Για μας είναι ο ενδέκατος μήνας σύμφωνα με την Πρωτοχρονιά της πρώτης του Γενάρη, αλλά όπως λέει και το ονομά του “Νοέμβρης”, προέρχεται από το λατινικό noven = εννιά και είναι ο ένατος μήνας σύμφωνα με την Πρωτοχρονιά των Ρωμαίων που την γιόρταζαν την πρώτη Μαρτίου.
Ένας μήνας, που ο Ελληνικός Λαός τον ξέρει με πολλές ονομασίες. Ίσως αυτό να οφείλεται στους Αγίου του, οι οποίοι αυτή την εποχή γιορτάζουν, αλλά και στις διάφορες γεωργικές ενασχολήσεις αυτής της περιόδου.
Ένας μήνας, που ο Ελληνικός Λαός τον ξέρει με πολλές ονομασίες. Ίσως αυτό να οφείλεται στους Αγίου του, οι οποίοι αυτή την εποχή γιορτάζουν, αλλά και στις διάφορες γεωργικές ενασχολήσεις αυτής της περιόδου.
Τα ονόματα που παίρνει από τους Αγίους, είναι τα εξής: Αϊ - Γεώργης από την γιορτή του Αγίου Γεωργίου του επονομαζόμενου Σποριάρη ή Μεθυστή, στις 3 του μήνα, Αϊ - Ταξιάρχης, Αϊ - Στράτηγος ή Αρχαγγελιάτης από τη γιορτή των Ταξιαρχών στις 8, Αϊ - Φιλιππιάτης ή μόνο Φιλιππιάτης από τη γιορτή του Αγ. Φιλίππου στις 14, Αγιαντρέας ή μόνο Ανδτρέας και Αντριάς από τη γιορτή του Αγίου Αντρέα στις 30.
Από τις γεωργικές δουλειές που γίνονται αυτή την εποχή ονομάζεται κατά τόπους Σποριάς, Σποριάτης, Σπαρτής, Σπαρτάρης, Μεσοσπορίτης. Ονομάζεται επίσης Κρασομηνάς (από το κρασί που ανοίγουν αυτή την εποχή) και Τρυγομηνάς (στα μέρη όπου έχουν καθυστερημένο τρύγο, όπως λ.χ. στην Οινόη του Πόντου).
Ονομάζεται επίσης και Νειαστής (από το ρήμα νειάζω, που σημαίνει οργώνω). Από τον καιρό, τέλος, που αποτελεί σημαντικό περιεχόμενο του χρόνου, ο Νοέμβρης ονομάζεται κατά τόπους Ανακατωμένος, Βροχάρης, Παχνιστής, Σκιγιάτης (γιατί μεγαλώνει η νύχτα και σκιάζεται, λένε, η γη), ή για τον ίδιο λόγο, Χαμένος. Λέγεται επίσης και Μπρουμάρης (όνομα κυρίως, του Δεκέμβρη, από τη ρωμαϊκή γιορτή Brumalia, που έχει σχέση με τις μικρότερες μέρες του έτους γύρω στη χειμερινή τροπή, τις οποίες οι Ρωμαίοι ονόμαζαν brumae).
Ο μήνας με τις πολλές γιορτές, όπως προαναφέραμε, και τα εξίσου πολλά ήθη και έθιμα αυτών των ημερών. Γιορτή του Αγίου Γεωργίου αύριο. Του “Μεθυστή” όπως τον λέει ο λαός μας. Παλιότερα, αυτή την ημέρα οι άνθρωποι άνοιγαν και δοκίμαζαν τα καινούργια τους κρασιά. Σήμερα το έθιμο αυτό, όπως και πολλά άλλα, έχει ατονήσει. Μοναδική και τελετουργική αυτή η διαδικασία, η οποία ελάμβανε πανηγυρικό χαρακτήρα. Οι άνθρωποι πήγαιναν στην εκκλησία, κρατώντας ο καθένας ένα μπουκάλι οκκαδιάρικο κρασί, από το καινούργιο βαρέλι - προσφορά στον Άγιο.
