Οταν στην Ελλάδα ανακαλύπταμε τον αγροτουρισμό στην Ευρώπη τα αγροτικά καταλύματα προσέφεραν υπηρεσίες «πέντε αστέρων», με ανάλογο βεβαίως οικονομικό όφελος για τους κατοίκους της υπαίθρου. Ακόμη και σήμερα αυτός ο εναλλακτικός τρόπος διακοπών δεν προτιμάται ιδιαιτέρως από τους Ελληνες. Αναπτύσσεται πάντως με αργούς αλλά σταθερούς ρυθμούς. Ισως να βοηθούν οι γενναίες κρατικές επιδοτήσεις, οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις φθάνουν το 68% επί του συνόλου της επένδυσης! Σε ολόκληρη τη χώρα λειτουργούν περισσότερες από δύο χιλιάδες κλίνες, συμβάλλοντας στην αναζωογόνηση της επαρχίας.
Στο επίκεντρο του αγροτουρισμού βρίσκονται ο κάτοικος της υπαίθρου, το φυσικό περιβάλλον και η ανθρώπινη επαφή. Η δραστηριότητα αυτή δεν υποκαθιστά, όπως πολλοί υποστηρίζουν, τις αγροτικές ασχολίες τουλάχιστον δεν είναι αυτός ο σκοπός του. Αντιθέτως τις στηρίζει προσφέροντας ένα επιπλέον εισόδημα. Αυτή η ευνοούμενη τουριστική δραστηριότητα βασίζεται στη διαμονή σε κατάλληλα διαμορφωμένες κατοικίες παραδοσιακής αρχιτεκτονικής ή σε σπίτια που διαθέτουν έναν αξιόλογο τοπικό χαρακτήρα. Ετσι διαφυλάσσεται αλλά και αξιοποιείται η φυσική και πολιτιστική κληρονομιά.
Ενα ήσυχο κατάλυμα κοντά στην ελληνική φύση και σε ανθρώπους του χωριού, οι οποίοι είναι ακόμη δεμένοι με την παράδοση και τη γη, είναι σίγουρα μια πρόταση που δεν βρίσκει κανείς στις μπροσούρες των τουριστικών γραφείων. Αντιθέτως, εκεί ο ενδιαφερόμενος θα δει να προβάλλονται αγροτουριστικά πακέτα της Αυστρίας, της Ελβετίας, της Γαλλίας... Η ελληνική ύπαιθρος δεν διαφημίζεται ούτε από τους επίσημους φορείς, ούτε από τους αγροτουριστικούς συνεταιρισμούς, πόσο μάλλον από τους ταξιδιωτικούς πράκτορες. Παρ' όλα αυτά αρκετοί, κυρίως νέοι, επιλέγουν αυτό τον τρόπο διακοπών. Οσοι ενδιαφέρονται μπορούν να πάρουν πληροφορίες και τον κατάλογο των καταλυμάτων (αν υπάρχει) από το υπουργείο Γεωργίας, τον ΕΟΤ και τις κατά τόπους περιφέρειες.
Οι γεωργοί διαθέτουν στους τουρίστες τα προϊόντα τους. Οι επισκέπτες μπορούν να γευτούν παραδοσιακές πίτες, σπιτικές μαρμελάδες και γλυκά του κουταλιού, χειροποίητα ζυμαρικά, ντόπια τυριά, ελιές, ζεστές τηγανίτες, φρούτα και ολόφρεσκα λαχανικά. Συχνά μάλιστα τους επιτρέπεται να μαζεύουν οι ίδιοι τους καρπούς από τα κτήματα ή από τον λαχανόκηπο και να συμμετέχουν σε όλες τις δραστηριότητες. Ακόμη, αν δεν θέλουν να είναι απλοί παρατηρητές, μπορούν να πάρουν μέρος στα πανηγύρια, στις γιορτές, στους χορούς και στις αναβιώσεις παλαιών εθίμων που κατά καιρούς διοργανώνονται. Σε πολλά μέρη λειτουργούν και αγορές με είδη λαϊκής τέχνης, όπως υφαντά, κεντήματα, ξυλόγλυπτα, κεραμικά κτλ.
