Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ΕΕΣ) δημοσίευσε την πρώτη ειδική έκθεσή του σχετικά με το Καθεστώς Ενιαίας Ενίσχυσης (ΚΕΕ) στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Το γενικό συμπέρασμα της έκθεσης είναι ότι η εφαρμογή του καθεστώτος είχε ορισμένα «αμφισβητούμενα στοιχεία» σχετικά με τον ορισμό των δικαιούχων, τη φύση των
επιλέξιμων αγροτεμαχίων και δραστηριοτήτων, τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο του καθεστώτος, την κατανομή των ενισχύσεων τόσο στα κράτη μέλη όσο και στο εσωτερικό κάθε κράτους μέλους, καθώς και τα συγκεκριμένα αποτελέσματα του ιστορικού και του περιφερειακού μοντέλου.
«Από το ΚΕΕ ωφελούνται πρωταρχικά λίγοι, αλλά μεγάλοι δικαιούχοι», υποστηρίζει η έκθεση. Έτσι το Συνέδριο καλεί την Επιτροπή να εξετάσει εάν πρέπει να αναθεωρηθούν αυτά τα στοιχεία.
Η έκθεση παρατηρεί ότι το νομικό πλαίσιο στο Καθεστώς Ενιαίας Ενίσχυσης (ΚΕΕ) δεν απαιτεί από τους δικαιούχους: α) να είναι ιδιοκτήτες γης ή οποιουδήποτε άλλου μέσου γεωργικής παραγωγής, β) να παράγουν γεωργικά προϊόντα και γ) να εξασφαλίζουν το εισόδημά τους από την πώληση του προϊόντος της γεωργικής δραστηριότητάς τους στην αγορά.
Όπως αναφέρει η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ), το Καθεστώς Ενιαίας Ενίσχυσης (ΚΕΕ) είναι ο κυριότερος μηχανισμός για την παροχή οικονομικής στήριξης στους γεωργούς της ΕΕ. Το ΚΕΕ εφαρμόζεται, επί του παρόντος, σε 17 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ και οι σχετικές δαπάνες ανήλθαν το 2009 σε περίπου 28,8 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η έκθεση επικεντρώθηκε στους δικαιούχους της πολιτικής, τους όρους πρόσβασης στο καθεστώς και τον ορισμό της επιλέξιμης γης. Εξετάστηκε, επίσης, κατά πόσο το καθεστώς συμβάλλει στους στόχους της στήριξης του εισοδήματος των γεωργών και της διατήρησης της γεωργικής γης σε Ορθές Γεωργικές και Περιβαλλοντικές Συνθήκες (ΟΓΠΣ).
Συστάσεις
1) Οι προϋποθέσεις επιλεξιμότητας τόσο των αγροτεμαχίων, ώστε αυτά να εξασφαλίζουν ενισχύσεις στο πλαίσιο του ΚΕΕ, όσο και των γεωργικών δραστηριοτήτων είναι ασαφείς και δεν συμβάλλουν στην επικέντρωση των εν λόγω ενισχύσεων σε δραστηριότητες και γαίες που «προάγουν τη γεωργική παραγωγικότητα».
2) Η επιλέξιμη γη και οι γεωργικές δραστηριότητες πρέπει να καθοριστούν με μεγαλύτερη σαφήνεια, με σκοπό να αποκλείονται από τη χορήγηση των ενισχύσεων του ΚΕΕ τα μη γεωργικά αγροτεμάχια και οι δραστηριότητες που δεν προάγουν τη γεωργική παραγωγικότητα ή την ενεργό διατήρηση της περιβαλλοντικής αξίας της γης.
3) Ο υπολογισμός των ενισχύσεων του ΚΕΕ πρέπει να τροποποιηθεί, ώστε να αντικατοπτρίζονται καλύτερα οι δαπάνες που αφορούν το περιβάλλον και άλλους εξωτερικούς παράγοντες.
4) Στο πλαίσιο των προτύπων ΟΓΠΣ, πρέπει να απαιτείται από τους γεωργούς να ασκούν συγκεκριμένες και τακτικές δραστηριότητες, προκειμένου να λαμβάνουν το πλήρες ποσό της ενίσχυσης. Οι μειώσεις των ενισχύσεων για τη μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων της πολλαπλής συμμόρφωσης πρέπει να αποκτήσουν περισσότερο αποτρεπτικό χαρακτήρα.
5) Πρέπει να επιδιωχθεί μια περισσότερο ισορροπημένη κατανομή των ενισχύσεων του ΚΕΕ μεταξύ των γεωργών, είτε διαφοροποιώντας περαιτέρω τις ενισχύσεις, είτε θέτοντας ανώτατο όριο στις υψηλότερες επιμέρους ενισχύσεις, είτε λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές περιστάσεις των εκμεταλλεύσεων.
