Μια βόμβα στα θεμέλια - Ο αλκοολισμός στους νέους κάτω των 18 στα Κύθηρα

Τα τελευταία χρόνια ακολουθώντας το παράδειγμα άλλων "προοδευμένων" χωρών έχει ενταθεί με ανησυχητικές διαστάσεις το φαινόμενο της συχνής μέθης των εφήβων στα Κύθηρα.
Μαθητές και μαθήτριες του γυμνασίου και του λυκείου, ιδιαίτερα τους θερινούς μήνες, μετατρέπουν την πίεση που αισθάνονται στο κοινωνικό τους κόσμο σε ουγγιές αλκοόλ πολλές φορές αμφιλεγόμενης προέλευσης.

Η μεταμεσόνυχτια βραδυνή έξοδος σε παραλιακές δομές και κέντρα διασκέδασης και η ανεξέλεγκτη προσφορά αλκοόλ ΧΩΡΙΣ κανένα έλεγχο από τις αρμόδιες αστυνομικές αρχές αλλά και από τα όργανα του Δήμου στα καταστήματα αυτά, αποτελούν τον τελικό παράγοντα που οδηγεί τα 15χρονα αγόρια και κορίτσια στο δρόμο που δεν έχει γυρισμό.

-----------------------------------------------------------

ΠΡΟΕΔΡΙΚΟ ΔΙΑΤΑΓΜΑ 36/1994
( ΦΕΚ 26 τ.Α΄ 24/28.2.1994)
Μέτρα προστασίας ανηλίκων και άλλες διατάξεις.
Άρθρο: 1
1.Σε ανηλίκους κάτω των 17 ετών, οι οποίοι δεν συνοδεύονται από τους γονείς ή κηδεμόνες τους, δεν επιτρέπεται:
α. Η είσοδος και παραμονή σε κέντρα διασκεδάσεων και αμιγή μπαρ.
β. Η κατανάλωση οινοπνευματωδών ποτών στα λοιπά δημόσια κέντρα.
«Προς τούτο, σε εμφανές σημείο των εισόδων των καταστημάτων αυτών τοποθετούνται πινακίδες, διαστάσεων τουλάχιστον 0,60 ΧΟ,30 μ. στις οποίες αναγράφεται με κεφαλαία γράμματα, μεγέθους δύο (2) τουλάχιστον εκατοστών, στα μεν καταστήματα του εδαφίου α' η ένδειξη :
«ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΕΙΣΟΔΟΣ ΚΑΙ Η ΠΑΡΑΜΟΝΗ ΣΕ ΑΤΟΜΑ ΚΑΤΩ ΤΩΝ 17 ΕΤΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΝΟΔΕΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ Ή ΚΗΔΕΜΟΝΕΣ», στα δε καταστήματα του εδαφίου β' η ένδειξη : «ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ Η ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗ ΟΙΝΟΠΝΕΥΜΑΤΩΔΩΝ ΠΟΤΩΝ ΑΠΟ ΑΤΟΜΑ ΚΑΤΩ ΤΩΝ 17 ΕΤΩΝ ΠΟΥ ΔΕΝ ΣΥΝΟΔΕΥΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΓΟΝΕΙΣ Ή ΚΗΔΕΜΟΝΕΣ».»
2.Υπεύθυνοι για κάθε παράβαση των οριζομένων στην προηγούμενη παράγραφο θεωρούνται οι ιδιοκτήτες ή διευθυντές των καταστημάτων και σε περίπτωση απουσίας τους οι υπάλληλοι ή βοηθοί αυτών, οι οποίοι τιμωρούνται με τις ποινές του άρθρου 458 του Π.Κ., εάν η παράβαση δεν τιμωρείται βαρύτερα από άλλη διάταξη.
3.Οι παραβάσεις της παρούσης διατάξεως συνιστούν παραβάσεις για την εφαρμογή του άρθρου 2 παρ. 2 του Π.Δ. 180/1979 και την επιβολή των διοικητικών κυρώσεων, με τους ίδιους όρους και προϋποθέσεις που ορίζονται στο άρθρο αυτό, όπως ισχύει κάθε φορά.

