Ρηξικέλευθες αλλαγές προωθεί στο συνεταιριστικό κίνημα, το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε σήμερα, Πέμπτη 20 Ιανουαρίου, ο Κώστας Σκανδαλίδης σε συνέντευξη Τύπου κατά την οποία παρουσίασε νομοσχέδιο για τη νέα δομή των αγροτικών συνεταιρισμών, θέλει να ξεκαθαρίζει πλήρως το τοπίο και να αποσαφηνιστούν οι συγχύσεις που κυριαρχούν στο ποιες είναι και τι νομική μορφή έχουν οι συλλογικές αγροτικές οργανώσεις.
Την ίδια στιγμή στα πλαίσια του εν λόγω νομοσχεδίου, προωθείται μια ριζική αλλαγή στη δομή και λειτουργία της ΠΑΣΕΓΕΣ που μετατρέπεται σε Πανελλήνια Ένωση Συλλογικών Αγροτικών Οργανώσεων (ΠΕΣΑΓΟ). Σύμφωνα με το νέο ν/σ, «η εκλογή των μελών της Γενικής Συνέλευσης, που αποτελεί το κορυφαίο της όργανο, γίνεται κατά αυτοδιοικητική περιφέρεια, με καθολική ψηφοφορία όλων των παραγωγών αγροτικών προϊόντων, οι οποίοι είναι μέλη των οργανώσεων που ανήκουν στην περιφέρεια». Σύμφωνα με τον υπουργό θα ξεκινήσει μια διαβούλευση η οποία θα κρατήσει ένα μήνα και μετά το νομοσχέδιο θα κατατεθεί στην Βουλή προς ψήφιση.
Σύμφωνα με τα όσα έγιναν γνωστά η πρόταση του Υπ.ΑΑΤ για την νέα μορφή του συνεταιριστικού κινήματος έχει ως εξής:
- Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις (ΑΣΟ): Όλοι οι συνεταιρισμοί αγροτικών προϊόντων θεωρούνται πρωτοβάθμιοι και διέπονται από τους ίδιους κανόνες συμπεριλαμβανομένων και των Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών.
- Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ): Οι κάθε μορφής συνεταιριστικές ενώσεις, κοινοπραξίες συνεταιρισμών και συνεταιριστικές εταιρίες, που συγκροτούνται από παραγωγούς ή και συνεταιρισμούς και έχουν τη μορφή κεφαλαιουχικής εταιρείας, θεωρούνται Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) και είναι ανεξάρτητες από τη λειτουργία των συνεταιρισμών.
- Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ): Αναγνωρίζονται Ομάδες Παραγωγών, οι οποίες αποκτούν πρόσβαση σε κίνητρα, καθώς και σε χρηματοδοτήσεις τους από διαχειριστικά ή άλλα επιχειρησιακά προγράμματα μόνο εφόσον πληρούν το προαναφερθέν πλαίσιο.
Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν θα δημιουργηθεί ένα Εθνικό Μητρώο στο οποίο θα συμπεριλαμβάνονται οι ΑΣΟ, ΑΕΣ και ΟΠ ενεργοί και ανενεργοί. Αν για δύο χρόνια κάποιος συνεταιρισμός είναι μη ενεργός τότε θα οδηγείται σε εκκαθάριση και θα διαγράφεται. Όσον αφορά στις Εταιρείες και στις Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), οι οποίες θα μπουν επίσης στο μητρώο, θα διαγράφονται στα τρία χρόνια.
Η ριζική αλλαγή στη δομή και λειτουργία της ΠΑΣΕΓΕΣ που μετατρέπεται σε Πανελλήνια Ένωση Συλλογικών Αγροτικών Οργανώσεων (ΠΕΣΑΓΟ) είναι μια ακόμα πρόταση που πρόκειται να δημιουργήσει πολλές αντιδράσεις. Ειδικότερα:
- Την ΠΕΣΑΓΟ εκλέγουν οι οργανώσεις και των τριών κατηγοριών που συμμετέχουν στο Μητρώο και των οποίων αποτελεί τη συντονιστική οργάνωση.
- Η εκλογή των μελών της Γενικής Συνέλευσης, που αποτελεί το κορυφαίο της όργανο, γίνεται κατά αυτοδιοικητική περιφέρεια, με καθολική ψηφοφορία όλων των παραγωγών αγροτικών προϊόντων, οι οποίοι είναι μέλη των οργανώσεων που ανήκουν στην περιφέρεια.
