Η καλλιέργεια της τομάτας είναι απαιτητική και εξαρτάται από ποικιλία παραγόντων.
Το μυστικό για την επιτυχία είναι η καλή γνώση των παραγόντων, που την επηρεάζουν, καθώς και η καλή συνεργασία του γεωπονικού τμήματος του εργοστασίου με τις ομάδες παραγωγών και κατ’ επέκταση τον παραγωγό τον ίδιο.
Μ’ αυτόν τον τρόπο γίνεται μεθοδευμένη διοχέτευση και εφαρμογή της γνώσης της καλλιέργειας, που αποκτήθηκε με τα χρόνια εμπειρίας και έρευνας, με αποτέλεσμα αυτό που ονομάζεται Ολοκληρωμένη Διαχείριση να αποτελεί το μέλλον της καλλιέργειας της τομάτας αλλά και κάθε καλλιέργειας.
Κλίμα
Η θερμοκρασία αποτελεί το βασικότερο παράγοντα εξέλιξης και ωρίμανσης του φυτού και οι απαιτήσεις του εξαρτώνται άμεσα από το στάδιο της ανάπτυξης που βρίσκεται. Κατά το φύτρωμα των σπόρων, απαιτείται θερμοκρασία εδάφους 18-24ºC ενώ σε χαμηλότερες θερμοκρασίες έχουμε καθυστέρηση του φυτρώματος. Η ανάπτυξη επιτυγχάνεται σε θερμοκρασίες 19-26ºC. Η τομάτα γενικώς αντέχει σε χαμηλές θερμοκρασίες της τάξεως των 10-12ºC και σε υψηλές μέχρι 38ºC, με φυσικά ανάλογη οψίμιση της καλλιέργειας και μείωση παραγωγικότητας.
Έδαφος
Η τομάτα καλλιεργείται σε σχεδόν όλους τους τύπους εδάφους αλλά επιτυγχάνονται καλύτερες αποδόσεις σε εδάφη με ουδέτερο η ελαφρά όξινο έδαφος, καθώς το ΡΗ σε καλά επίπεδα λειτουργεί ως καταλύτης για την καλύτερη πρόσληψη διαφόρων θρεπτικών συστατικών από το έδαφος. Στη σωστή επιλογή του αγροτεμαχίου που θα επιλεχθεί για την καλλιέργεια της τομάτας, πέρα από το ΡΗ, θα πρέπει να υπολογιστεί και η ποσότητα οργανικής ουσίας, η ύπαρξη στραγγιστικών υποδομών, για την αποφυγή καταστροφών από το βρόχινο νερό, καθώς και η αποφυγή εντατικής και μακροχρόνιας καλλιέργειας τομάτας στο ίδιο αγροτεμάχιο.
Η προετοιμασία του χωραφιού αποτελεί την απαραίτητη εκκίνηση για την εγκατάσταση της φυτείας. Περιλαμβάνει όργωμα και ψιλοχωμάτισμα του εδάφους, καθώς και καλό «πάτημα», εάν κάνουμε απευθείας σπορά.
Επιλογή Ποικιλίας
Στις μέρες μας οι απλές ποικιλίες παλαιοτέρων ετών έχουν αντικατασταθεί με υβρίδια που χαρακτηρίζονται από τις μεγαλύτερες αποδόσεις, υψηλές και ποικίλες, ανθεκτικότητες σε μικροοργανισμούς και συνθήκες ανάπτυξης, υψηλή φυτρωτικότητα, ενιαίο μεταχρωματισμό και δυνατότητα μηχανοσυλλογής. Η επιλογή υβριδίου γίνεται από τη βιομηχανία, έτσι ώστε να χρησιμοποιείται για την παραγωγή διαφορετικού προϊόντος: π.χ. άλλο υβρίδιο χρησιμοποιείται για πολτό και άλλο για κύβο. Επίσης, για το σωστό προγραμματισμό και την ομαλή παράδοση του προϊόντος στη βιομηχανία.
Σπορά και μεταφύτευση
Οι τωρινές μέθοδοι καλλιέργειας της τομάτας περιλαμβάνουν τη φύτευση ή σπορά σε διπλές σειρές με 45cm απόσταση σειρά από σειρά και 120cm απόσταση διπλή σειρά με διπλή σειρά. Πάνω στη γραμμή μπορεί να φυτευτεί ή να σπαρθεί σε αποστάσεις ανάλογα με το μέγεθος του φυτού από 50cm για πληθυσμό 2.800 περίπου φυτών ανά στρέμμα, μέχρι 35cm, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη πληθυσμού 3.800 φυτών ανά στρέμμα. Το βάθος σποράς πρέπει να είναι από 1,5 – 2cm σε βάθος που ξεκινάει η υγρασία και όχι αρκετά βαθιά για να μπορεί να ποτιστεί (σε περίπτωση χρήσης τεχνητής βροχής το βάθος θα πρέπει να είναι το λιγότερο δυνατό).
Προσοχή: σε περίπτωση επιλογής εγκαθίδρυσης της καλλιέργειας με σπόρο, θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί διπλάσιος αριθμός σπόρων από τον προσδοκώμενο αριθμό φυτών.
Τα τελευταία χρόνια η χρήση έτοιμων φυτών έχει κυρίαρχο ρόλο στο τρόπο εγκαθίδρυσης της καλλιέργειας. Εδώ θα πρέπει ο παραγωγός να προσέξει την επιλογή σωστού φυτωρίου που θα του δώσει σωστά προετοιμασμένα, υγιή φυτά. Το βάθος σποράς εξαρτάται από το μέγεθος της μπάλας χώματος του σπορόφυτου, καθώς θα πρέπει να καλυφθεί πλήρως. Μετά τη φύτευση απαιτείται ελαφρύ πότισμα για την μεγαλύτερη επιτυχία μεταφύτευσης.