ΝΟΜΟΣ 3730/2008
ΦΕΚ 262/A'/23.12.2008
Προστασία ανηλίκων από τον καπνό και τα αλκοολούχα ποτά
και άλλες διατάξεις.

--------------------------------------------------------------

Οι έφηβοι που πίνουν έχουν περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από πνιγμό, πτώσεις ή αυτοκινητιστικά ατυχήματα. Είναι πολύ σημαντικό να υπάρχει διάλογος μέσα στην οικογένεια έτσι ώστε τα παιδιά από νεαρή ηλικία να μάθουν τις επιπτώσεις των οινοπνευματωδών ποτών. 

Οι γονείς θα πρέπει να μάθουν στα παιδιά τους να μη μπαίνουν ποτέ σε αμάξι του οποίου ο οδηγός έχει πιεί, πολύ δε περισσότερο αν βρίσκεται σε κατάσταση μέθης και να παρέχεται η διαβεβαίωση ότι οι γονείς θα περάσουν να πάρουν τα παιδιά τους ανεξαρτήτως ώρας.

Ο λόγος ο οποίος οδηγεί τους εφήβους στην (υπέρμετρη συνήθως) κατανάλωση αλκοόλ είναι γιατί πιέζονται από το κοινωνικό τους περιβάλλον. Δεν πρέπει να παραληφθεί το γεγονός ότι στη φάση της εφηβείας το άτομο προσπαθεί να είναι μέρος του κοινωνικού συνόλου και παράλληλα να εξερευνήσει τα όριά του. 

Όταν οι έφηβοι δέχονται πιέσεις για να καταναλώσουν αλκοόλ μπορεί να αισθάνονται θυμό, άγχος, ενοχές, αίσθηση δειλίας και απογοήτευση σχετικά με τον εαυτό τους.

Έτσι καταλήγουν να κάνουν πράξεις που κανονικά δε θα τις έπρατταν και οι λόγοι είναι αρκετοί: ο φόβος της απόρριψης ή ότι θα χάσουν ένα φίλο, η επιθυμία για να αρέσουν ή και να φαίνονται μεγαλύτεροι και η αποφυγή του χλευασμού.

Επιπλέον, αρκετοί είναι οι νέοι οι οποίοι πέφτουν στον πειρασμό να πιούν αλκοόλ με την παρέα τους επειδή δεν είναι σίγουροι τι θέλουν ή επειδή δε γνωρίζουν πώς να χειριστούν την κατάσταση.

Την τελευταία δεκαετία αυξάνεται ολοένα η κατανάλωση αλκοόλ από 15χρονους. Το 30% των εφήβων στην Ελλάδα  δηλώνει ότι πίνει κάποιο ποτό μία ή δύο φορές την εβδομάδα.

Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Ψυχικής Υγιεινής, οι έφηβοι πρωτοπίνουν μπίρα ή κρασί στα 12-13 και στα 14-15 «περνούν»  στα   πιο «σκληρά  ποτά», όπως το τζιν, η βότκα, η τεκίλα, το ουίσκι κ.λπ. Σημαντικό ρόλο σε αυτή την πρώιμη κακή συνήθεια παίζει και η  παρουσία αλκοολούχων αναψυκτικών.

Το ανησυχητικό είναι ότι το 15% των εφήβων παραδέχεται ότι έχει μεθύσει πάνω  από τρεις φορές μέσα σε ένα χρόνο. Και είναι ανησυχητικό επειδή το   μεθυσμένο παιδί κινδυνεύει περισσότερο από τον μεθυσμένο ενήλικα. Γίνεται επίσης περισσότερο  επικίνδυνο για τους άλλους.

Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων  οι έφηβοι πίνουν με συνομιλήκους τους σε πάρτι, νυχτερινές εξόδους, σε ιντερνέτ-καφέ κλπ. Σπάνια καταναλώνει μόνος του αλκοόλ ο έφηβος, τουλάχιστον στην αρχή.

