"..... Ξορκισμένος με τον Απήγανο!"
Ruta chalepensis L.- Rutaceae - Απήγανος
Νότια Κύθηρα. Μάρτιος 2011. Φωτογραφίες Σταυρούλα Φατσέα
Το γένος ruta περιλαμβάνει περίπου 60 είδη με εξάπλωση σε όλη τη νοτιοδυτική Ασία και τη Μεσόγειο.
Tυπικό του γένους είναι το είδος ruta graveolens (ρύτη η βαρύοσμη, απήγανος).Βρίσκεται σπάνια σε άγρια κατάσταση.
Καλλιεργείται στους κήπους σαν καλλωπιστικό.
Η διαφορά του από το είδος που βρήκαμε στα Κύθηρα βρίσκεται στο σχήμα των πετάλων.
Ο απήγανος έχει δριμεία μυρωδιά που από πολλούς θεωρείται δυσάρεστη.
Φορτωμένος με κάθε λογής συμβολισμούς ο απήγανος θεωρήθηκε σε παλιότερες εποχές ισχυρό εκτρωτικό, ( ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται από τις μαμές του αναπτυσσόμενου κόσμου) αντιφλεγμονώδες, καθαρτικό, τονωτικό του στομαχιού, αναλγητικό (για πονόδοντο και πόνο στο αυτί), αντιρευματικό (σε λάδι).Σήμερα χρησιμοποιείται σαν ομοιοπαθητικό φάρμακο.
Ο Πλίνιος ο Πρεσβύτερος θεωρεί ότι προστατεύει από τα περισσότερα γνωστά δηλητήρια, απαγορεύει όμως αυστηρά τη χρήση του από γυναίκες.
Θεωρήθηκε από την αρχαιότητα σαν ισχυρό φυλακτό κατά της μαύρης μαγείας. “....ξορκισμένος με τον απήγανο!”
Η κοινή αυτή φράση σε όλη την Ελλάδα είναι πολύ γνωστή στους παλιότερους και στα Κύθηρα. Ίσως αυτό να είναι το φυτό που χρησιμοποίησε ο Οδυσσέας για να προστατευτεί από τα μάγια της παντοδύναμης Κίρκης.
Μεγάλοι μαέστροι της ζωγραφικής λέγεται ότι κατανάλωναν φρέσκο απήγανο για να διατηρούν οξεία όραση.
Θεωρήθηκε επίσης ότι συμβολίζει την ανθρώπινη λύπη τον ψυχικό πόνο αλλά και την μεταμέλεια. Ίσως γι αυτό οι Καθολικοί το χρησιμοποίησαν για να ραίνουν με αγίασμα το εκκλησίασμα.
Στη Λιθουανία συμβολίζει τη γυναικεία αγνότητα. Γι αυτό τα νεαρά κορίτσια φορούν στεφάνια από απήγανο σε γιορτές. Το σπαθί στην τράπουλα είναι απεικόνιση των φύλλων του απήγανου.
Αποξηραμένα τα φύλλα του θεωρούνται εντομοαπωθητικά. Στο σημείο που είναι φυτεμένος ο απήγανος δεν πλησιάζουν οι γάτες. Οι κινέζοι πρακτικοί γιατροί το χρησιμοποιούν για τα δαγκώματα φιδιών.
Όλοι συμφωνούν ότι η χρήση του πρέπει να γίνεται με μέγιστη προσοχή και σε πολύ μικρές δόσεις καθώς έχουν καταγραφεί ακόμα και θάνατοι από υπερβολική κατανάλωση φρέσκου βοτάνου.
Στα Κύθηρα βρήκαμε το είδος ruta chalepensis στα νότια του νησιού.
-----------------------------------------
Πηγή: floracytherea.blogspot.com
-----------------------------------------