Πήγαν για λίγο και έμειναν πολύ. Αληθινές ιστορίες ανθρώπων που εγκατέλειψαν την πόλη και το άγχος για το Τσιρίγο.
Τα Κύθηρα ποτέ δεν θα τα βρούμε;». Ορισμένοι ταξιδιώτες όχι μόνο τα βρήκαν, αλλά πολιτογραφήθηκαν κιόλας Κυθήριοι.
Ο διευθυντής της καρδιολογικής κλινικής του Νοσοκομείου Κυθήρων ήρθε για λίγες μέρες στο Καψάλι και τη Χώρα κι έμεινε δεκαεπτά χρόνια ενώ, όταν δεν κουράρει ντόπιους κι παραθεριστές για υπέρταση και αρρυθμίες, παίζει κιθάρα σε κουτούκι και ζωγραφίζει στο ατελιέ-καρνάγιο.
Τι είναι αυτό που κάνει μια Αθηναία στέλεχος πολυεθνικής να παρατά στρωμένη καριέρα με μισθό 800.000 δραχμών για να ανοίξει αγροτουριστικό ξενώνα στο Μυλοπόταμο και να ξεκινήσει τις βιοκαλλιέργειες στο νησί, σε ένα ταξίδι στα Κύθηρα που κρατάει δέκα χρόνια;
Μπουχτισμένοι από το άγχος και την κλεισούρα στα «κουτάκια» της πόλης, πολλοί ονειρεύονται τη μεγάλη φυγή.
Κάποιοι το τόλμησαν, στο νησί με την υπόγεια μαγνητική γοητεία.
Ταξιδέψαμε στα Κύθηρα (με εισιτήριο της επιστροφής) κι ακούσαμε την ιστορία τους με θαυ-μασμό, ίσως και λίγη ζήλια...
«Από τους 3.500 μόνιμους κατοίκους του νησιού, πολλοί επέλεξαν να ζήσουν εδώ χωρίς να είναι ντόπιοι», παρατηρεί ο υπεύθυνος τουριστικής προβολής των Κυθήρων, Παναγιώτης Γιαννιώτης, καθώς συνταξιδεύουμε στο πλοίο της γραμμής.
Νεάπολη-Διακόφτι, μιάμιση ώρα ταξίδι.
Μας φέρνει για παράδειγμα τον Αρη Σταύρου, διευθυντή φωτογραφίας στην ταινία «El Greco» του Γιάννη Σμαραγδή, «αγόρασε ένα σπίτι στα Κύθηρα και μένει μόνιμα, ανεβοκα-τεβαίνει στην Αθήνα για δουλειές.
Εχουμε Αμερικανούς, Γερμανούς, ξένους αλλά και πολλούς Ελληνες, ήρθαν για διακοπές κι έμειναν» στονησί-σειρήνα νότια της Λακωνίας που γεωγραφικά ανήκει στα Επτάνησα, διοικητικά στη νομαρχία Πειραιά και θα το είχαν βαφτίσει γη των λωτοφάγων αν δεν το διεκδικούσε πρώτη για τον εαυτό της η Κυθέρια.
Το ραντεβού με τον Γαβρίλη Ψαρρά είναι στο ψαροχώρι του Αβλέμονα, μπροστά στο αρχοντικό Καβαλίνι του1907 με το ηλιακό ρολόι, «το Γκρίνουιτς του Τσιρίγου!», λέει ο διευθυντής της καρδιολογικής κλινικής του Γενικού Νοσοκομείου Κυθήρων. Προϊστάμενος κι υφιστάμενος του εαυτού του αφού είναι ο μοναδικός καρδιολόγος στο νησί, «διευθυντής, νοσοκομάκι ειδικευόμενος μαζί».
Μόλις έχει βγάλει για σήμερα τη λευκή μπλούζα, για την οποία μάλι-στα έχει κάνει ειδική έρευνα σχετικάμε την υπέρταση που προκαλεί η...θέα της στον κόσμο.
Καθώς περπατάμε στο λιμανάκι, μιλά με θέρμη για το καινούργιο νοσοκομείο του νησιού που «με πολύ κόπο, θα είναι έτοιμο σε ένα χρόνο», ενώ το κινητό του κουδουνίζει ασταμάτητα: «Ελα, Παναγιώτη.