Συμβολαιακή Γεωργία
Σύμφωνα με το υπό συζήτηση ν/σ θεσμοθετείται η Συμβολαιακή Γεωργία προκειμένου να προστατευτούν οι παραγωγοί και να ενισχυθεί η διαπραγματευτική τους θέση, να ρυθμίζονται και να σταθεροποιούνται οι τιμές των προϊόντων, καθώς και να ομαλοποιηθεί η αγορά.
- Το Συμβόλαιο έχει τη νομική μορφή γραπτής σύμβασης, που απαιτεί ιδιωτικό έγγραφο βεβαίας χρονολογίας και με την οποία μπορεί να ρυθμίζεται η μελλοντική πώληση αγροτικών προϊόντων ή τροφίμων.
- Περιλαμβάνει το είδος και τον όγκο των προϊόντων, το είδος της καλλιέργειας, την τιμή, τους χρόνους και τα σημεία παράδοσης, τον τρόπο και το χρόνο πληρωμής, την ποιότητα και την πιστοποίηση, τις ρήτρες και τον τρόπο καταγγελίας της σύμβασης.
- Τέλος, προβλέπονται ποινές και διοικητικές κυρώσεις.
Διατροφική Σύμπραξη
Δίνεται η δυνατότητα στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση να συστήνει αστική μη κερδοσκοπική εταιρία με την επωνυμία «Διατροφική Σύμπραξη……», ώστε:
- να μη γίνεται αποσπασματικά και κατά περίπτωση η ανάδειξη, προβολή και προώθηση των τοπικών προϊόντων,
- να ενισχύεται το «καλάθι προϊόντων της Περιφέρειας», και
- να προωθείται η διαπραγματευτική θέση των παραγωγών και των οργανώσεων τους με τους φορείς εμπορίας και μεταποίησης.
Μέλη της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας - εκτός της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης - μπορούν να είναι:
- Δήμοι,
- Συλλογικές αγροτικές οργανώσεις,
- Περιφερειακές και κλαδικές επαγγελματικές οργανώσεις,
- Περιφερειακοί φορείς της βιομηχανίας τροφίμων, ποτών, επεξεργασίας αγροτικών πρώτων υλών,
- Φορείς του εμπορίου, της μαζικής εστίασης, των ξενοδοχείων, των καταναλωτών,
- Πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα που λειτουργούν στην Περιφέρεια και σχετίζονται με τους σκοπούς της σύμπραξης.
Στα μεγάλα νησιά, την ίδρυση και την εποπτεία παρόμοιας εταιρίας έχει ο Δήμος.
Διεπαγγελματική Οργάνωση
Επαναδιατυπώνεται με σύγχρονους όρους η Διεπαγγελματική Οργάνωση (Δ.Ο.), καθώς διαρθρώνεται σε εθνικό επίπεδο, κυρίως κατά προϊόν, ενώ - σε ειδικές μόνο περιπτώσεις - κατά ΚΟΑ ή κλάδο ή ομάδα ομοειδών προϊόντων.
Στη Δ.Ο. συμμετέχουν εκπρόσωποι:
- παραγωγών, συνεταιρισμών, αγροτικών εταιρικών συμπράξεων, ομάδων παραγωγών,
- εμπόρων αγροτικών προϊόντων και εφοδίων, μεταποιητών, συσκευαστών, μεταφορέων,
- πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων.
- Οι Δ.Ε. έχουν τη μορφή αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας και προσδιορίζονται αναλυτικά οι στόχοι τους.
Δημοπρατήριο Αγροτικών Προϊόντων
Επίσης στο νομοσχέδιο που παρουσίασε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης αναφέρεται ότι:
- Οργανώνεται με τη μορφή ΑΕ στο μετοχικό κεφάλαιο της οποίας συμμετέχουν:
- η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση,
- οι συλλογικές αγροτικές οργανώσεις,
- έμποροι αγροτικών προϊόντων και εφοδίων, καθώς και ενδιαφερόμενοι ιδιώτες με ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 49%
- Λειτουργεί κατά τα Ευρωπαϊκά πρότυπα και εντάσσεται με αυξημένα ποσοστά στους αναπτυξιακούς νόμους.