Στη συνέχεια, παρέες - παρέες, πήγαιναν στο κάθε σπίτι για ν' ανοίξουν το βαρέλι. Συνήθως συνέβαλλε και ο καιρός. Ιδίως όταν ήταν βροχερός και οι άνθρωποι δεν ασχολούνταν με τις αγροτικές τους εργασίες. “Καιρός για φίλου σπίτι” όπως έλεγαν και εξακολουθούν και σήμερα να το λένε. Άνοιγμα των κρασιών λοιπόν και φυσικά να δοκιμάζουν κατά βούληση οι συγγενείς και οι φίλοι, παραβιάζοντας πολλές φορές και το όριο του μέτρου.
Στις μέρες μας πολλοί το σνομπάρουν και είναι επιρρεπείς σε εισαγόμενα ποτά, δείχνοντας προτίμηση στο ουίσκι κυρίως, αλλά και σε άλλα. Είχα τύχει τις προάλλες σ' ένα γλέντι και μια παρέα μου έκανε εντύπωση, όταν την είδα να συνδυάζει οφτό κρέας, γραβιέρα και ουίσκι μάρκας “Πέρδικα”. Είναι αλήθεια πως, όλη αυτή η εικόνα μου προξένησε κάποια αμηχανία, αλλά μονολόγησα: “Περί ορέξεως, ουδείς λόγος”.
Αη - Γιώργης ο Μεθυστής! Μη φανταστείτε ότι ο Άγιος τά έπινε με αποτέλεσμα να του κολλήσουν αυτή την προσωνυμία, αλλά τέτοιο καιρό ο μούστος ξεκαθαρίζει και αρχίζει να ωριμάζει, δίνοντάς μας το νέο κρασί.
Όταν τέλειωνε η εκκλησία, μετά το αντίδωρο, οι πιστοί άνοιγαν ο καθένας το μπουκάλι με το ευλογημένο κρασί και αλληλοκερνιόντουσαν. Οι πιο τολμηροί βέβαια, κρατούσαν μέσα στη βούργια τους, αν τύχαινε κανένα κομμάτι κρέας ψημένο, μπακαλιάρο ή καμμιά ρέγγα, κρεμμύδια, ελιές, παξιμάδι, λιτά και νόστιμα εδέσματα, που μετά τη Θεία Λειτουργία στον περίβολο ή στον πρόναο της εκκλησίας, συνόδευαν το λειτουργημένο και ευλογημένο κρασί.
Στη συνέχεια, όπως προαναφέραμε, οι άνδρες πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και από κελάρι σε κελάρι, αρχής γενομένης από το σπίτι του παπά του χωριού, για να δοκιμάσουν τη νέα σοδεία τους, μαζί και τους εκλεκτούς μεζέδες, που η κάθε νοικοκυρά ετοίμαζε για τους επισκέπτες. Ένα από τα πιο γραφικά και όμορφα έθιμα που έδεναν τους ανθρώπους, που τους έκαναν να νιώθουν χαρούμενοι, ξεχνώντας τις δυσκολίες και την κούραση εκείνης της ανθρώπινης, αλλά και πολύ σκληρής εποχής!
Όταν νύχτωνε, αυτές οι παρέες μεταφέρονταν στα καφενεία του χωριού, όπου συνήθως στήνονταν μέχρι το πρωί τα ξακουστά γλέντια του Αη - Γιώργη!
Έχουμε αναφέρει πολλές φορές ως τώρα για τα σημάδια του ουρανού που οι άνθρωποι τα μεταχειρίζονται σαν δείχτες για τις δουλειές τους: πότε να τις αρχίζουν και πότε να τις τελειώνουν. Το ουράνιο σημάδι που κυριαρχεί το μήνα Νοέμβρη και οργανώνει το χρόνο των Ελλήνων αγροτών, γεωργών και κτηνοτρόφων, είναι ο αστερισμός της Πλειάδας, δηλαδή η Πούλια, όπως τη λέει ο λαός.
Η ανατολή της Πούλιας στα τέλη Μαϊου (όταν δηλαδή αρχίζει να γίνεται ορατή λίγο πριν από την ανατολή του Ήλιου) και η δύση της στα μέσα Νοεμβρίου (όταν δηλαδή η Πούλια δύει λίγο πριν από την ανατολή του Ήλιου) σημαδεύουν αντίστοιχα την αρχή του καλοκαιριού και την αρχή του χειμώνα. Ως ημέρα της επιτολής της Πούλιας (επιτολή ονομάζεται η ανατολή ενός άστρου πριν από την ανατολή του Ήλιου) θεωρείται από το λαό η γιορτή των Αγίων Κων/νου και Ελένης 21 Μαϊου (όλες όμως αυτές οι ημερομηνίες λογαριάζονται με το παλιό η*με*ρολόγιο, δηλαδή 13 μέρες πίσω) ενώ η δύση της τοποθετείται στη γιορτή του Αγίου Φιλίππου, 14 Νοεμβρίου.
