Η θεραπευτική αξία του γέλιου

Για το γέλιο έχουν αναπτυχθεί τρεις κυρίαρχες θεωρίες:

α) Σύμφωνα με την πρώτη θεωρία, το στρες αυξάνει τη διέγερση και την ένταση, ενώ αντίθετα το γέλιο μπορεί να μειώσει το στρες με τον κατευνασμό της έντασης. Σύμφωνα μ’ αυτή τη θεωρία, αν οι άνθρωποι γελούν σε μια στρεσογόνο κατάσταση, ο βαθμός διέγερσής τους πέφτει και η στρεσογόνος κατάσταση δεν είναι πλέον αρνητική και μισητή. Αυτό σημαίνει ότι το γέλιο δείχνει μια πολύπλοκη διαντίδραση νου και σώματος ανάμεσα στη γνωστική και συναισθηματική λειτουργία, που εδράζεται στον εγκέφαλο και το νευρικό σύστημα. Ο Freud επίσης, θεωρούσε το γέλιο ως ένα μηχανισμό που μπορεί να σταματήσει την επίθεση του άλλου και δήλωσε ότι το γέλιο μειώνει τις αρνητικές συναισθηματικές απαντήσεις ή τα δυσάρεστα συναισθήματα.

β) Η δεύτερη θεωρία υποστηρίζει ότι οι άνθρωποι γελάνε όταν συνειδητοποιούν ότι υπάρχει διαφορά ανάμεσα σε μια πραγματική κατάσταση και τη γενική γνώση τους γι αυτήν. Η οπτική αυτής της θεωρίας δίνει έμφαση σε λογικές, γλωσσικές και γνωστικές διαστάσεις. Το γέλιο συμβαίνει την στιγμή που εγείρεται παρεξήγηση και αμηχανία στην επικοινωνία, που η γνωστική ανισορροπία εξαφανίζεται και η ισορροπία επανέρχεται. Το γέλιο σ’ εκείνη την στιγμή είναι η έκφραση μιας ευχάριστης διαφώτισης. Σύμφωνα μ’ αυτήν τη θεωρία, οι άνθρωποι μπορούν να γελάσουν, όχι μόνο όταν συναντούν κάτι διαφορετικό από την προσδοκία τους αλλά επίσης όταν συναντούν κάτι ασυμβίβαστο, αντίθετο με την προσδοκία τους.

γ) Η θεωρία της υπεροχής υποστηρίζει ότι το γέλιο συμβαίνει όταν οι άνθρωποι κοιτούν τους άλλους υποτιμητικά ή όταν έχουν ένα αίσθημα ή μια σκέψη ότι είναι ανώτεροι των άλλων. Με την έγερση της ικανοποίησης, το γέλιο επιτρέπει στους ανθρώπους να οδηγηθούν σε επαρκή δράση εναντίον του στρες και αυξάνει η αυτοπεποίθηση.

Η επίδραση του γέλιου στη φυσιολογία του οργανισμού

Το γέλιο έχει πολυάριθμες θετικές επιδράσεις αναφορικά με το μυϊκό, καρδιαγγειακό, αναπνευστικό, ενδοκρινικό, ανοσοποιητικό και κεντρικό νευρικό σύστημα. Οι τρόποι με τους οποίους το γέλιο επιδρά στη φυσιολογία του οργανισμού είναι οι εξής:

1.    Το γέλιο ασκεί και χαλαρώνει τους μυς

2.    Βελτιώνει την αναπνοή

3.    Διεγείρει την κυκλοφορία

4.    Μειώνει τις ορμόνες του στρες

5.    Ενισχύει την ανοσοποιητική λειτουργία και την άμυνα του οργανισμού

6.    Ενισχύει την πνευματική λειτουργία

Τα οφέλη του γέλιου στην υγεία.

Το γέλιο επιφέρει αλλαγές στη φυσιολογία του οργανισμού, ως μηχανισμός διαχείρισης και με τη βελτιστοποίηση των διαπροσωπικών σχέσεων. Τα στοιχεία του οφέλους για τη φυσιολογία του οργανισμού μπορούν να συνοψιστούν ως εξής:

1.    To γέλιο μειώνει το στρες, την ανησυχία και την ένταση και εξουδετερώνει τα συμπτώματα της κατάθλιψης.

2.    Αυξάνει τη διάθεση, την αυτοεκτίμηση, την ελπίδα, την ενέργεια και το σφρίγος.

3.    Ενισχύει τη μνήμη, τη δημιουργική σκέψη και την επίλυση προβλημάτων.

4.    Βελτιώνει τη διαπροσωπική διαντίδραση, τις σχέσεις, την έλξη και την εγγύτητα.