6) Οι τρέχουσες συνθήκες που επικρατούν στον τομέα της γεωργίας στις διαφορετικές περιφέρειες πρέπει να λαμβάνονται ως βάση υπολογισμού των δικαιωμάτων.
Η ανακοίνωση που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο αναφέρει τα εξής:
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι το ΚΕΕ συνέβαλε στην επίτευξη δύο από τους βασικούς προαναφερθέντες στόχους της ΚΓΠ. Ωστόσο, το συνολικό συμπέρασμα του ελέγχου είναι ότι η εφαρμογή του καθεστώτος είχε ως αποτέλεσμα ορισμένα αμφισβητούμενα στοιχεία:
-Ο ορισμός των δικαιούχων του καθεστώτος διατυπώθηκε και, στη συνέχεια, εφαρμόστηκε κατά τρόπο ώστε να επιτρέπεται σε πρόσωπα ή φορείς που δεν ασκούν καμία γεωργική δραστηριότητα ή των οποίων η δραστηριότητα μόνον οριακά θα χαρακτηριζόταν γεωργική να λαμβάνουν ενισχύσεις στο πλαίσιο του ΚΕΕ. Το Συνέδριο εντόπισε περιπτώσεις στις οποίες το σύστημα ενθάρρυνε επενδύσεις από φορείς οι οποίοι έχουν μικρό ενδιαφέρον για τη γεωργία ως δραστηριότητα, αλλά που εκμεταλλεύονται τις εγγυημένες αποδόσεις που εξασφαλίζει το ΚΕΕ.
-Σε ορισμένα κράτη μέλη η είσοδος νέων γεωργών στον γεωργικό τομέα δυσχεραίνεται συχνά από τις τρέχουσες συνθήκες πρόσβασης στα δικαιώματα ενίσχυσης (γεγονός που μπορεί να συνεπάγεται σημαντικές επενδύσεις).
-Οι προϋποθέσεις επιλεξιμότητας τόσο των αγροτεμαχίων, ώστε αυτά να εξασφαλίζουν ενισχύσεις της ΕΕ, όσο και των γεωργικών δραστηριοτήτων είναι ασαφώς καθορισμένες. Κατά συνέπεια, οι γεωργοί μπορεί να λαμβάνουν ενισχύσεις χωρίς να πρέπει να ασκούν καμία δραστηριότητα διατήρησης της γης, και το ύψος των ενισχύσεων του ΚΕΕ δεν συνδέεται άμεσα με τις δαπάνες που πραγματοποιούν οι γεωργοί προκειμένου να διατηρούν τη γη σε ορθές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες.
-Επί του παρόντος, στην ΕΕ εφαρμόζονται είκοσι περίπου διαφορετικές παραλλαγές του ΚΕΕ. Στο πλαίσιο της βασικής παραλλαγής (ιστορικό μοντέλο), οι ενισχύσεις υπολογίζονται βάσει των ενισχύσεων που έλαβαν οι γεωργοί κατά τα έτη 2000-2002. Συν τω χρόνω, οι ενισχύσεις δεν ανταποκρίνονται στις τρέχουσες συνθήκες παραγωγής στις διαφορετικές περιφέρειες.
-από το ΚΕΕ ωφελούνται πρωταρχικά λίγοι, αλλά μεγάλοι δικαιούχοι.
Βάσει των διαπιστώσεων και των συμπερασμάτων του, το Συνέδριο διατύπωσε ορισμένες συστάσεις προς εξέταση από την Επιτροπή, στις οποίες περιλαμβάνονται τα εξής: χορήγηση των ενισχύσεων σε «ενεργούς» γεωργούς, αποσαφήνιση των όρων «επιλέξιμη γη» και «γεωργική δραστηριότητα» με σκοπό να αποκλείονται δραστηριότητες που δεν προάγουν τη γεωργική παραγωγικότητα, καθώς και τα αγροτεμάχια που δεν χρησιμοποιούνται για γεωργικούς σκοπούς. Πέραν αυτών, συνιστά να λαμβάνεται υπόψη το κόστος των δραστηριοτήτων που συμβάλλουν θετικά στη διατήρηση ή τη βελτίωση του περιβάλλοντος.
Τέλος, το Συνέδριο συνιστά, επίσης, η αξία των δικαιωμάτων να βασίζεται στις τρέχουσες συνθήκες που επικρατούν στον τομέα της γεωργίας στις διάφορες περιφέρειες της ΕΕ και να επιδιωχθεί μια περισσότερο ισόρροπη κατανομή των ενισχύσεων στο πλαίσιο του ΚΕΕ μεταξύ των γεωργών.
