζεται είναι αξιόπιστη διαχείριση των διαθέσιμων ανθρώπινων πόρων.
2. Πολιτική υγείας
Ανάληψη δραστήριων πρωτοβουλιών με συνεχή και συστηματική άσκηση πιέσεων και αξιοποίηση κάθε δυνατού πολιτικού μέσου ώστε να ολοκληρωθούν σύντομα οι εργασίες και να εξοπλισθεί πλήρως το νέο νοσοκομείο. Στελέχωση του νοσοκομείου με όλες τις απαραίτητες ειδικότητες ιατρών και -αν υπάρξουν δυσκολίες- συμβολή των Κυθηραϊκών Ιδρυμάτων με παροχή κινήτρων όπως έγινε και παλαιότερα.
Η κοινή γνώμη απαιτεί από την νέα Δημοτική Αρχή αποτελεσματικές λύσεις και δεν ενδιαφέρεται για μακροσκελείς κουραστικές αφηγήσεις που το μόνο που κάνουν είναι να εξηγούν στον κόσμο ότι δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα. Αυτό ισχύει για όλα τα μεγάλα προβλήματα του νησιού που παραμένουν άλυτα.
3. Πολιτική Παιδείας.
Άμεση ανέγερση των δύο νέων κτηρίων των δημοτικών σχολείων που θα αναβαθμίσει την ποιότητα ζωής των μόνιμων κατοίκων και θα αποτελέσει κίνητρο επιστροφής στο νησί συμπατριωτών μας που διστάζουν να επιστρέψουν, ενώ το επιθυμούν, επειδή δεν υπάρχουν σύγχρονα εξαθέσια σχολεία.
Αυτό θα γίνει και σ’ αυτή την περίπτωση με άσκηση πιέσεων και χρήση πολιτικών μέσων. Το επιχείρημα μας είναι ότι είμαστε δυσπρόσιτη νησιωτική περιοχή και υπάρχουν εις βάρος των παιδιών μας άνισες ευκαιρίες πρόσβασης στην εκπαίδευση. Δικαιούμαστε τα καινούργια σχολεία, τα οποία έχουν καθυστερήσει απαράδεκτα πολύ. Δεν είναι δυνατόν να χρειάζεται μια Δημοτική Αρχή δύο τετραετίες για να ξεπεράσει την λεγόμενη γραφειοκρατία και άλλη μία για την κατασκευή τους. Κάποιοι δεν εργάζονται σωστά προς αυτή την κατεύθυνση.
4. Πολιτική νεολαίας.
Μέτρα και εγκαταστάσεις για τη νεολαία που είναι ο μεγάλος αδικημένος του νησιού αφού δεν υπάρχει και δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα για τα παιδιά. Γήπεδα, γυμναστήρια, παιδικές χαρές, παιδικές βιβλιοθήκες, εγκαταστάσεις αξιώσεων πρέπει να προταθούν έναντι άλλων πολύ μικρής χρησιμότητας και υπερβολικού κόστους έργων ή δραστηριοτήτων που ήδη έγιναν και για το οποία σπαταλήθηκαν πολλά χρήματα. Τα παιδιά από το Νηπιαγωγείο έως και το Λύκειο δεν έχουν απολύτως τίποτα για να επενδύσουν τον ελεύθερο χρόνο τους, με τις γνωστές αρνητικές συνέπειες.
Μέτρα και εγκαταστάσεις για τη νεολαία που είναι ο μεγάλος αδικημένος του νησιού αφού δεν υπάρχει και δεν έχει γίνει απολύτως τίποτα για τα παιδιά. Γήπεδα, γυμναστήρια, παιδικές χαρές, παιδικές βιβλιοθήκες, εγκαταστάσεις αξιώσεων πρέπει να προταθούν έναντι άλλων πολύ μικρής χρησιμότητας και υπερβολικού κόστους έργων ή δραστηριοτήτων που ήδη έγιναν και για το οποία σπαταλήθηκαν πολλά χρήματα. Τα παιδιά από το Νηπιαγωγείο έως και το Λύκειο δεν έχουν απολύτως τίποτα για να επενδύσουν τον ελεύθερο χρόνο τους, με τις γνωστές αρνητικές συνέπειες.