Σε πόσα λεπτά λες ότι ανέβασες την πίεση; Να ’ρθεις να σε δω. Είσαι στον Πειραιά; Λοιπόν, θα πάρεις ένα...».
Κάπου ανάμεσα σε ιατρικές οδηγίες από το τηλέφωνο, ο Γαβρίλης Ψαρράς μάς δίνει πληροφορίες για ψαγμένες γωνιές του νησιού σαν ντόπιος, γιατί ο γιατρός είναι από τον Πειραιά. Άφησε στρωμένη ζωή και καριέρα στο Τζάνειο για ένα «ταξίδι στα Κύθηρα» που διαρκεί από το ’92.
«Ηρθα στο νησί για το αγροτικό μου. Με το που πάτησα το πόδι μου, λέω “εδώ θέλω να πεθάνω”. 
Η ασφαλιστική μου δικλίδα ήταν η εξής: είπα, ή θα γίνω γιατρός στα Κύθηρα ή...βοσκός!». Τελικά, διορίστηκε καρδιολόγος και στον ελεύθερο χρόνο του έγινε ζωγράφος στο ατελιέ-καρνάγιο του Βλάχου του καραβομαραγκού, αλλά και μουσικός.
Κάθε Παρασκευή βράδυ θα τον βρείτε με την κιθάρα του στο «Μουστάκια» στην Αγία Πελαγία και το σαββατόβραδο στη «Βαρκούλα» στον Καραβά.
Οι θαμώνες έχουν κατανόηση. Ξέρουν πως, στη μέση της βραδιάς, ο γιατρός μπορεί να κρεμά-σει την κιθάρα του και να φύγει ξαφνικά, λόγω επείγοντος περιστατικού.
Στο μπουζούκι ο Νώντας, ο Μιχάλης βιολί, ο Κώστας κλαρίνο και τουμπερλέκι.
Περαστικοί οι περισσότεροι από τα Κύθηρα, που ριζώσανε.
Στήσανε μουσική κομπανία -«Οι εν Κυθήριοις άδοντες»- και, με χρήματα από συναυλίες τους, αγοράστηκε στο νησί υπέρηχος. «Δισκάκι δεν κυκλοφορήσαμε αλλά πήραμε χρυσό δίσκο!», λέει και μας δείχνει το άλμπουμ του Νίκου Ζωιδάκη με το τραγούδι «Ξημέρωμα σταΚύθηρα», μια τσιριγώτικη μαντινάδατου Γαβρίλη Ψαρρά στα credits του cd της Lyra που έγινε χρυσό.
Η καθηγήτρια
Το ίδιο βράδυ, στο cult μπακάλικο-ταβέρνα της κυρα-Μαρίας στα Λογοθετιάνικα, ξεχασμένο στη δεκαετία του ’70, ανάμεσα σε ξεθωριασμένα κουτιά Rol και τις πενιές του καρδιολόγου και της παρέας του, η Δήμητρα μιλά με ενθουσιασμό για τις περιπατητικές διαδρομές που διοργανώνει ο σύλλογος «Μυρτιά» στα Μητάτα "περιηγήσεις σε απολιθώματα, ξεχασμένα ξωκλήσια, βρύσες με τρεχούμενα νερά, διανθισμένες με στοιχεία για την αρχιτεκτονική του νησιού και ιστορίες με νεράιδες".
Θα είναι ντόπια -σκέφτομαι- έτσι όπως ξέρει τι γίνεται και μιλά με τέτοιο πάθος για τα Κύθηρα. «Λάθος», μου λέει. «Από τα Σεπόλια. Μέχρι που διορίστηκα εδώ καθηγήτρια, ήξερα το νησί μόνο από το τραγούδι “Ταξίδι στα Κύθηρα”.
Oταν προσγειώθηκα, τον Αύγουστο του 2006, δεν μου έκανε ούτε κρύο ούτε ζέστη. Τώρα λέω, “το νησί μας”.
Η ζωή στα Κύθηρα είναι ανθρώπινη, αυτό έχω να πω ως πρώην ξένη.
