“ Αν η διαίσθηση των Ελλήνων
είχε προλάβει την εφευρετικότητά τους, η βιομηχανική επανάσταση ίσως να
είχε αρχίσει 1.000 χρόνια πριν τον Κολόμβο. Τώρα δε θα τριγυρνούσαμε
απλά στο φεγγάρι. Θα είχαμε φτάσει στα κοντινότερα άστρα. Αν η εξέλιξη
της γνώσης, όπως αποτυπώνεται στον μηχανισμό των Αντικυθήρων, δεν είχε
ανακοπεί, η επιστήμη θα βρισκόταν σήμερα χίλια χρόνια μπροστά! ”
Ένα από τα σπουδαιότερα αρχαιολογικά ευρήματα παγκοσμίως είναι αυτό του
Μηχανισμού των Αντικυθήρων, δείγμα υψηλής επιστήμης και τεχνολογίας που
ανέτρεψε όλα όσα πιστεύαμε για την αρχαία ελληνική τεχνολογία
Ένα πολύ ενδιαφέρον ντοκιμαντέρ του BBC φωτίζει όλες τις πτυχές του
Μηχανισμού των Αντικυθήρων, ενός από τα σπουδαιότερα αρχαιολογικά
ευρήματα παγκοσμίως. Ένα επιστημονικό και τεχνολογικό θαύμα που κατασκευάστηκε μεταξύ 150-100 π.Χ. από Έλληνες και ανακαλύπτεται μέχρι σήμερα…
Η άποψη των ειδικών
«Αν και είναι πάνω από 2.000 χρόνια παλιός, αντιπροσωπεύει ένα
επίπεδο το οποίο η τεχνολογία μας δεν κατάφερε να φτάσει παρά το 18ο
αιώνα. Αν η διαίσθηση των Ελλήνων είχε προλάβει την εφευρετικότητά τους,
η βιομηχανική επανάσταση ίσως να είχε αρχίσει 1.000 χρόνια πριν τον
Κολόμβο. Τώρα δε θα τριγυρνούσαμε απλά στο φεγγάρι. Θα είχαμε φτάσει στα
κοντινότερα άστρα. Αν η εξέλιξη της γνώσης, όπως αποτυπώνεται στον
μηχανισμό των Αντικυθήρων, δεν είχε ανακοπεί, η επιστήμη θα βρισκόταν
σήμερα χίλια χρόνια μπροστά!» Άρθουρ Κλαρκ.
Η νεοεμφανιζόμενη μηχανική τελειότητα του Μηχανισμού σαφώς εγείρει το
ζωτικής σημασίας ερώτημα σχετικά με την ανάπτυξη της τεχνολογίας και τις
γνώσεις των Ελλήνων εκείνης της περιόδου. Πότε ακριβώς, από ποιον, για
ποιον και για ποιον λόγο κατασκευάστηκε ο Μηχανισμός; Τι άλλου είδους
τεχνολογία προϋποθέτει η ύπαρξή του; Ποια θα ήταν η επίδραση των
μηχανικών μοντέλων στην άποψη των Ελλήνων για το Σύμπαν; Αυτά είναι τα
ερωτήματα που χρήζουν απαντήσεων». Mike Edmunds, καθηγητής Αστρονομίας,
Πανεπιστήμιο Κάρντιφ.
Ο μηχανισμός των Αντικυθήρων
Τι είναι ο Μηχανισμός των Αντικυθήρων;
O Μηχανισμός των Αντικυθήρων θεωρείται παγκοσμίως ένα από τα
σημαντικότερα αρχαιολογικά αντικείμενα επειδή είναι ένα πολύ προηγμένο
μηχάνημα. Ο Μηχανισμός είναι σημαντικότατος τόσο για την Ελλάδα όσο και
την ανθρωπότητα. Η Μελέτη παρέχει αδιάσειστες αποδείξεις ότι οι Έλληνες
ανέπτυσσαν υψηλού επιπέδου επιστήμη και τεχνολογία βασισμένη σε γνώσεις
των νόμων της φυσικής και μαθηματικά, πολύ ανώτερα από ό,τι εκτιμούσε
μέχρι τώρα η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα.
Ο Μηχανισμός των
Αντικυθήρων είναι ένα από τα σημαντικότερα ευρήματα της αρχαιότητας σε
παγκόσμια κλίμακα. Είναι το μόνο αρχαίο επιστημονικό όργανο που επέζησε
της ανακύκλωσης του χαλκού που ήταν πολύτιμος κατά την αρχαιότητα.
Κατασκευάσθηκε από Έλληνες επιστήμονες, πιθανότατα μεταξύ 150 και 100
π.Χ. Οι διαστάσεις του είναι περίπου 32Χ22Χ7 εκατοστά.
Διατηρήθηκε επί
23 αιώνες παρόλο που διαβρώθηκε από το θαλασσινό νερό διασώθηκε
καλυμμένο και προστατευμένο με ασβεστολιθικές επιθέσεις και κοράλλια και
κοχύλια. Βρέθηκε σε ναυάγιο στα Αντικύθηρα Συμιακούς δύτες το 1901-2.
Το πλοίο ήταν γεμάτο με θησαυρούς που μεταφέρονταν από την Ελλάδα στη
Ρώμη.
