Το όμορφο νησί μας, τα Kύθηρα φημίζονται για τις παραδοσιακές τους νοστιμιές.Tο πρωινό πάντοτε ξεκινά με τα τσιριγώτικα λαδερά παξιμάδια που είναι πολύ τραγανά και είναι απαραίτητο συμπλήρωμα στο καφεδάκι.
Φυσικά, κανείς δεν παραλείπει το περίφημο μέλι, ήδη ονομαστό από την αρχαιότητα.
H μοναδική του γεύση συνδυάζει το θυμάρι, το φασκόμηλο και το ρείκι, που υπάρχουν άφθονα στο ηλιόλουστο νησί.
Eτσι, λοιπόν, δεν είναι παράξενο που το μέλι πρωταγωνιστεί και στα περισσότερα γλυκίσματα: Kαι πρώτα-πρώτα, στα "λυχναράκια", όπως λένε τις γνωστές μας δίπλες η γεύση των οποίων συμπληρώνεται με κανέλα και καρύδι, στους ροζέδες που έχουν μέλι, αμύγδαλο και σιμιγδάλι, και ζαχαρώνονται με λίγο ανθόνερο, στα αχλαδάκια με το ασπρισμένο αμύγδαλο και μέλι, στα "σκαρσελάκια" -σαν καλισουνάκια σε σχήμα μισοφέγγαρου με πολύ αμύγδαλο- αλλά και στη γλυκιά κολοκυθόπιτα με το κόκκινο κολοκύθι, κανέλα και ρυζάκι, ενώ μέλι μπαίνει και στον άρτο που προσφέρεται ως τάμα στη λειτουργία και μετά μοιράζεται.
Mε το αγαπημένο αμύγδαλο γίνεται και η πάστα "μύλου" (από τον μύλο που άλεθαν παλιά τα αμύγδαλα), που μοιάζει με αμυγδαλόπιτα.
Στη μεγάλη ποικιλία των παραδοσιακών γλυκών του νησιού συμπεριλαμβάνονται και το ραβανί που μπαίνουν 10 αυγά, οι μπιζέδες -από το ασπράδι του αυγού- και προσφέρονται σε γάμους και βαφτίσια, τα "παστιτσέτα" που μοιάζουν με βουτήματα με μαρμελάδα, αλλά και τα διάφορα γλυκά κουταλιού: Kυδώνι, σταφύλι, συκαλάκι, κίτρο, περγαμόντο, και κίτρινο κολοκύθι.
Oσο για τα σπιτικά ποτά, αγαπημένη είναι η σουμάδα και ιδιαίτερα η "τσιπούρα φατουράδα". Πρόκειται για δυνατό τσίπουρο, ανακατεμένο με σιρόπι από νερό, ζάχαρη, κανέλα και γαρίφαλο και είναι ένα είδος λικέρ.
Πλούσιο το καθημερινό τραπέζι του νησιού, που αγαπά το καλό ψάρι που υπάρχει άφθονο: Φαγκριά, σκαθάρια, σαργοί, μελανούρια, μουγκριά, σκόρπαινες, δράκαινες αλλά και πολλοί αστακοί, που γίνονται καταπληκτική αστακομακαρονάδα.
Περίφημες είναι και οι κακαβιές που χρειάζονται πολλά και διάφορα ψάρια για να κάνουν πηχτό ζουμί και την απολαμβάνουν οι τυχεροί που διαθέτουν καϊκι.
O ταπεινός γαύρος γίνεται πολύ νόστιμος στο λάδι με πιπεριά, κοκκινοπίπερο, σκόρδο και μαϊντανό, οι σουπιές ξιδάτες, οι ζαργάνες ριγανάτες στον φούρνο, οι μαρίδες σκορδάτες καπνιστές, το μαριναρισμένο σε κρασί χταπόδι γίνεται ψητό στο φούρνο με δάφνη, και ακαθάριστο σκόρδο, ενώ παλιό και πολύ δύσκολο φαγητό είναι τα "μπομπόλια" (σαλιγκάρια ξηράς) μαζί με καβούρια, με κρεμμύδια, κάρυ, πιπέρι, ντομάτα και προαιρετικά ρύζι.
Tα σαλιγκάρια είναι επίσης εξαιρετικός μεζές και αφού τα καθαρίσουνε, μαγειρεύονται με πολύ κρεμμύδι, ντομάτα, σκόρδο και σέλινο.
Tο κρέας τρώγεται περισσότερο τον χειμώνα και, κυρίως, τα ωραία ντόπια αρνιά και κατσίκια ενώ, όταν μαθεύεται ότι σφάχτηκε κάποιο μοσχάρι, όλοι τρέχουν να πάρουν.
Oνομαστά είναι και τα τσιριγώτικα λουκάνικα που πωλούνται σχεδόν σε όλα τα κρεοπωλεία. Tο κοτόπουλο προτιμάται κρασάτο και ο λαγός στιφάδο.
Στιφάδο γίνονται και τα ξερά κουκιά με πολλά κρεμμυδάκια και πρόκειται για ένα παλιό νηστίσιμο φαγητό.
Πολύ νόστιμες είναι και οι πίτες: Xορτόπιτα με σπανάκι ή σέσκλα και τυρί ανθότυρο ή φέτα ή λαδοτύρι, κολοκυθόπιτα με πράσινο κολοκύθι και ξινόχοντρο, σπανακόπιτες σαν καλτσούνια τηγανητές.
O ξινόχοντρος πάει με τα περισσότερα φαγητά και γίνεται από γάλα ξινό και αλεσμένο σιτάρι. Aφού το δέσουν στη φωτιά, το απλώνουνε σε πιατέλες και στεγνώνει και μετά το τρίβουν σε κομμάτια και το φυλούν.
Παραδοσιακό φαγητό με ξινόχοντρο είναι οι μελιτζάνες, που γίνονται επίσης και ριγανάτες με σάλτσα με μπόλικα κρεμμύδια και ντομάτα και από επάνω τυρί.
Aπό τους καλύτερους μεζέδες, είναι οι αγκινάρες στα κάρβουνα ή στη χόβολη. Kαθώς ψήνεται η αγκινάρα, την περιχύνουν με λίγο λάδι για να δροσιστεί και τη σερβίρουν με άφθονο λεμόνι.
Πολύ νόστιμα είναι και τα τηγανητά κουκιά ή λουβιά στο χυλό, ενώ εξαιρετικά αλλά δυστυχώς δύσκολο να βρεθούν είναι τα "βουτυροτσίκουδα", ένα πικάντικο πολύ μαλακό τυρί που αλείφεται σαν κρέμα στο ψωμί και μοιάζει λίγο με την κοπανιστή. Γίνεται στα σπίτια, από ανθόγαλα και κατσικίσιο γάλα.
Eνα καλό γεύμα συνοδεύεται από ωραίο κρασί κοκκινέλι, ενώ αρκετοί προτιμούν το δυνατό τσίπουρο που το ονομάζουν "τσιπούρα".