5. Πολιτική πολιτισμού
Πρόσκληση σε ετήσια βάση θεατρικών και μουσικών συνόλων και εικαστικών με προτεραιότητα στα τοπικά που διαθέτουμε ευτυχώς αρκετά υψηλού επιπέδου. Επιχορηγήσεις του Δήμου προς τους παραπάνω φορείς για να μπορέσουν να συνεχίσουν την δραστηριότητα τους.
Πολιτικές για την ανάπτυξη στον τουρισμό και την πρωτογενή παραγωγή
1. Έργα υποδομής που θα εξασφαλίζουν επάρκεια νερού σε ετήσια βάση, π.χ λιμνοδεξαμενές σε δύο ή τρία σημεία του νησιού που θα συλλέγουν τα εκατομμύρια κυβικά μέτρα ομβρίων του χειμώνα τα οποία τώρα χάνονται στη θάλασσα. Συγκριτική μελέτη και της δυνατότητας αφαλάτωσης (πλεονεκτήματα/μειονεκτήματα-προβλήματα-κόστος). Όλοι γνωρίζουμε ότι πολλά χωριά το καλοκαίρι υποφέρουν από μεγάλη έλλειψη νερού και στο μέλλον η κατάσταση θα επιδεινώνεται. Τουριστική ανάπτυξη βέβαια χωρίς νερό δεν γίνεται αλλά προς αυτή την κατεύθυνση τίποτα σημαντικό δεν φαίνεται να πραγματοποιείται.
2. Αξιοποίηση των –μεγάλου φυσικού κάλλους- φυσικών συστημάτων του νησιού. Φαράγγια, μονοπάτια, ρέματα πρέπει να γίνουν, με ήπιες παρεμβάσεις, βατά, ώστε να μπορεί να τα απολαύσει τόσο ο επισκέπτης όσο και ο κάτοικος του νησιού. Η εγκατάλειψη που επικρατεί σήμερα είναι ορατή και απογοητευτική.
3. Κάστρα και εκκλησίες να αναδειχθούν και να αξιοποιηθούν με προσοχή και ευαισθησία. Δεν επιτρέπεται να παραμένουν εγκαταλελειμμένα και μισοτελειωμένα/ατελείωτα για χρόνια, βυζαντινά εκκλησάκια, με το απαράδεκτο αιτιολογικό ότι «τέλειωσαν τα λεφτά», την ώρα που υπάρχουν λεφτά για δεκάδες άλλα άχρηστα πράγματα
4. Η ανέγερση ενός νέου κτηρίου τοπικής αρχιτεκτονικής στην είσοδο της Χώρας που θα στεγάσει το αρχαιολογικό μουσείο των Κυθήρων και θα είναι το στολίδι του νησιού. Ας μην ξεχνάμε τους αρχαιολογικούς θησαυρούς που έχουμε την τύχη να διαθέτουμε. Η κατάσταση που επικρατεί στο μουσείο σήμερα δεν είναι απλά απαράδεκτη, μας ντροπιάζει όλους.
5. Καταγραφή της εγχωρίου περιουσίας και αξιοποίηση της με βάση το γενικό συμφέρον του νησιού και ύστερα από δημόσιο διάλογο.
6. Διερεύνηση των δυνατοτήτων απόκτησης δικού μας πλοίου τοπικών συμφερόντων στη γραμμή Νεάπολη-Κύθηρα. Στην περίπτωση που αυτό καθυστερεί, να γίνουν δραστήριες παρεμβάσεις για εξασφάλιση σταθερής θαλάσσιας συγκοινωνίας που θα εξυπηρετεί ικανοποιητικά το κοινό.
7. Να λειτουργήσει άμεσα ο βιολογικός καθαρισμός Καψαλίου και να δρομολογηθεί άμεσα ο βιολογικός Ποταμού/Αγ. Πελαγίας, που έχουν καθυστερήσει αδικαιολόγητα, με σύνδεση όλων των μεγάλων χωριών που έχουν αποχετευτικό πρόβλημα. Άλλωστε οι μονάδες αυτές απαιτούν μεγάλο όγκο λυμάτων για να λειτουργήσουν και το κόστος σύνδεσης των υπόλοιπων χωριών είναι συγκριτικά πολύ χαμηλό.