Τούτες τις μέρες λοιπόν σημαδεύονται από τη δύση της Πούλιας. Σηματοδοτείται η αρχή του χειμώνα και αυτό σημαίνει ότι οι γεωργοί πρέπει να τελειώνουν τη σπορά τους και οι κτηνοτρόφοι να έχουν κατεβεί στα χειμαδιά τους... Έτσι πορεύονταν στη ζωή τους οι παλιότεροι!
-----------------------
Πηγή:Πατρίς
-----------------------
Από τις γεωργικές δουλειές που γίνονται αυτή την εποχή ονομάζεται κατά τόπους Σποριάς, Σποριάτης, Σπαρτής, Σπαρτάρης, Μεσοσπορίτης. Ονομάζεται επίσης Κρασομηνάς (από το κρασί που ανοίγουν αυτή την εποχή) και Τρυγομηνάς (στα μέρη όπου έχουν καθυστερημένο τρύγο, όπως λ.χ. στην Οινόη του Πόντου).
Ονομάζεται επίσης και Νειαστής (από το ρήμα νειάζω, που σημαίνει οργώνω). Από τον καιρό, τέλος, που αποτελεί σημαντικό περιεχόμενο του χρόνου, ο Νοέμβρης ονομάζεται κατά τόπους Ανακατωμένος, Βροχάρης, Παχνιστής, Σκιγιάτης (γιατί μεγαλώνει η νύχτα και σκιάζεται, λένε, η γη), ή για τον ίδιο λόγο, Χαμένος. Λέγεται επίσης και Μπρουμάρης (όνομα κυρίως, του Δεκέμβρη, από τη ρωμαϊκή γιορτή Brumalia, που έχει σχέση με τις μικρότερες μέρες του έτους γύρω στη χειμερινή τροπή, τις οποίες οι Ρωμαίοι ονόμαζαν brumae).
Ο μήνας με τις πολλές γιορτές, όπως προαναφέραμε, και τα εξίσου πολλά ήθη και έθιμα αυτών των ημερών. Γιορτή του Αγίου Γεωργίου αύριο. Του “Μεθυστή” όπως τον λέει ο λαός μας. Παλιότερα, αυτή την ημέρα οι άνθρωποι άνοιγαν και δοκίμαζαν τα καινούργια τους κρασιά. Σήμερα το έθιμο αυτό, όπως και πολλά άλλα, έχει ατονήσει. Μοναδική και τελετουργική αυτή η διαδικασία, η οποία ελάμβανε πανηγυρικό χαρακτήρα. Οι άνθρωποι πήγαιναν στην εκκλησία, κρατώντας ο καθένας ένα μπουκάλι οκκαδιάρικο κρασί, από το καινούργιο βαρέλι - προσφορά στον Άγιο.
Στη συνέχεια, παρέες - παρέες, πήγαιναν στο κάθε σπίτι για ν' ανοίξουν το βαρέλι. Συνήθως συνέβαλλε και ο καιρός. Ιδίως όταν ήταν βροχερός και οι άνθρωποι δεν ασχολούνταν με τις αγροτικές τους εργασίες. “Καιρός για φίλου σπίτι” όπως έλεγαν και εξακολουθούν και σήμερα να το λένε. Άνοιγμα των κρασιών λοιπόν και φυσικά να δοκιμάζουν κατά βούληση οι συγγενείς και οι φίλοι, παραβιάζοντας πολλές φορές και το όριο του μέτρου.
Στις μέρες μας πολλοί το σνομπάρουν και είναι επιρρεπείς σε εισαγόμενα ποτά, δείχνοντας προτίμηση στο ουίσκι κυρίως, αλλά και σε άλλα. Είχα τύχει τις προάλλες σ' ένα γλέντι και μια παρέα μου έκανε εντύπωση, όταν την είδα να συνδυάζει οφτό κρέας, γραβιέρα και ουίσκι μάρκας “Πέρδικα”. Είναι αλήθεια πως, όλη αυτή η εικόνα μου προξένησε κάποια αμηχανία, αλλά μονολόγησα: “Περί ορέξεως, ουδείς λόγος”.