Γιατί πίνουν οι έφηβοι

Στην εφηβεία το παιδί θέλει να δοκιμάσει πολλά πράγματα. Στόχος του είναι συνήθως να μιμηθεί την παρέα του και να  νιώσει «μεγάλος» ή «μεγάλη». Ωστόσο,  μπορεί το κίνητρό  του να είναι απλά  η δοκιμή αυτή καθαυτή – θέλει να πειραματισθεί. Επίσης,, όπως χαρακτηριστικά λένε οι ίδιοι σε έρευνες, με το αλκοόλ νιώθουν κεφάτοι, χαλαροί και τους φτιάχνει η διάθεση.

Τις περισσότερες φορές τα παιδιά κάνουν το «πείραμά» τους και σταματούν. Δεν μπλέκουν δηλαδή με το ποτό. Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις στις οποίες το παιδί αρχίζει να πίνει ανεξέλεγκτα. Αυτό είναι πιο σύνηθες στα παιδιά που έχουν ήδη κάποια κατάθλιψη ή που είναι πολύ αγχώδη και στρεσαρισμένα. Το αλκοόλ τα «βοηθά» να χαλαρώσουν και να δουν την ζωή πιο ευχάριστα.

Ποιες είναι οι επιπτώσεις

Η κατανάλωση ποτού οδηγεί το αγόρι ή το κορίτσι σε πιο επιθετική συμπεριφορά ή απεναντίας μπορεί να το κάνει να δεχτεί αδιαμαρτύρητα την βιαιότητα ή τη σεξουαλική παρενόχληση των άλλων. Επίσης μπορεί να το κάνει πιο ευάλωτο στη δοκιμή ή και συστηματική χρήση ναρκωτικών ουσιών. Θα υποσκάψει σταδιακά την απόδοσή του στο σχολείο και θα το αποκόψει από τις θετικές συντροφιές με συγκεκριμένα οράματα και στόχους, ώστε να είναι διαρκώς με τη χαλαρή παρέα που διασκεδάζει πίνοντας.

Πίνει;

Οι περισσότεροι γονείς δεν γνωρίζουν καν ότι το παιδί τους πίνει  ή ότι έχει τύχει να έχει μεθύσει. Τα παιδιά που πίνουν συνήθως πηγαίνουν μετά την έξοδό τους κατ'  ευθείαν για ύπνο, ώστε οι γονείς να μη μυρίσουν την αναπνοή τους. Άλλα παιδιά καμουφλάρουν την αναπνοή με άρωμα που υπερκαλύπτει την μυρωδιά του ποτού. Αν μυρίζουν αλκοόλ, λένε ότι ήπιαν μόνον ένα ποτήρι.

Το παιδί που πίνει :

• -κουράζεται και αρρωσταίνει πιο εύκολα
• -συμπεριφέρεται ανεύθυνα και αδιαφορεί για τις υποχρεώσεις του
• -συχνά καπνίζει
• -είναι γενικά απείθαρχο  ή έγινε απείθαρχο τον τελευταίο καιρό
• -μπορεί να έχει ενδείξεις κατάθλιψης
• -έχει κατά κανόνα μεγάλο άγχος για τις υποχρεώσεις του αλλά μπορεί να μην το εκδηλώνει και απεναντίας να παρουσιάζει ένα προσωπείο παθητικότητας και αδιαφορίας
• -έχει κάνει νέους φίλους τους οποίους οι γονείς δεν γνωρίζουν αρκετά καλά

Τι προτείνεται να κάνετε:

• -Αν έχετε αντιληφθεί ότι το παιδί σας πίνει, πρέπει κατ’ αρχάς να αξιολογήσετε τη συχνότητα και τις συνθήκες κάτω από τις οποίες πίνει.
• -Συζητείστε μαζί του, ρωτήστε το τι το ωθεί να πίνει, τι προβλήματα μπορεί να έχει ή ποιες δυσκολίες περνά.
• -Ρωτήστε το τι στάση έχει η παρέα του στο θέμα του αλκοόλ και μήπως νιώθει ένοχο αν πει «όχι» στους φίλους του -Σε περίπτωση που το παιδί έχει αρχίσει να διασκεδάζει πίνοντας, δεν πρέπει να λειτουργήσετε «αστυνομικά» και να απαγορεύσετε τις εξόδους. Αυτό κατά πάσα πιθανότητα δεν θα λύσει το πρόβλημα.
• -Μπορείτε να αυξήσετε  την επίβλεψή σας με διακριτικότητα και να προσπαθήσετε να μειώσετε τις «ευκαιρίες» για τέτοιες συμπεριφορές.
• -Βοηθήστε το παιδί  να μετριάσει το άγχος που αισθάνεται για διάφορους λόγους και καθοδηγήστε το σε πιο θετικούς τρόπους χαλάρωσης, όπως ο αθλητισμός, η καλή συντροφιά, η θετική ψυχαγωγία κ.λπ.
• -Αν παρά τις προσπάθειές σας το παιδί συνεχίζει να πίνει ή να δείχνει προβληματική συμπεριφορά, θα πρέπει να αναζητήσετε τη βοήθεια ειδικού.

Ερχόμαστε λοιπόν στο αρχικό σημείο όπου η επιμέλεια της οικογένειας είναι το πρώτο μέλημα αλλά και η βασική πρόνοια. Δεν είναι δυνατόν να αγνοείς ότι η κόρη η ο γιός σου που είναι 13-17 χρονών λείπει όλο το βράδυ χωρίς να γνωρίζεις που βρίσκεται και απλά να σηκώνεσαι το πρωϊ και να του ετοιμάζεις το πρωϊνό κρατώντας το στόμα σου κλειστό "μην τυχόν και παρεξηγηθεί το παιδί".

Με αυτό τον τρόπο απλά αποτελείς τον πρώτο "ένοχο" σε ότι ήθελε επακολουθήσει.

Στο σημείο αυτό καλό υα ήταν να αναφερθούμε και σε ένα ακόμη παράγοντα. Τον παράγοντα εκπαίδευση όπου εδώ τον ρόλο έχουν οι εκπαιδευτικοί αρχίζοντας από την πρώϊμη ηλικία έως την βαθειά εφηβεία.

Η εκπαιδευτική κοινότητα οφείλει  να εκμάθει στα παιδιά όλους τους κινδύνους που μπορεί να προέλθουν από την κατανάλωση αλκοόλ χρησιμοποιώντας όλα τα σύγχρονα μέσα εκμάθησης, καθώς και τους τρόπους αντίστασης και αντιμετώπισης του θέματος.
Και αυτό είναι ένας επιπλέον παράγων στο παζλ του πρώϊμου αλκοολισμού.

Τέλος οι εκδόσεις αδειών για καταστήματα όπου πωλείται και καταναλώνεται αλκοόλ από την δημοτική αρχή πρέπει να δίνεται με τις αυστηρές προϋποθέσεις του νόμου και να ΑΦΑΙΡΕΙΤΑΙ ΑΜΕΣΑ σε περιπτώσεις που ο νόμος αυτός παραβαίνεται κατάφορα.

Κλείνοντας θα κρούσουμε ακόμη μια φορά τον κώδωνα του κινδύνου και την ανάγκη της απόλυτης εφαρμογής του νόμου που αναφέρεται στο πιο πάνω απόσπασμα του ΦΕΚ από τις αστυνομικές ελεγκτικές αρχές, καθώς και ότι πρέπει να σταματήσει το  κλείσιμο των ματιών και η εφαρμογή των παρωπίδων λόγω γνωριμιών.

Το καλοκαίρι έφθασε και η θερινή περίοδος ήδη έχει αρχίσει, καιρός να το απολαύσουμε όλοι χωρίς κινδύνους και χωρίς βλάβες στην υγεία, ειδικά των παιδιών μας.

Ας πάρει ο καθένας τις ευθύνες που του αναλογούν. 

Εμείς θα βριοσκόμαστε κοντα και την επόμενη φορά θα είμαστε εκεί την ώρα της παράβασης, και τότε πια θα γραφούν ονοματεπώνυμα και υπεύθυνα πρόσωπα για την κατάσταση, μαζί με αναφορά στους αρμόδιους εισαγγελείς γαι την άμεση παρέμβαση τους.

-------------------------------------

Αντώνης Λαμπρινίδης

-------------------------------------