8. Η διαχείριση απορριμμάτων θα είναι μέρος ενός ευρύτερου χωροταξικού σχεδίου (χρήσεων γης) που θα καθορίζονται οι θέσεις ΧΥΤΑ, οι μονάδες παραγωγής ασφαλτομίγματος, κλπ
9. Βελτίωση του οδικού δικτύου ώστε να γίνει ασφαλές και περισσότερο λειτουργικό. Απρόσκοπτη και άνετη πρόσβαση στις παραλίες ευρύτερου τουριστικού ενδιαφέροντος. Ορισμένες παραλίες-μετά δημόσιο διάλογο- μπορεί να παραμείνουν ως έχουν για όσους επιθυμούν ιδιωτικότητα.
10. Ανάληψη συγκεκριμένων ενεργειών ώστε να αρχίσει πάλι η προσέγγιση κρουαζιερόπλοιων στα λιμάνια (που έχει σταματήσει λόγω κακών χειρισμών) όπως και για την αύξηση του αριθμού των πτήσεων τσάρτερ μικρών αεροπλάνων
11. Δραστήρια διερεύνηση των επιδοτούμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων για ανάπτυξη σε όλους τους κλάδους της οικονομίας και στην βιολογική γεωργία που σήμερα είναι παραμελημένη. Ενεργή ενημέρωση και παροχή βοήθειας σε όλους τους δημότες για τις δυνατότητες ένταξης τους στα προγράμματα. Αυτό θα αποτελέσει κίνητρο επιστροφής στο νησί πολλών Κυθηρίων που το επιθυμούν αλλά δεν μπορούν να βρουν απασχόληση.
12. Διαφήμιση και προβολή του νησιού μας ως τουριστικού προορισμού στην Ευρώπη και σε όλο τον κόσμο. Συνεννόηση με τους τουριστικούς επιχειρηματίες του νησιού και αποστολή αντιπροσωπείας στις διεθνείς εκθέσεις που να μπορούν να διαπραγματευθούν πακέτα, τιμές, προσφορές, παροχές, διαφημιστικά μέσα κλπ. Η αποστολή δύο δημοτικών συμβούλων, όπως γίνεται σήμερα, που δεν γνωρίζουν και δεν μπορούν να προσφέρουν βοήθεια, δείχνει την προχειρότητα και το επίπλαστο ενδιαφέρον με το οποίο αντιμετωπίζεται ο τόσο σοβαρός για την οικονομία του τόπου κλάδος του τουρισμού.
Όλες οι παραπάνω δράσεις αναμένεται να αυξήσουν σημαντικά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου προσφέροντας δυνατότητες εναλλακτικού (θρησκευτικού, περιπατητικού, συνεδριακού κλπ) τουρισμού και να εξασφαλίσουν συνθήκες για να ωφεληθούν όλοι ανεξαιρέτως οι Κυθήριοι και όλες οι τοπικές επιχειρήσεις.
Ωστόσο οι παραπάνω προτάσεις, αφού εξειδικευθούν, πρέπει να τεθούν σε δημόσιο διάλογο για κριτική και τροποποιήσεις ώστε να έχουν την αποδοχή και να ικανοποιούν τις πραγματικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας.
Η νέα δημοτική αρχή επιβάλλεται να είναι αντίθετη σε πολιτικές από τις οποίες ωφελούνται μόνον ελάχιστοι εκλεκτοί. Κάτι που δυστυχώς το βλέπουμε να συμβαίνει. Όλοι οι Κυθήριοι είναι εκλεκτοί και όλοι δικαιούνται να έχουν μερίδιο από την αύξηση της οικονομικής πίτας που θα φέρει η ανάπτυξη του νησιού.
Το κρίσιμο ερώτημα που τίθεται είναι πού θα βρεθούν οι πόροι. Κάποιοι επιμένουν- σκόπιμα- να προσπαθούν να πείθουν τον κόσμο ότι δεν υπάρχουν χρήματα. Αν ωστόσο μελετήσει κανείς τους προϋπολογισμούς και απολογισμούς του Δήμου της τελευταίας 12-ετίας θα διαπιστώσει ότι διατέθηκαν δεκάδες εκατομμύρια ευρώ.