Η ανακάλυψη
Η ιστορία της ανακάλυψής του είναι εντυπωσιακή. Το 1900 Συμιακοί
σφουγγαράδες αναγκάστηκαν να αγκυροβολήσουν στα Αντικύθηρα λόγω σφοδρής
θαλασσοταραχής. Ήταν Μεγάλη Τρίτη και ένας δύτης, ο Ηλίας Λυκοπάντης,
βούτηξε, είτε για να τσεκάρει μια νέα στολή, είτε –πιο πιθανόν– για να
μαζέψει θαλασσινά για το νηστίσιμο γεύμα του καϊκιού. Αντ’ αυτών, προς
μεγάλη έκπληξη του καπετάνιου, ο Ηλίας ανέσυρε από το βυθό τον βραχίονα
ενός μπρούτζινου αγάλματος.
Είχε ανακαλύψει, σε βάθος περίπου 50 μέτρων,
ένα από τα πλουσιότερα αρχαία ναυάγια που έμελλε να γίνει γνωστό ως το
«Ναυάγιο των Αντικυθήρων». Λίγους μήνες αργότερα, η Αρχαιολογική
Υπηρεσία ξεκίνησε μια σειρά συστηματικών ενάλιων ανασκαφών, κατά τη
διάρκεια των οποίων ανασύρθηκαν σημαντικά ευρήματα, όπως για παράδειγμα ο
περίφημος Έφηβος των Αντικυθήρων, πολλά από τα οποία εκτίθενται στο
Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα.
Ανάμεσά τους ήταν και ο
Μηχανισμός των Αντικυθήρων, ο οποίος, διαβρωμένος, κομματιασμένος και
απολιθωμένος πλέον μετά από 2000 χρόνια στο βυθό της θάλασσας, έμελλε να
αλλάξει τη γνώμη πού είχε η ανθρωπότητα μέχρι σήμερα για τις
τεχνολογικές ικανότητες των προγόνων μας. Όπως αναφέρει ο Φυσικός,
Μαθηματικός και Ιστορικός των Επιστημών,Ντέρεκ Ντε Σόλα Πράις (De Solla
Price) «είναι το παλαιότερο δείγμα επιστημονικής τεχνολογίας που
διασώζεται μέχρι σήμερα και αλλάζει τελείως τις απόψεις μας για την
αρχαία ελληνική τεχνολογία».
Επιστροφή στα Αντικύθηρα
Μετά από 38 χρόνια από την τελευταία έρευνα του διάσημου Γάλλου
εξερευνητή Ζακ Υβ Κουστώ, ξεκίνησαν νέες έρευνες (στις 15 Σεπτεμβρίου
2014) με ονομασία «Επιστροφή στα Αντικύθηρα» για το ναυάγιο, τον
μηχανισμό και άλλα πολύτιμα αντικείμενα από το ναυάγιο. Οι ομάδα των
επιστημών είναι εξοπλισμένη με την τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Δύτες
με μπουκάλες όπου «ανακυκλώνουν» τον αέρα έτσι δεν χάνεται, με
αποτέλεσμα να μένουν στον βυθό για περίπου 1 ώρα, αυτόνομο υποβρύχιο
όχημα που κάνει χαρτογράφηση του βυθού, στολή-υποβρύχιο (exosuit από την
εταιρία Hublot) όπου:
-Επιτρέπει στους δύτες να παραμείνουν αρκετή ώρα σε μεγάλο βάθος, το
οποίο φτάνει ακόμα και τα 300 μέτρα.
-Δίνει τη δυνατότητα άμεσης επιστροφής στην επιφάνεια χωρίς την
υποχρέωση στάσεων, καθώς δεν χρειάζεται αποσυμπίεση.
-Προσφέρει εξαιρετική επιδεξιότητα και ευελιξία για την εκτέλεση λεπτής
εργασίας.
Η στολή μοιάζει με εκείνες των αστροναυτών και καθελκύεται/ανελκύεται
μονάχα με γερανό. Έχει προωθητήρες που βοηθούν την πλοήγησή της από τον
χειριστή, ειδικά πετάλια στα πόδια του δύτη, με τα οποία εκείνος
ρυθμίζει την κατεύθυνση, ρομποτικά χέρια με τσιμπίδα, ειδικά φώτα,
κάμερα και ενδοεπικοινωνία.
Η ερευνητική ομάδα εντόπισε και ανέλκυσε:
-Ένα χάλκινο συμπαγές δόρυ με σαυρωτήρα, το οποίο προέρχεται από χάλκινο
ή και μαρμάρινο άγαλμα.
-Ένα χάλκινο δακτύλιο, προσαρμοσμένο σε χάλκινο καρφί, ο οποίος σώζει
στο στέλεχός του συσσωμάτωμα, το οποίο ενδέχεται να περιλαμβάνει ξύλο
του ίδιου, του πλοίου όπου ήταν προσηλωμένος.
-Δειγματοληπτικά μικρό τμήμα φύλλου μολύβδου, το οποίο προέρχεται από τη
μολύβδινη επένδυση των υφάλων του αρχαίου σκάφους.
-Μολύβδινος στύπος άγκυρας του σκάφους που είχε εντοπιστεί το 2013 και
άλλα επιφανειακά ευρήματα, μεταξύ των οποίων ένας δακτύλιος και μία
χάλκινη απόληξη στηρίγματος κλίνης, καθώς και μία σχεδόν ακέραιη
λάγυνος.
------------------------------------
Πηγή: se-skepseis.gr
------------------------------------