Αη - Γιώργης ο Μεθυστής! Μη φανταστείτε ότι ο Άγιος τά έπινε με αποτέλεσμα να του κολλήσουν αυτή την προσωνυμία, αλλά τέτοιο καιρό ο μούστος ξεκαθαρίζει και αρχίζει να ωριμάζει, δίνοντάς μας το νέο κρασί.
Όταν τέλειωνε η εκκλησία, μετά το αντίδωρο, οι πιστοί άνοιγαν ο καθένας το μπουκάλι με το ευλογημένο κρασί και αλληλοκερνιόντουσαν. Οι πιο τολμηροί βέβαια, κρατούσαν μέσα στη βούργια τους, αν τύχαινε κανένα κομμάτι κρέας ψημένο, μπακαλιάρο ή καμμιά ρέγγα, κρεμμύδια, ελιές, παξιμάδι, λιτά και νόστιμα εδέσματα, που μετά τη Θεία Λειτουργία στον περίβολο ή στον πρόναο της εκκλησίας, συνόδευαν το λειτουργημένο και ευλογημένο κρασί.
Στη συνέχεια, όπως προαναφέραμε, οι άνδρες πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι και από κελάρι σε κελάρι, αρχής γενομένης από το σπίτι του παπά του χωριού, για να δοκιμάσουν τη νέα σοδεία τους, μαζί και τους εκλεκτούς μεζέδες, που η κάθε νοικοκυρά ετοίμαζε για τους επισκέπτες. Ένα από τα πιο γραφικά και όμορφα έθιμα που έδεναν τους ανθρώπους, που τους έκαναν να νιώθουν χαρούμενοι, ξεχνώντας τις δυσκολίες και την κούραση εκείνης της ανθρώπινης, αλλά και πολύ σκληρής εποχής!
Όταν νύχτωνε, αυτές οι παρέες μεταφέρονταν στα καφενεία του χωριού, όπου συνήθως στήνονταν μέχρι το πρωί τα ξακουστά γλέντια του Αη - Γιώργη!
Έχουμε αναφέρει πολλές φορές ως τώρα για τα σημάδια του ουρανού που οι άνθρωποι τα μεταχειρίζονται σαν δείχτες για τις δουλειές τους: πότε να τις αρχίζουν και πότε να τις τελειώνουν. Το ουράνιο σημάδι που κυριαρχεί το μήνα Νοέμβρη και οργανώνει το χρόνο των Ελλήνων αγροτών, γεωργών και κτηνοτρόφων, είναι ο αστερισμός της Πλειάδας, δηλαδή η Πούλια, όπως τη λέει ο λαός.
Η ανατολή της Πούλιας στα τέλη Μαϊου (όταν δηλαδή αρχίζει να γίνεται ορατή λίγο πριν από την ανατολή του Ήλιου) και η δύση της στα μέσα Νοεμβρίου (όταν δηλαδή η Πούλια δύει λίγο πριν από την ανατολή του Ήλιου) σημαδεύουν αντίστοιχα την αρχή του καλοκαιριού και την αρχή του χειμώνα. Ως ημέρα της επιτολής της Πούλιας (επιτολή ονομάζεται η ανατολή ενός άστρου πριν από την ανατολή του Ήλιου) θεωρείται από το λαό η γιορτή των Αγίων Κων/νου και Ελένης 21 Μαϊου (όλες όμως αυτές οι ημερομηνίες λογαριάζονται με το παλιό η*με*ρολόγιο, δηλαδή 13 μέρες πίσω) ενώ η δύση της τοποθετείται στη γιορτή του Αγίου Φιλίππου, 14 Νοεμβρίου.
Τούτες τις μέρες λοιπόν σημαδεύονται από τη δύση της Πούλιας. Σηματοδοτείται η αρχή του χειμώνα και αυτό σημαίνει ότι οι γεωργοί πρέπει να τελειώνουν τη σπορά τους και οι κτηνοτρόφοι να έχουν κατεβεί στα χειμαδιά τους... Έτσι πορεύονταν στη ζωή τους οι παλιότεροι!
-----------------------
Πηγή:Πατρίς
-----------------------