Με το σχέδιο νόμου για την απλοποίηση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, που θα κατατεθεί για έγκριση από το Υπουργικό Συμβούλιο την ερχόμενη εβδομάδα, το ΥΠΕΚΑ στοχεύει στη δραστική απλοποίηση και μείωση του χρόνου ολοκλήρωσης της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης, διασφαλίζοντας ταυτόχρονα ότι δεν θα υπάρξει καμία έκπτωση στον στόχο για την ουσιαστική και αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος. Το νέο νομοθετικό πλαίσιο αναμένεται να καταστεί λειτουργικό εντός του Σεπτεμβρίου του 2011.
Σύμφωνα με το ΥΠΕΚΑ, οι ακόλουθες ρυθμίσεις θα οδηγήσουν άμεσα στον υποδεκαπλασιασμό των μελετών που διεξάγονται ετησίως (κάτω από 2.000 μελέτες):
- Απαλλαγή από τη διαδικασία των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων των έργων και δραστηριοτήτων που έχουν τοπικές μόνο επιπτώσεις στο περιβάλλον, όπως π.χ. μικρές ξενοδοχειακές μονάδες, βιοτεχνίες και βιομηχανίες χαμηλής όχλησης (επαγγελματικά εργαστήρια εντός πόλης, μικρά εργοστάσια σε βιομηχανικές περιοχές, μικρά ξενοδοχεία εντός σχεδίου πόλεως κλπ.). Με τη υφιστάμενη κατηγοριοποίηση έργων και δραστηριοτήτων, η ρύθμιση αυτή συνεπάγεται 13.300 φακέλους ετησίως. Σε αντικατάσταση της διαδικασίας της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων, οι δραστηριότητες αυτές θα λαμβάνουν πρότυπους περιβαλλοντικούς όρους, οι οποίοι χορηγούνται αυτόματα.
- Κατάργηση της υφιστάμενης υποκατηγορίας Β3, δηλ. προμελέτης για την κατατάξη των έργων (4.200 φάκελοι ετησίως).
- Κατάργηση της προμελέτης, η οποία πλέον καθίσταται προαιρετική, (περίπου 2.800 φάκελοι ετησίως).
Επιπρόσθετα, βασικές καινοτομίες που εισάγονται, μεταξύ άλλων, σε σχέση με το υφιστάμενο νομοθετικό πλαίσιο είναι οι ακόλουθες:
- Μείωση των έργων και δραστηριοτήτων για τα οποία απαιτείται περιβαλλοντική αδειοδότηση (σήμερα η ελληνική νομοθεσία απαιτεί μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε πολύ περισσότερα είδη έργων και δραστηριοτήτων απ’ ότι προβλέπει η Ευρ. Οδηγία, όπως π.χ. αλυκές, φωτοβολταϊκά πάρκα, κατασκευή επίπλων, εκτυπωτικές δραστηριότητες, παραγωγή κρασιού, παραγωγή χυμών φρούτων και λαχανικών, σταθμούς διοδίων, χώροι στάθμευσης κλπ.).
- Ξεκάθαρη κατάταξη των έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες βαρύτητας επιπτώσεων στο περιβάλλον (A1, A2 και B) σύμφωνα με τα κριτήρια της σχετικής Ευρωπαϊκής Οδηγίας. Π.χ. ένα ξενοδοχείο 200 κλινών εντός του σχεδίου πόλης κατατάσσεται στην κατηγορία Β και επομένως λαμβάνει πρότυπους περιβαλλοντικούς όρους χωρίς να απαιτείται διεξαγωγή μελέτης, ενώ αν το ίδιο ξενοδοχείο είναι σε εκτός σχεδίου περιοχή, κατατάσσεται στην υποκατηγορία Α2 και θα πρέπει να διεξάγει μελέτη.
- Κατάργηση των συνυπογραφών άλλων Υπουργών (διαδικασία που συνήθως διαρκεί 2-3 μήνες)
- Κατάργηση αλληλοεπικαλυπτόμενων αδειοδοτήσεων (όπως π.χ. η άδεια διάθεσης λυμάτων και οι άδειες διαχείρισης αποβλήτων κλπ.) που αποτελούν γραφειοκρατικά βαρίδια για τις επιχειρήσεις και δημιουργούν συνθήκες που ευνοούν κρούσματα διαφθοράς. Οι άδειες αυτές ενσωματώνονται στην απόφαση έγκρισης περιβαλλοντικών όρων.
- Σαφής καθορισμός του περιεχομένου των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων και των απαιτούμενων δικαιολογητικών ανά υποκατηγορία (Α1 ή Α2) και ανά ομάδα έργων/δραστηριοτήτων, όπως επίσης και του περιεχομένου των αποφάσεων έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα συντάσσονται σε τυποποιημένη βάση και ει δυνατόν υπό μορφή πινάκων και προεπιλεγμένων απαντήσεων (check list), ώστε να διασφαλιστεί η αρτιότητα τους.