Λίπανση
Η λίπανση αποτελεί σημαντικό σημείο που θα πρέπει ο παραγωγός να προσέξει, καθώς η καλλιέργεια της τομάτας, όπως προαναφέρθηκε, είναι εξαιρετικά απαιτητική. Φυσικά για την καλύτερη αξιοποίηση του λιπάσματος και την αποφυγή σπατάλης και μόλυνσης του εδάφους με υπερβολικά λιπάσματα, η χημική ανάλυση του εδάφους κρίνεται αναγκαία. Ενδεικτικά, ακολουθεί μια μέση χρήση στα 3 βασικότερα στοιχεία:
1. Άζωτο: 20-25 μονάδες, εκτός κι αν το χωράφι βρίσκεται στην νιτρορύπανση οπότε χρησιμοποιούμε 18 μονάδες. Το άζωτο βοηθά την αύξηση της βλάστησης, της φυλλικής επιφάνειας, καθώς και σε μεγάλο βαθμό των αριθμό των ανθών, ενώ γίνεται η χρήση του από την αρχή του φυλλώματος μέχρι τον αποχρωματισμό.
2.Φώσφορος: 20-25 μονάδες. Η ιδιότητα του φωσφόρου είναι να αναπτύσσει το ριζικό σύστημα και να μεγαλώνει τους καρπούς, γι’ αυτό και η εφαρμογή του διασπάται σε δύο μέρη. Το 1ο κατά τη βασική λίπανση ενώ το 2ο κατά την καρπόδεση.
3.Κάλιο: 25-30 μονάδες. Η ιδιότητα του καλίου είναι η βελτίωση των οργανοληπτικών συστατικών του καρπού, όπως είναι το χρώμα και τα Brix, και χρησιμοποιείται μετά την καρπόδεση και πιο έντονα όταν αρχίζει ο μεταχρωματισμός.
Ζιζανιοκτονία
Η ζιζανιοκτονία τοποθετείται χρονικά πριν το τελευταίο σβάρνισμα, 3-6 ημέρες πριν τη μεταφύτευση. 100-130 γραμμάρια ανά στρέμμα metalachlor μαζί με 200-250 γραμμάρια ανά στρέμμα πενταμεθαλίν 33% (οι δοσολογίες επιλέγονται ανάλογα με τον τύπο του αγροτεμαχίου) είναι ένας ιδανικός συνδυασμός φαρμάκων για τη βιομηχανική τομάτα, ώστε να μην δημιουργεί πρόβλημα στην καλλιέργεια. Μεγάλη προσοχή απαιτείται στη σωστή επιλογή των ζιζανιοκτόνων, καθώς λάθος σκεύασμα αυξάνει την τοξικότητα και καταστρέφει το φυτό.
Παράλληλα με τη ζιζανιοκτονία, προτείνουμε την εφαρμογή εντομοκτόνου εδάφους, κυρίως όταν προηγείται καλλιέργεια σιτηρών ή υπάρχει αρκετή εδαφική υγρασία.
Πότισμα
Η τομάτα, όπως και τα περισσότερα λαχανικά, πρέπει να έχει στεγνά φύλλα για την αποφυγή μολύνσεων από βακτήρια και μύκητες. Προτείνεται το πότισμα με σταγόνα από το οποίο εξαιρείται το πρώτο πότισμα μετά την εγκατάσταση της φυτείας που γίνεται με ράμπα. Πολύ βασικό σημείο είναι ο προγραμματισμός του ποτίσματος ανά τακτά χρονικά διαστήματα, κυρίως μετά την καρπόδεση.
Φυτοπροστασία
Οι ψεκασμοί με κατάλληλα μυκητοκτόνα είναι απαραίτητοι για την ΠΡΟΛΗΨΗ ασθενειών. Συνήθως χρειάζεται ένας ψεκασμός στα πρώτα στάδια της ανάπτυξης του φυτού (μετά το 2ο πότισμα στάγδην). Ο δεύτερος, αφού «δέσει» ο τρίτος σταυρός. Στην έντονη ανθοφορία δεν ψεκάζουμε. Ο τρίτος ψεκασμός γίνεται κατά την λήξη της ανθοφορίας και ο 4ος, 15 ημέρες μετά. Μεγάλη προσοχή στη χρήση εντομοκτόνων, που αντίθετα με τα μυκητοκτόνα χρησιμοποιούνται μόνο για την καταστολή προσβολών. Τα σκευάσματα θα πρέπει να έχουν έγκριση από το Υπουργείο Γεωργίας για χρήση σε καλλιέργειες βιομηχανικής τομάτας. Τα υπολείμματα των φυτοφαρμάκων δημιουργούν ποικίλα και πολυάριθμα προβλήματα στις εξαγωγές προϊόντων με την υποβάθμιση της ποιότητας τους, άρα και της τιμής μέχρι και την ακύρωση συμβολαίων και παράλληλα τη δυσφήμιση της χώρας μας παγκοσμίως.
Επίλογος
Οι προσταγές των καιρών που ζητούν μείωση των φυτοφαρμάκων και χρήση βιολογικής καλλιέργειας, μας οδήγησε στην καλλιέργεια βιολογικής βιομηχανικής τομάτας και ελπίζουμε τα πρώτα αποτελέσματα αυτών των δοκιμών να κεντρίσουν το ενδιαφέρον όλων των φορέων για την περαιτέρω αξιοποίηση της.
-------------------------
Πηγή: atifood.com
-------------------------