Η πτώση κατά 56% των τιμών του πετρελαίου στις διεθνείς αγορές το τελευταίο επτάμηνο δεν έγινε παντού δεκτή με ενθουσιασμό. Οι ενεργειακώς εξαρτώμενες χώρες - και δη όσες αντιμετωπίζουν δημοσιονομικά προβλήματα - δικαίως πανηγυρίζουν. Η Ιαπωνία, ας πούμε, ελπίζει να περιορίσει το δημοσιονομικό έλλειμμά της από το 9% που ήταν το 2013 στο 6,8% εφέτος. Αντίθετα, οι χώρες που εξάγουν ενέργεια αγωνιούν. Επίσης δικαίως.
Η Σαουδική Αραβία, η οποία είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική χώρα του OPEC, πρόκειται να δει τα δημοσιονομικά πλεονάσματα του παρελθόντος να μετατρέπονται εφέτος σε ένα έλλειμμα της τάξεως του 4,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ, σύμφωνα με έρευνα μεταξύ οκτώ οικονομολόγων που διενήργησε το πρακτορείο Bloomberg.
Η Σαουδική Αραβία, η οποία είναι η μεγαλύτερη εξαγωγική χώρα του OPEC, πρόκειται να δει τα δημοσιονομικά πλεονάσματα του παρελθόντος να μετατρέπονται εφέτος σε ένα έλλειμμα της τάξεως του 4,7% ως ποσοστό του ΑΕΠ, σύμφωνα με έρευνα μεταξύ οκτώ οικονομολόγων που διενήργησε το πρακτορείο Bloomberg.
Σημειωτέον ότι το 2013 ο προϋπολογισμός του Βασιλείου των Σαούντ έκλεισε με πλεόνασμα 8,7% του ΑΕΠ (στοιχεία για το 2014 δεν έχουν ακόμη ανακοινωθεί). Με βάση τα στοιχεία του ΔΝΤ, ωστόσο, το 2015 θα είναι η πρώτη ελλειμματική χρονιά για τη σαουδαραβική οικονομία μετά το 2009. Διότι το πετρέλαιο συνεισφέρει κατά τα 90% στα συνολικά έσοδα του προϋπολογισμού της μεγάλης αυτής χώρας της Μέσης Ανατολής.
Ανάλογες δημοσιονομικές ανατροπές προέβλεψε έρευνα του Bloomberg και για τις άλλες πετρελαιοεξαγωγικές χώρες του Περσικού Κόλπου, για το Κουβέιτ, το Κατάρ και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Ρωσικός χειμώνας
Εξυπακούεται ότι για την εκτός OPEC Ρωσία, οι εξαγωγές πετρελαίου της οποίας ξεπερνούν και αυτές της Σαουδικής Αραβίας, οι επιπτώσεις από την κατάρρευση των πετρελαϊκών τιμών είναι ακόμη αλγεινότερες διότι συνδυάζονται με την επιβολή προς τη Μόσχα οικονομικών και εμπορικών κυρώσεων από τη Δύση λόγω του ουκρανικού ζητήματος.
Βεβαίως η εξάρτηση της ρωσικής οικονομίας από το πετρέλαιο είναι μεν μεγάλη, αλλά δεν συγκρίνεται με αυτή της Σαουδικής Αραβίας και των άλλων πετρελαιοπαραγωγών του Περσικού. Το 2012, για παράδειγμα, το πετρέλαιο συνεισέφερε κατά 16% στη διαμόρφωση του ρωσικού ΑΕΠ και κατά 52% στη διαμόρφωση του κρατικού προϋπολογισμού, ενώ οι εξαγωγές πετρελαίου αντιστοιχούν στο 70% του συνόλου των ρωσικών εξαγωγών.
Εν πάση περιπτώσει, οι ειδικοί εκτιμούν ότι το δημοσιονομικό έλλειμμα από το μόλις 0,85% που ήταν το 2013 στη Ρωσία, πέρυσι εκτινάχθηκε στο 2,3% του ΑΕΠ. Κάθε πρόβλεψη για την εφετινή χρονιά είναι παρακινδυνευμένη, ωστόσο οικονομολόγοι που συμμετείχαν σε έρευνα του Bloomberg εκτιμούν ότι θα ξεπεράσει το 4,5%.
Νορβηγικό φθινόπωρο
Η κατάρρευση των πετρελαϊκών τιμών προκαλεί σοβαρούς πονοκεφάλους και στην κυβέρνηση του Οσλο, η οποία στις αρχές Ιανουαρίου αναθεώρησε για άλλη μια φορά - επί το μετριοπαθέστερον εννοείται... - τις προβλέψεις της για την ανάπτυξη.
Συγκεκριμένα, στη Νορβηγία προβλέπουν για το 2015 αύξηση μόλις 1% του ΑΕΠ, ενώ η προηγούμενη πρόβλεψη ήταν 2,1%. Ασφαλώς η μεγαλύτερη παραγωγός και εξαγωγός χώρα πετρελαίου της Ευρώπης έχει κάνει τις προβλέψεις της για τις δύσκολες εποχές. Από το 1990 έχει δημιουργήσει ένα Ταμείο Εθνικού Πλούτου (το μεγαλύτερο ή μάλλον πλουσιότερο στον κόσμο), το οποίο το τροφοδοτεί με τα έσοδα από τις εξαγωγές πετρελαίου, ενώ η περιουσία, που τον περασμένο Ιούνιο είχε φθάσει στα 890 δισ. δολάρια, «αβγατίζει» και χάρη στις επενδύσεις του στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων, ομολόγων, συναλλάγματος, ακόμη και ακινήτων. Το τρίτο τρίμηνο του 2014, ωστόσο, το Ταμείο κατέγραψε κέρδη μόλις 0,1%.
Σε γενικές γραμμές οι εφετινές προβλέψεις για την ανάπτυξη, τις επενδύσεις και την απασχόληση στη Νορβηγία δεν είναι ενθαρρυντικές. Ακόμη και η Statoil, η κατά 67% υπό κρατικό έλεγχο πετρελαϊκή εταιρεία που παράγει το 70% των συνολικών ποσοτήτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη χώρα, ανακοίνωσε για το τελευταίο τρίμηνο του 2014 τις πρώτες ζημιές της από το 2001. Και προανήγγειλε για το 2016 μείωση των επενδύσεών της κατά 8% ως 10%.
Τέλος πάντων, η Νορβηγία δεν είναι και για λύπηση. Πέρα από τα ψάρια (τη σχεδόν μοναδική πηγή πλούτου της χώρας ως τα τέλη της δεκαετίας του 1960 που ανακάλυψε πετρελαϊκά κοιτάσματα), διαθέτει και θόριο (ένα πολύτιμο στοιχείο που χρησιμοποιείται για την παραγωγή πυρηνικής ενέργειας). Η χώρα αυτή διαθέτει επίσης πολύ νερό (την ώρα που ο μισός πλανήτης κινδυνεύει με ερημοποίηση), οι μετεωρολογικές συνθήκες της θα βελτιώνονται όσο εμείς νοτιότερα θα... βράζουμε, ενώ διαθέτει επίσης προς εξαγωγή μεγάλη τεχνογνωσία σε περιβαλλοντικά ζητήματα. Και, ας μην το ξεχνάμε, έχει και το Ταμείο με τα 900 δισ. που λέγαμε...
------------------------------
Πηγή: Το ΒΗΜΑ
------------------------------