-----------------------------
Πηγή: agroschannel.gr
-----------------------------
Το γενικό συμπέρασμα της έκθεσης είναι ότι η εφαρμογή του καθεστώτος είχε ορισμένα «αμφισβητούμενα στοιχεία» σχετικά με τον ορισμό των δικαιούχων, τη φύση των
επιλέξιμων αγροτεμαχίων και δραστηριοτήτων, τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο του καθεστώτος, την κατανομή των ενισχύσεων τόσο στα κράτη μέλη όσο και στο εσωτερικό κάθε κράτους μέλους, καθώς και τα συγκεκριμένα αποτελέσματα του ιστορικού και του περιφερειακού μοντέλου.«Από το ΚΕΕ ωφελούνται πρωταρχικά λίγοι, αλλά μεγάλοι δικαιούχοι», υποστηρίζει η έκθεση. Έτσι το Συνέδριο καλεί την Επιτροπή να εξετάσει εάν πρέπει να αναθεωρηθούν αυτά τα στοιχεία.
Η έκθεση παρατηρεί ότι το νομικό πλαίσιο στο Καθεστώς Ενιαίας Ενίσχυσης (ΚΕΕ) δεν απαιτεί από τους δικαιούχους: α) να είναι ιδιοκτήτες γης ή οποιουδήποτε άλλου μέσου γεωργικής παραγωγής, β) να παράγουν γεωργικά προϊόντα και γ) να εξασφαλίζουν το εισόδημά τους από την πώληση του προϊόντος της γεωργικής δραστηριότητάς τους στην αγορά.
Όπως αναφέρει η έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΕΕΣ), το Καθεστώς Ενιαίας Ενίσχυσης (ΚΕΕ) είναι ο κυριότερος μηχανισμός για την παροχή οικονομικής στήριξης στους γεωργούς της ΕΕ. Το ΚΕΕ εφαρμόζεται, επί του παρόντος, σε 17 από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ και οι σχετικές δαπάνες ανήλθαν το 2009 σε περίπου 28,8 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η έκθεση επικεντρώθηκε στους δικαιούχους της πολιτικής, τους όρους πρόσβασης στο καθεστώς και τον ορισμό της επιλέξιμης γης. Εξετάστηκε, επίσης, κατά πόσο το καθεστώς συμβάλλει στους στόχους της στήριξης του εισοδήματος των γεωργών και της διατήρησης της γεωργικής γης σε Ορθές Γεωργικές και Περιβαλλοντικές Συνθήκες (ΟΓΠΣ).
Συστάσεις
1) Οι προϋποθέσεις επιλεξιμότητας τόσο των αγροτεμαχίων, ώστε αυτά να εξασφαλίζουν ενισχύσεις στο πλαίσιο του ΚΕΕ, όσο και των γεωργικών δραστηριοτήτων είναι ασαφείς και δεν συμβάλλουν στην επικέντρωση των εν λόγω ενισχύσεων σε δραστηριότητες και γαίες που «προάγουν τη γεωργική παραγωγικότητα».
2) Η επιλέξιμη γη και οι γεωργικές δραστηριότητες πρέπει να καθοριστούν με μεγαλύτερη σαφήνεια, με σκοπό να αποκλείονται από τη χορήγηση των ενισχύσεων του ΚΕΕ τα μη γεωργικά αγροτεμάχια και οι δραστηριότητες που δεν προάγουν τη γεωργική παραγωγικότητα ή την ενεργό διατήρηση της περιβαλλοντικής αξίας της γης.
3) Ο υπολογισμός των ενισχύσεων του ΚΕΕ πρέπει να τροποποιηθεί, ώστε να αντικατοπτρίζονται καλύτερα οι δαπάνες που αφορούν το περιβάλλον και άλλους εξωτερικούς παράγοντες.
4) Στο πλαίσιο των προτύπων ΟΓΠΣ, πρέπει να απαιτείται από τους γεωργούς να ασκούν συγκεκριμένες και τακτικές δραστηριότητες, προκειμένου να λαμβάνουν το πλήρες ποσό της ενίσχυσης. Οι μειώσεις των ενισχύσεων για τη μη εκπλήρωση των υποχρεώσεων της πολλαπλής συμμόρφωσης πρέπει να αποκτήσουν περισσότερο αποτρεπτικό χαρακτήρα.
5) Πρέπει να επιδιωχθεί μια περισσότερο ισορροπημένη κατανομή των ενισχύσεων του ΚΕΕ μεταξύ των γεωργών, είτε διαφοροποιώντας περαιτέρω τις ενισχύσεις, είτε θέτοντας ανώτατο όριο στις υψηλότερες επιμέρους ενισχύσεις, είτε λαμβάνοντας υπόψη τις ειδικές περιστάσεις των εκμεταλλεύσεων.