- Δυνατότητα αξιολόγησης των μελετών από σώμα πιστοποιημένων αξιολογητών (ιδιωτών) επικουρικά των υπηρεσιών, οι οποίοι θα εισηγούνται στις αρμόδιες υπηρεσίες το σχέδιο απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων. Θα επιλέγονται με σύστημα ηλεκτρονικής κλήρωσης. Το κόστος των υπηρεσιών τους καλύπτεται από ειδικό παράβολο που πληρώνει ο φορέας του έργου/ δραστηριότητας.
- Διενέργεια ειδικής οικολογικής μελέτης για τα έργα και δραστηριότητες που λαμβάνουν χώρα σε περιοχές Natura και αυτοψία κατά την αδειοδότηση.
- Υποχρέωση σύνταξης της απόφασης έγκρισης περιβαλλοντικών όρων ανεξαρτήτως του αν έχουν γνωμοδοτήσει όλοι οι συναρμόδιοι φορείς
- Ηλεκτρονική υποβολή της μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Όλα τα στάδια της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης γίνονται ηλεκτρονικά και κάθε έργο ή δραστηριότητα λαμβάνει αυτόματα έναν μοναδικό χαρακτηριστικό αριθμό που καλείται Περιβαλλοντική Ταυτότητα, η οποία το συνοδεύει σε όλη τη διάρκεια ζωής του και σε αυτήν συμπεριλαμβάνονται όλες οι πληροφορίες που αφορούν τις περιβαλλοντικές «επιδόσεις» του έργου/δραστηριότητας (τυχόν επιβληθέντα πρόστιμα, διοικητικές κυρώσεις, εκθέσεις επιθεωρήσεων, μετρήσεις εκπομπών κλπ.). Το ηλεκτρονικό αυτό σύστημα θα είναι ελεύθερα προσβάσιμο στο κοινό.
- Αύξηση στα 10 έτη της διάρκειας ισχύος των περιβαλλοντικών όρων (θα μπορεί να φθάνει τα 14 έτη υπό προϋποθέσεις)
- Συγκρότηση Συμβουλίου Περιβαλλοντικής Αδειοδότησης το οποίο είναι γνωμοδοτικό όργανο προς τον Υπουργό ΠΕΚΑ για έργα που αδειοδοτούνται από το υπουργείο στην περίπτωση που λείπουν ουσιώδεις γνωμοδοτήσεις ή είναι αντικρουούμενες.
Απαιτούμενος χρόνος αδειοδότησης
Η αδειοδότηση των έργων κατηγορίας Α1 που αδειοδοτούνται από το ΥΠΕΚΑ θα ολοκληρώνεται σε 6 μήνες (που μπορεί να φθάσει τον 1 χρόνο σε περιπτώσεις ιδιαίτερα σύνθετων έργων), ενώ για τα τα έργα κατηγορίας Α2 που αδειοδοτούνται από την Αποκεντρωμένη Διοίκηση σε 4 μήνες.
Περιβαλλοντικοί έλεγχοι
Στο νέο πλαίσιο, ισχυροποιούνται οι ελεγκτικοί μηχανισμοί και ενδυναμώνεται ο ρόλος της Ειδικής Υπηρεσίας Επιθεωρητών Περιβάλλοντος (ΕΥΕΠ). Όλα τα έργα και δραστηριότητες θα υπόκεινται σε τακτικές και έκτακτες επιθεωρήσεις με αυτοψία, με βάση ετήσιο εθνικό πρόγραμμα επιθεωρήσεων και ελέγχων που εκπονεί η ΕΥΕΠ.
Θεσπίζεται υποχρεωτική διεξαγωγή τακτικών περιοδικών περιβαλλοντικών επιθεωρήσεων με αυτοψία σε όλα τα έργα που υπόκεινται σε περιβαλλοντική αδειοδότηση και κατατάσσονται στις υποκατηγορίες Α1 και Α2 κατά τη λειτουργία των έργων και έλεγχο κατά τη φάση της κατασκευής σε συγκεκριμένες κατηγορίες έργων.
Τα μεγάλα έργα υποδομών, όπως π.χ. οι αυτοκινητόδρομοι, θα ελέγχονται στη φάση της κατασκευής όπου εντοπίζονται οι σημαντικότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις ενώ θα ελέγχονται στοχευμένα και κατά τη λειτουργία τους ως προς συγκεκριμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις (π.χ. το θόρυβο στην περίπτωση του αυτοκινητόδρομου). Οι βιομηχανικές δραστηριότητες θα ελέγχονται υποχρεωτικά, ανά τακτά χρονικά διαστήματα κατά τη λειτουργία τους.
Οι τακτικοί περιοδικοί έλεγχοι ανατίθενται σε ιδιώτες ελεγκτές οι οποίοι διενεργούν τις τακτικές περιβαλλοντικές επιθεωρήσεις. Η επιλογή του εκάστοτε περιβαλλοντικού επιθεωρητή γίνεται με ηλεκτρονική κλήρωση. Ο φορέας του έργου υποχρεούται να καλύπτει το κόστος της περιβαλλοντικής επιθεώρησης.
----------------------
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
----------------------