Επίσης σε ειδικό άρθρο του ν/σ προβλέπονται τα κίνητρα με βάση τα οποία συμμετέχουν οι παραγωγοί και ο οργανώσεις τους:
- στον αναπτυξιακό νόμο,
- στο Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας,
- στα μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης «Αλ. Μπαλτατζής»,
- στα ευρωπαϊκά αγροτικά προγράμματα.
Ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων στη συνέντευξη τύπου ανέφερε τα εξής:
Η ελληνική γεωργία 2014 που επαγγελθήκαμε από την πρώτη μέρα, η υποστήριξη και προώθηση του «καλαθιού των προϊόντων της Περιφέρειας», η θετική ανατροπή στο αρνητικό για τη χώρα εμπορικό ισοζύγιο των αγροτικών προϊόντων, που ξεκινούν από την αδήριτη ανάγκη να στραφούμε στην παραγωγή, είναι οι λόγοι που επιβάλλουν αυτή την παρέμβαση.
Την παρέμβαση επιβάλλει ακόμη η βαθιά επίγνωσή μας ότι η χώρα δεν βγαίνει από την κρίση χωρίς την παραγωγική ανασυγκρότηση του πρωτογενούς τομέα και τη μεταποίηση των προϊόντων του.
Ανασυγκρότηση, που είναι αδύνατο να επιτευχθεί μέσα στο πλαίσιο της ελληνικής ιδιομορφίας που συνιστούν η γεωγραφία της χώρας, ο μικρός κλήρος, οι πολυπεριβαλλοντικές συνθήκες και που καθιστούν την ανάπτυξη συλλογικών μορφών οργάνωσης της παραγωγής και τη συνεργασία των παραγωγών μονόδρομο για την επίτευξη του στόχου.
Την παρέμβαση επιβάλλει, τέλος, η αναζωογόνηση του συνταγματικού δικαιώματος του «συνεταιρίζεσθαι», δικαίωμα που ουσιαστικά έχει ατροφήσει τα τελευταία χρόνια, αλλά και η ταυτόχρονη υποχρέωση του κράτους να εποπτεύει, να προστατεύει και να μεριμνά για την ανάπτυξη των συνεταιρισμών. Όπως ακριβώς υπαγορεύει το άρθρο 12 παρ. 5 του Συντάγματος, που θεμελιώνει την ελευθερία ίδρυσης και λειτουργίας του συνεταιρισμού, κατοχυρώνει την αυτοδιοίκησή του, προβλέπει την προστασία και εποπτεία του από το κράτος και επιβάλλει την υποχρέωση του κράτους να μεριμνά για την ανάπτυξή του.
Εδώ υπάρχει μια προσεκτική απόσταση ανάμεσα στο συνεταιρισμό, που είναι μια εθελοντική οργάνωση των παραγωγών και οι οποίοι έχουν απόλυτο δικαίωμα να οργανώνονται συνεταιριστικά και στο συνεταιρισμό μέσω του οποίου ασκείται δημόσια πολιτική από το κράτος, διότι αναγνωρίζει κάποια κριτήρια το ίδιο το κράτος για τη λειτουργία του και την πορεία του. Δηλαδή, δεν παρεμβαίνει στα Καταστατικά των συνεταιρισμών, με τη λογική τη λεπτομερειακή, ούτε παρεμβαίνει επί της ουσίας σε θέματα που αφορούν την οργάνωση και την απόφαση των παραγωγών να προχωρήσουν σε συνεταιριστικές οργανώσεις. Έχει σχέση, με τη σχέση του κράτους με τους συνεταιρισμούς, μια σχέση αυτονομίας και εποπτείας και έχει από την άλλη έχει σχέση με την ενδυνάμωση των συνεταιρισμών, στην αγορά και στη διακίνηση των προϊόντων.
Αν δούμε λίγο μακροσκοπικά τις εξελίξεις στο χώρο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στις δυο τελευταίες δεκαετίες κυρίως αφ' ότου δημιουργήθηκε η ενιαία αγορά και θεσμοθετήθηκε η Κοινή Αγροτική Πολιτική, δηλαδή περίπου από το 1992 μετά το Μάαστριχτ, θα διαπιστώσουμε ότι τα δεδομένα άλλαξαν δραματικά.
