Ανάφλεξη

Ο πόλεμος δι’ αντιπροσώπων ήταν συνηθισμένο φαινόμενο στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου. Οι δύο υπερδυνάμεις ανταγωνίζονταν επιδιώκοντας την αύξηση της επιρροής τους σε κάθε περιφερειακό υποσύστημα του πλανήτη. Αυτός ο ανταγωνισμός πολλές φορές έφτανε σε συγκρούσεις. Σ´ αυτές τις συγκρούσεις τα εμπλεκόμενα μέρη ήταν χώρες-δορυφόροι της μίας ή της άλλης υπερδύναμης. Οι δύο υπερδυνάμεις δεν έφτασαν ποτέ σε απευθείας εμπλοκή. Με την εξαίρεση της πυραυλικής κρίσης της Κούβας. Όταν ο πλανήτης έφτασε μια ανάσα από τον πυρηνικό όλεθρο. Η καταστροφή αποφεύχθηκε, τελικά, μετά από μια σειρά λεπτών στρατιωτικό-διπλωματικών χειρισμών.

Πέντε και πλέον δεκαετίες μετά, ο συριακός εμφύλιος φαίνεται να οδηγεί σε μια απευθείας θερμή αντιπαράθεση ανάμεσα στη Ρωσία και τις ΗΠΑ. Το 2013, το καθεστώς Άσαντ είχε πάλι χρησιμοποιήσει χημικά όπλα εναντίον αμάχων. Η κρίση τελικά εκτονώθηκε με τη συμφωνία ανάμεσα σε Ρωσία και ΗΠΑ για την καταστροφή του χημικού οπλοστασίου της Συρίας. Η στρατηγική αμηχανία της Αμερικής στο Συριακό, και η ρωσική ανάμειξη στο πλευρό του Άσαντ, όχι μόνο διασφάλισαν την επιβίωση του καθεστώτος αλλά το αποθράσυναν.

Ο Άσαντ όχι μόνο δεν προχώρησε στην καταστροφή του χημικού του οπλοστασίου αλλά προέβη σε χρήση χημικών και το 2017 και πρόσφατα. Το 2017 οι ΗΠΑ απάντησαν με ένα περιορισμένο τιμωρητικό χτύπημα. Τώρα, η κυβέρνηση Τραμπ, μαζί με άλλες συμμαχικές χώρες,  έχει προαναγγείλει νέα στρατιωτικά αντίποινα εναντίον του Άσαντ. Η συγκέντρωση ικανών στρατιωτικών δυνάμεων και η ετοιμότητα στρατιωτικών βάσεων στην περιοχή παραπέμπει σε ευρεία επιχείρηση για την καταστροφή του μεγαλύτερου μέρους του χημικού οπλοστασίου της Συρίας και άλλων στόχων.

Μόνο που αυτή τη φορά η Ρωσία απειλεί να καταρρίψει τους αμερικανικούς πυραύλους. Για τη Ρωσία το διακύβευμα είναι μεγάλο. Είναι η πρώτη φορά στη μεταψυχροπολεμική εποχή που προσπαθεί να ανακτήσει τη χαμένη επιρροή της σε μια περιοχή πέραν της εγγύς περιφέρειάς της.

Η κρίση στη Συρία έχει δυσανάγνωστη εξέλιξη και ευρύτερη βαρύτητα γιατί συμβαίνει σε μια περίοδο πλανητικής αστάθειας και συστημικής μετάβασης. Η δομή, οι κανόνες, οι κύριοι δρώντες και οι συσχετισμοί ισχύος στο διεθνές σύστημα αλλάζουν. Αναθεωρητικές δυνάμεις αμφισβητούν τη φιλελεύθερη δυτική τάξη και την αμερικανική ηγεμονία.

Η προσπάθεια της Γερμανίας να αλλάξει τους συσχετισμούς ισχύος στον εικοστό αιώνα προκάλεσε δύο παγκόσμιους πολέμους. Η ανάδυση της Κίνας τον 21ο αιώνα και η αναθεωρητική Ρωσία οριοθετούν ανάλογου εύρους δομικές προκλήσεις για το διεθνές σύστημα.

Η συριακή κρίση είναι η πρώτη περιφερειακή κρίση, μετά τον Ψυχρό Πόλεμο, που η Ρωσία προσπαθεί με επιθετικό τρόπο να διαμορφώσει τους όρους διευθέτησής της. Η αντίδραση των ΗΠΑ και η τελική έκβαση θα επηρεάσουν τους συσχετισμούς ισχύος του νέου διεθνούς συστήματος.

--------------------------------------------------------------------
Πηγή: Τα ΝΕΑ - Κωνσταντίνος Αρβανιτόπουλος
--------------------------------------------------------------------