6) Οι τρέχουσες συνθήκες που επικρατούν στον τομέα της γεωργίας στις διαφορετικές περιφέρειες πρέπει να λαμβάνονται ως βάση υπολογισμού των δικαιωμάτων.
Η ανακοίνωση που εξέδωσε το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο αναφέρει τα εξής:
Το ΕΕΣ διαπίστωσε ότι το ΚΕΕ συνέβαλε στην επίτευξη δύο από τους βασικούς προαναφερθέντες στόχους της ΚΓΠ. Ωστόσο, το συνολικό συμπέρασμα του ελέγχου είναι ότι η εφαρμογή του καθεστώτος είχε ως αποτέλεσμα ορισμένα αμφισβητούμενα στοιχεία:
-Ο ορισμός των δικαιούχων του καθεστώτος διατυπώθηκε και, στη συνέχεια, εφαρμόστηκε κατά τρόπο ώστε να επιτρέπεται σε πρόσωπα ή φορείς που δεν ασκούν καμία γεωργική δραστηριότητα ή των οποίων η δραστηριότητα μόνον οριακά θα χαρακτηριζόταν γεωργική να λαμβάνουν ενισχύσεις στο πλαίσιο του ΚΕΕ. Το Συνέδριο εντόπισε περιπτώσεις στις οποίες το σύστημα ενθάρρυνε επενδύσεις από φορείς οι οποίοι έχουν μικρό ενδιαφέρον για τη γεωργία ως δραστηριότητα, αλλά που εκμεταλλεύονται τις εγγυημένες αποδόσεις που εξασφαλίζει το ΚΕΕ.
-Σε ορισμένα κράτη μέλη η είσοδος νέων γεωργών στον γεωργικό τομέα δυσχεραίνεται συχνά από τις τρέχουσες συνθήκες πρόσβασης στα δικαιώματα ενίσχυσης (γεγονός που μπορεί να συνεπάγεται σημαντικές επενδύσεις).
-Οι προϋποθέσεις επιλεξιμότητας τόσο των αγροτεμαχίων, ώστε αυτά να εξασφαλίζουν ενισχύσεις της ΕΕ, όσο και των γεωργικών δραστηριοτήτων είναι ασαφώς καθορισμένες. Κατά συνέπεια, οι γεωργοί μπορεί να λαμβάνουν ενισχύσεις χωρίς να πρέπει να ασκούν καμία δραστηριότητα διατήρησης της γης, και το ύψος των ενισχύσεων του ΚΕΕ δεν συνδέεται άμεσα με τις δαπάνες που πραγματοποιούν οι γεωργοί προκειμένου να διατηρούν τη γη σε ορθές γεωργικές και περιβαλλοντικές συνθήκες.
-Επί του παρόντος, στην ΕΕ εφαρμόζονται είκοσι περίπου διαφορετικές παραλλαγές του ΚΕΕ. Στο πλαίσιο της βασικής παραλλαγής (ιστορικό μοντέλο), οι ενισχύσεις υπολογίζονται βάσει των ενισχύσεων που έλαβαν οι γεωργοί κατά τα έτη 2000-2002. Συν τω χρόνω, οι ενισχύσεις δεν ανταποκρίνονται στις τρέχουσες συνθήκες παραγωγής στις διαφορετικές περιφέρειες.
-από το ΚΕΕ ωφελούνται πρωταρχικά λίγοι, αλλά μεγάλοι δικαιούχοι.
Βάσει των διαπιστώσεων και των συμπερασμάτων του, το Συνέδριο διατύπωσε ορισμένες συστάσεις προς εξέταση από την Επιτροπή, στις οποίες περιλαμβάνονται τα εξής: χορήγηση των ενισχύσεων σε «ενεργούς» γεωργούς, αποσαφήνιση των όρων «επιλέξιμη γη» και «γεωργική δραστηριότητα» με σκοπό να αποκλείονται δραστηριότητες που δεν προάγουν τη γεωργική παραγωγικότητα, καθώς και τα αγροτεμάχια που δεν χρησιμοποιούνται για γεωργικούς σκοπούς. Πέραν αυτών, συνιστά να λαμβάνεται υπόψη το κόστος των δραστηριοτήτων που συμβάλλουν θετικά στη διατήρηση ή τη βελτίωση του περιβάλλοντος.
Τέλος, το Συνέδριο συνιστά, επίσης, η αξία των δικαιωμάτων να βασίζεται στις τρέχουσες συνθήκες που επικρατούν στον τομέα της γεωργίας στις διάφορες περιφέρειες της ΕΕ και να επιδιωχθεί μια περισσότερο ισόρροπη κατανομή των ενισχύσεων στο πλαίσιο του ΚΕΕ μεταξύ των γεωργών.
-----------------------------
Πηγή: agroschannel.gr
-----------------------------