Το άνοιγμα της εσωτερικής αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση επιτάχυνε τις διαδικασίες συγκέντρωσης στο σύνολο του αγροτοδιατροφικού τομέα, ο οποίος ελέγχει κατά μέσο όρο άνω του 50% των αγροτικών εισροών και άνω του 60% της αξίας της αγροτικής παραγωγής.
Ειδικότερα στο συνεταιριστικό τομέα, στην πορεία αυτή δημιουργήθηκαν μεγάλα, βιώσιμα, επιχειρηματικά σχήματα, που ελέγχουν σημαντικό μέρος της εγχώριας παραγωγής αλλά και της διεθνούς παραγωγής. Σχήματα εξωστρεφή, συχνά διεθνικά, κάποια εισηγμένα στα χρηματιστήρια και κάποια με τεράστιες αλυσίδες επιχειρήσεων και διαδικασιών.
Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά αυτών των σχημάτων που δούλεψε όλη Ευρωπαϊκή Ένωση αυτά τα χρόνια.
Αρχές και πρακτικές σύγχρονης διοίκησης και διεύθυνσης επιχειρησιακού τύπου, κατά κανόνα εξειδικευμένα σε κλάδο ή στην παραγωγή διάθεση των εισροών, αξιοποίηση του νομοθετικού πλαισίου (κίνητρα, μορφές οργάνωσης) εθνικού και ευρωπαϊκού, δηλαδή όσο γίνεται περισσότερο και κυρίως αυτά τα σχήματα προήλθαν είτε από «οργανική μεγέθυνση», (υλοποίηση στοχευμένων επενδυτικών σχεδίων) είτε από διευρυμένες συγχωνεύσεις συνεργατικές και συνεταιριστικές, που υπήρχαν σε αυτές τις χώρες.
Ας ρίξουμε το βλέμμα πίσω και δούμε τι συνέβη στη χώρα μας όλο αυτό το διάστημα. Θέλω να δώσω μερικά στοιχεία.
Το 1984 οι συνεταιρισμοί διακινούσαν το 70% σε όγκο και το 40% σε αξία των φυτοφαρμάκων. Διακινούσαν το σύνολο σχεδόν των συμπυκνωμένων ζωοτροφών, παρήγαγαν το 50% των σύνθετων ζωοτροφών, διακινούσαν το σύνολο σχεδόν των ανόργανων λιπασμάτων, παρήγαγαν και εμπορεύονταν τη μεγαλύτερη ποσότητα πιστοποιημένων σπόρων και είχαν εξαγωγή 45% των τυποποιημένων προϊόντων οι Ενώσεις των Συνεταιρισμών και 25% οι Συνεταιριστικές Εταιρείες.
Σήμερα τα ποσοστά αυτά προφανώς δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Ενώ η ιδιωτική βιομηχανία που επεξεργάζεται αγροτικά προϊόντα κατέκτησε υψηλό βαθμό συγκέντρωσης, ο συνεταιριστικός τομέας κατέρρευσε σχεδόν συνοδευόμενος από οικονομική και κοινωνική απαξίωση. Και πρέπει να πω εδώ, ότι ακόμα και σήμερα, παρά την κατάσταση του συνεταιρικού τομέα, το σύνολο της μεταποίησης των προϊόντων, ο διατροφικός τομέας, είναι ο πιο σημαντικός κλάδος της μεταποιητικής μας βιομηχανίας.
Την παρέμβαση επιβάλλει ακόμη η βαθιά επίγνωσή μας ότι η χώρα δεν βγαίνει από την κρίση χωρίς την παραγωγική ανασυγκρότηση του πρωτογενούς τομέα και τη μεταποίηση των προϊόντων του.
Ανασυγκρότηση, που είναι αδύνατο να επιτευχθεί μέσα στο πλαίσιο της ελληνικής ιδιομορφίας που συνιστούν η γεωγραφία της χώρας, ο μικρός κλήρος, οι πολυπεριβαλλοντικές συνθήκες και που καθιστούν την ανάπτυξη συλλογικών μορφών οργάνωσης της παραγωγής και τη συνεργασία των παραγωγών μονόδρομο για την επίτευξη του στόχου.