Εδώ είναι όλο ένα στέκι». Στην κουβέντα μπαίνει ο γιατρός: «Εγώ είμαι δεκαεπτά χρόνια στο νησί κι ακόμα ανακαλύπτω πράγματα. Δεν βαριέσαι ποτέ».
Τελικά, ποιο είναι το μυστικό του νησιού;
«Τα Κύθηρα έχουν δυο μυστικά. Οι μυρωδιές τους μπορούν να σε κρατήσουν. Δεύτερον, στα Κύθηρα μπορείςνα είσαι ερωτευμένος χωρίς να από παρτενέρ».
Απλοί τουρίστες έγιναν ταξιδιώτες διαρκείας στα Κύθηρα, αλλά και διάσημοι «έποικοι» με εξοχικές κατοικίες και συναισθηματικό δέσιμο αλλά όχι καταγωγή από το νησί.
Ανάμεσά τους η σεναριογράφος Μιρέλλα Παπαοικονόμου που εμπνέεται από το αγαπημένο της νησί και το επιλέγει ως φόντο σε τηλεοπτικές σειρές της σαν το «Eτσι ξαφνικά».
Κοντά στο χωριουδάκι Σπηλιές του Nότου όπου γεννήθηκε ο πρέσβης Μάικλ Σωτήρχος, έχει σπίτι κι ο διοικητήςτης Τραπέζης της Ελλάδος Γιώργος Προβόπουλος, γεννημένος στον Πειραιά αλλά με καταγωγή από το χωριό Μεγάλη Κάψη της Φθιώτιδας.
Στο μεσαιωνικό χωριό του Μυλοπόταμου, ξακουστό για τον καταρράκτη του, τη «Νεράιδα» και τους είκοσι δύο του νερόμυλους, θα μείνουμε στον παραδοσιακό ξενώνα«Πορφυρούσα» της Eλενας Μαγείρου. Aλλη μια που, κατά το στίχο του Σεφέρη, «πήραμε τη ζωή μας˙λάθος! κι αλλάξαμε ζωή» στα Κύθηρα, με ή χωρίς άνω τελεία.
Η Ελενα Κάτοικος Αγίας Παρασκευής και στέλεχος πολυεθνικής εταιρίας με μισθό 800.000 δραχμές το ‘99. 
«Ηρθα για πρώτη φορά στο νησί έντεκα χρόνων με τον “Κορνάρο”, το πλοίο της γραμμής Πειραιά-Καψάλι.
Δεν ήτανε εύκολη η πρόσβαση.
Επιανε λιμάνι με το βίντσι», θυμάται. «Ερχόμουν διακοπές στο νησί τα κα-λοκαίρια. Δεκάξι χρόνων είχα βάλει στο μάτι αυτό το ενετικό αρχοντικό στο Μυλοπόταμο, ερείπιο τότε, που τώρα έγινε ξενώνας.
Δεν μου άρεσε η Αθήνα, η φασαρία,το καυσαέριο.
Ηθελα, πάντοτε να φύγω, γι’ αυτό σπούδασα γεωπόνος. Το “φλασάκι” να κατέβω στα Κύθηρα άναψε όταν η κόρη μου η Μυρτώ, στο σπίτι μας τότε στην Ηλιούπολη, καθόταν στο μπαλκόνι και κοίταζε απ’ έξω μια αροκάρια τόσο μελαγχολικά, λαχταρούσε τη φύση».
Τα υπόλοιπα ήταν μια απόφαση. Στα Κύθηρα ασχολήθηκε με τη βιοκαλλιέργεια.
Μαζί με τον πατέρατης ήταν οι πρώτοι που την εισήγαγαν στο νησί, σε 100 στρέμματα ιδι-όκτητα κτήματα με ελιές, αμπέλια, σιτάρι στην Παλαιόπολη.
«Δεν ήταν εύκολο -λέει- για την αλλαγή. Ομως, νιώθω ενθουσιασμένη που μπορώ να δημιουργώ και το παιδί μου είναι ελεύθερο».
---------------------------------------------------------------
Πηγή: Ελεύθερος Τύπος - Της Ζέφης Κληρονόμου, φωτό: Εφη Παρούτσα
---------------------------------------------------------------