Όμως λόγω αδιαφορίας στις πλείστες των περιπτώσεων, κακής ιεράρχησης των στόχων και κατασπατάλησης πόρων σε άγονες ή άχρηστες δραστηριότητες, δεν έπιασαν τόπο. Κανένας από τους παραπάνω στόχους δεν πραγματοποιήθηκε. Η τουριστική ανάπτυξη του νησιού δεν προχωρεί και φαινόμαστε αδύναμοι να μπούμε στις μεγάλες ευρωπαϊκές και διεθνείς τουριστικές αγορές προσελκύοντας επισκέπτες.
Η προσέλκυση επισκεπτών από ξένες αγορές είναι εξαιρετικά αναγκαία, αν θέλουμε να επιβιώσουμε οικονομικά, στη σημερινή συγκυρία. Η οικονομική κρίση που έπληξε την χώρα μας (τα πολιτικά αίτια της οποίας είναι σε όλους γνωστά) και που μόλις άρχισε και θα διαρκέσει δεκαετίες, δεν θα επιτρέπει δυστυχώς στα επόμενα χρόνια στον Έλληνα να είναι τουριστικός πελάτης στον οποίο θα μπορεί να στηρίζεται η τοπική οικονομία.
Πιστώσεις από τον κρατικό προϋπολογισμό και την Ευρωπαϊκή Ένωση θα συνεχίσουν να εισρέουν στα ταμεία του Δήμου. Αυτό που χρειάζεται είναι συνετή και αποτελεσματική χρήση τους ώστε να επιτευχθούν όσο γίνεται περισσότεροι από τους παραπάνω αναφερθέντες στόχους.
Η νέα δημοτική αρχή θα πρέπει να έχει όραμα και να διακατέχεται από αγωνία και αληθινό ενδιαφέρον για την υλοποίηση του οράματος που οδηγεί στην προκοπή και την ανάδειξη του τόπου.
Βασικές αρχές και όπλα της στον αγώνα για την υλοποίηση του προγράμματος της θα είναι η διαφάνεια, ο συνεχής διάλογος και η συστηματική και πλήρης ενημέρωση των δημοτών ( π.χ ραδιοφωνική αναμετάδοση συνεδριάσεων Δημοτικών Συμβουλίων, ανάρτηση των αποφάσεων Δημοτικών Συμβουλίων στο διαδίκτυο ).
Για να μπορέσει να υλοποιήσει τις παραπάνω δράσεις η νέα Δημοτική Αρχή επιβάλλεται να στέκεται μακριά από κομματικές εξαρτήσεις και κομματικές γραμμές. Η καθολική χρεοκοπία των κομμάτων που οδήγησαν τη χώρα στα γνωστά τραγικά αδιέξοδα, επιβάλλει, οι τοπικές κοινωνίες να ξεφύγουν πλέον από τον εναγκαλισμό των κομμάτων και να μην επιλέγουν τις δημοτικές αρχές του τόπου τους με κομματικό κριτήριο. Επιβάλλεται οι πολίτες να πάρουν την υπόθεση στα χέρια τους.
Αυτονόητο είναι επίσης ότι ο πολίτης πρέπει να ξεφύγει από τη λογική ανταλλαγής της ψήφου του με ρουσφετολογικές εξυπηρετήσεις, συνήθως ασήμαντης αξίας, που μπορεί μεν να οδηγεί βραχυπρόθεσμα σε προσωρινή ανακούφιση από κάποιο πιεστικό πρόβλημα, μακροπρόθεσμα όμως υπονομεύει το μέλλον και τα διαρκή συμφέροντα τόσο του ιδίου όσο και του τόπου συνολικά. Δημοτική Αρχή που στηρίζει την εκλογή της στο ρουσφέτι πολύ σύντομα θα αποδειχθεί ανίκανη να προωθήσει τη λύση των μεγάλων προβλημάτων του τόπου. Οι επιπτώσεις θα φανούν στο μέλλον.
Από τα παραπάνω προκύπτει το συμπέρασμα ότι αυτό που χρειαζόμαστε είναι να ξεπηδήσει μέσα από την κυθηραϊκή κοινωνία μια υπερκομματική Κυθηραϊκή Παράταξη που να έχει όραμα, γνήσιο ενδιαφέρον και ικανότητες, που θα δώσει την απαραίτητη ώθηση για να πάνε τα Κύθηρα μπροστά.
Όλοι οφείλουμε να βοηθήσουμε με ανοιχτό πνεύμα και διάθεση συνεργασίας και προσφοράς.