5.    Αυξάνει τη φιλικότητα, την αλληλοβοήθεια, βοηθάει στο χτίσιμο της ταυτότητας της ομάδας, στην αλληλεγγύη, τη συνεκτικότητα.

6.    Προωθεί την ευζωία.

7.    Βελτιώνει την ποιότητα ζωής και τη φροντίδα των ασθενών.

8.    Εντείνει το κέφι και είναι μεταδοτικό.

Το γέλιο σας βοηθάει να διαχειριστείτε το στρες.

Στις μοντέρνες κοινωνίες, τα υψηλά επίπεδα στρες προξενούνται από τον άγριο ανταγωνισμό και κοινωνικοοικονομικούς στρεσογόνους παράγοντες. Αυτό το στρες έχει αρνητική επίδραση στην αυτοεκτίμηση, με αποτέλεσμα να επηρεάζει την ποιότητα ζωής και την προσωπική κινητοποίηση, να αυξάνει την κατάθλιψη και να οδηγεί σε επιβλαβείς επιπτώσεις στην πνευματική υγεία του ατόμου.

Μια μη φαρμακολογική μέθοδος για τη μείωση του στρες είναι το να χαμογελάτε και να βρίσκεστε σε ευχάριστα περιβάλλοντα. Το γέλιο δίνει μια θετική αίσθηση και φαίνεται ότι είναι χρήσιμος και υγιής τρόπος για να ξεπεράσετε το στρες. Το γέλιο αποτελεί ένα ιδανικό αντίδοτο για τις στρεσογόνες καταστάσεις. Το γέλιο μειώνει τα επίπεδα της κορτιζόλης, ορμόνης του στρες, της επινεφρίνης αντιστρέφοντας την απάντηση στο στρες. Από τη δεκαετία του ’70, το γέλιο θεωρήθηκε ως μια συμπληρωματική και εναλλακτική θεραπεία με αποτέλεσμα η χρήση της θεραπείας γέλιου να επεκταθεί.

Στο παρόν υπάρχουν αρκετές σχολές γέλιου σε όλο τον κόσμο στις οποίες οι άνθρωποι συγκεντρώνονται για να ασκηθούν στο γέλιο και στο να γελάνε σκόπιμα. Αυτό το ψεύτικο γέλιο γίνεται αποτελεσματικό στην απελευθέρωση ορμονών ευτυχίας. Η μείωση στην έκκριση των νευροδιαβιβαστών ντοπαμίνης και σεροτονίνης αποτελεί αιτία της κατάθλιψης. Ωστόσο η θετική στάση και το γέλιο μπορούν να βοηθήσουν στη διατήρηση της ντοπαμινεργικής δράσης. Επιπλέον, οι ενδορφίνες που εκκρίνονται από το γέλιο μπορούν να βοηθήσουν ανθρώπους που υποφέρουν από κακή διάθεση και κατάθλιψη.

Επίσης, το γέλιο αυξάνει τις συγκεντρώσεις της σεροτονίνης, ενός νευροδιαβιβαστή που αποτελεί την πηγή της ζωής και της ζωτικότητας. Ο ρόλος της σεροτονίνης είναι σημαντικός στη  αντιμετώπιση της ανησυχίας, του στρες, της αντικοινωνικής συμπεριφορά και της ψυχικής ασθένειας. Η σεροτονίνη επίσης ενεργοποιείται από τη συστηματική φυσική δραστηριότητα. Οπότε το γέλιο έχει παρόμοια επίδραση με τη φυσική άσκηση. Τέλος, το γέλιο ενισχύει τις κοινωνικές σχέσεις, προσελκύει τους άλλους σ’ εμάς, ενισχύει την ομαδική εργασία, προωθεί το ομαδικό δέσιμο.

Τρόποι για να γελάτε τακτικά.

Παρακάτω παρατίθενται ορισμένοι τρόποι για να δημιουργήσετε ευκαιρίες να γελάσετε:

•    Δείτε μια αστεία ταινία ή ένα σόου στην τηλεόραση.

•    Διαβάστε αστείες σελίδες και ανέκδοτα.

•    Συναναστραφείτε ευχάριστους ανθρώπους.

•    Μοιραστείτε μια ευχάριστη ιστορία.

•    Παίξτε με ένα κατοικίδιο.

•    Κάντε κάτι ανόητο.

•    Βρείτε χρόνο για ευχάριστες δραστηριότητες.

•    Θυμηθείτε ευχάριστα πράγματα που σας έχουν συμβεί.

•    Ανακαλύψτε το παιδί μέσα σας.

•    Μη σπαταλήσετε μια μέρα χωρίς να γελάσετε.

Και καλό σας γέλιο!

------------------------------------------
Τσιούλη Ελίνα, Ψυχολόγος
------------------------------------------