Πέρα από τη βελτίωση της οικονομικής θέσης των αγροτών, τα αγροτουριστικά προγράμματα έχουν στόχο και τη βελτίωση της κοινωνικής θέσης της γυναίκας αγρότισσας. Ο πρώτος Γυναικείος Αγροτουριστικός Συνεταιρισμός λειτούργησε το 1983 στην Πέτρα της Λέσβου. Σήμερα λειτουργούν περίπου 18 σε ολόκληρη την Ελλάδα, από τις Πρέσπες ως την Κρήτη.
Εντασσόμενοι λοιπόν τα προηγούμενα χρόνια αρκετοί συμπατριώτες μας στο τότε πρόγραμμα έλαβαν τις ανάλογες επιδοτήσεις και δημιούργησαν κάποια καταλύματα αγροτουριστικά.
Σήμερα ατυχώς μόνον ένα ίσως δύο τέτοια συγκροτήματα συνεχίζουν να λειτουργούν με αυτό τον τρόπο στο νησί μας προσελκύοντας υψηλού ενδιαφέροντος και υψηλής τουριστικής αξίας πελάτες ιδίως από Γερμανία και Ολλανδία.
Να σημειώσουμε δε ότι η κυριώτερη από αυτές ΔΕΝ έλαβε ουδεμία οικονομική στήριξη η επιδότηση από το παρελθόν συγκεκριμένο πρόγραμμα του ΕΣΠΑ, και βασίστηκε αποκλειστικά σε κατ' ιδίαν χρηματοδότηση.
Παράλληλα όσοι έλαβαν την σχετική επιδότηση με σκοπό την δημιουργία μονάδας αγροτουρισμού περιορίστηκαν στην 20ημερη καλοκαιρινή μετατροπή τους σε απλά ενοικιαζόμενα δωμάτια και επαναπαυόμενοι στην περιορισμένη περίοδο μετέτρεψαν μια σοβαρή επιδότηση με ειδικό σκοπό που στοχεύει σε υψηλά εισοδήματα και σε επιλεκτικούς πελάτες σε μια απλή μονάδα χωρίς ιδιαίτερες επιδόσεις και με μηδενική προοπτική και αξία. Συγχρόνως βαθειά μέσα τους αισθάνονται ικανοποιημένοι που κατάφεραν και "ξεγέλασαν" το πρόγραμμα και "έκαναν την δουλειά τους" με τα χρήματα που εάν πήγαιναν κάπου αλλού θα υπήρχε έτω και μία μικρή ελπίδα κάποιας ανάπτυξης.
Ας παραδειγματισθούν λοιπόν αυτοί από την καλή πορεία των 1-2 επιχειρήσεων του συγκεκριμένου τουριστικού σκοπού, και ας ανοίξουν τις επιχειρήσεις για τον σκοπό αυτό που δημιουργήθηκαν και επιδοτήθηκαν. Χρειαζόμαστε στα Κύθηρα πολύ μεγαλύτερη τουριστική περίδοδο από το απλό 20ημερο του Αυγούστου και ο αγροτουρισμός είναι ένα ισχυρό όπλ συνδυαζόμενο με το εξαιρετικά ήπιο κλίμα των Κυθήρων.
Ιδιάλλως ας προχωρήσει η πολιτεία σε έλεγχο αυτών που επιδοτήθηκαν στα Κύθηρα με πρωταρχικό σκοπό τον Αγροτουρισμό και όσοι δεν χρησιμοποιούν τις εγκαταστάσεις τους για αυτό τον τομέα, τότε να αναγκαστούν να επιστρέψουν τις επιδοτήσεις που επήραν με δόλιο τρόπο από τον κρατικό και κοινοτικό κορβανά.
---------------------------------
Αντώνης Λαμπρινίδης
---------------------------------