Την παρέμβαση επιβάλλει, τέλος, η αναζωογόνηση του συνταγματικού δικαιώματος του «συνεταιρίζεσθαι», δικαίωμα που ουσιαστικά έχει ατροφήσει τα τελευταία χρόνια, αλλά και η ταυτόχρονη υποχρέωση του κράτους να εποπτεύει, να προστατεύει και να μεριμνά για την ανάπτυξη των συνεταιρισμών. Όπως ακριβώς υπαγορεύει το άρθρο 12 παρ. 5 του Συντάγματος, που θεμελιώνει την ελευθερία ίδρυσης και λειτουργίας του συνεταιρισμού, κατοχυρώνει την αυτοδιοίκησή του, προβλέπει την προστασία και εποπτεία του από το κράτος και επιβάλλει την υποχρέωση του κράτους να μεριμνά για την ανάπτυξή του.
Εδώ υπάρχει μια προσεκτική απόσταση ανάμεσα στο συνεταιρισμό, που είναι μια εθελοντική οργάνωση των παραγωγών και οι οποίοι έχουν απόλυτο δικαίωμα να οργανώνονται συνεταιριστικά και στο συνεταιρισμό μέσω του οποίου ασκείται δημόσια πολιτική από το κράτος, διότι αναγνωρίζει κάποια κριτήρια το ίδιο το κράτος για τη λειτουργία του και την πορεία του. Δηλαδή, δεν παρεμβαίνει στα Καταστατικά των συνεταιρισμών, με τη λογική τη λεπτομερειακή, ούτε παρεμβαίνει επί της ουσίας σε θέματα που αφορούν την οργάνωση και την απόφαση των παραγωγών να προχωρήσουν σε συνεταιριστικές οργανώσεις. Έχει σχέση, με τη σχέση του κράτους με τους συνεταιρισμούς, μια σχέση αυτονομίας και εποπτείας και έχει από την άλλη έχει σχέση με την ενδυνάμωση των συνεταιρισμών, στην αγορά και στη διακίνηση των προϊόντων.
Αν δούμε λίγο μακροσκοπικά τις εξελίξεις στο χώρο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, στις δυο τελευταίες δεκαετίες κυρίως αφ' ότου δημιουργήθηκε η ενιαία αγορά και θεσμοθετήθηκε η Κοινή Αγροτική Πολιτική, δηλαδή περίπου από το 1992 μετά το Μάαστριχτ, θα διαπιστώσουμε ότι τα δεδομένα άλλαξαν δραματικά.
Το άνοιγμα της εσωτερικής αγοράς στην Ευρωπαϊκή Ένωση επιτάχυνε τις διαδικασίες συγκέντρωσης στο σύνολο του αγροτοδιατροφικού τομέα, ο οποίος ελέγχει κατά μέσο όρο άνω του 50% των αγροτικών εισροών και άνω του 60% της αξίας της αγροτικής παραγωγής.
Ειδικότερα στο συνεταιριστικό τομέα, στην πορεία αυτή δημιουργήθηκαν μεγάλα, βιώσιμα, επιχειρηματικά σχήματα, που ελέγχουν σημαντικό μέρος της εγχώριας παραγωγής αλλά και της διεθνούς παραγωγής. Σχήματα εξωστρεφή, συχνά διεθνικά, κάποια εισηγμένα στα χρηματιστήρια και κάποια με τεράστιες αλυσίδες επιχειρήσεων και διαδικασιών.
Ποια είναι τα κοινά χαρακτηριστικά αυτών των σχημάτων που δούλεψε όλη Ευρωπαϊκή Ένωση αυτά τα χρόνια.
Αρχές και πρακτικές σύγχρονης διοίκησης και διεύθυνσης επιχειρησιακού τύπου, κατά κανόνα εξειδικευμένα σε κλάδο ή στην παραγωγή διάθεση των εισροών, αξιοποίηση του νομοθετικού πλαισίου (κίνητρα, μορφές οργάνωσης) εθνικού και ευρωπαϊκού, δηλαδή όσο γίνεται περισσότερο και κυρίως αυτά τα σχήματα προήλθαν είτε από «οργανική μεγέθυνση», (υλοποίηση στοχευμένων επενδυτικών σχεδίων) είτε από διευρυμένες συγχωνεύσεις συνεργατικές και συνεταιριστικές, που υπήρχαν σε αυτές τις χώρες.
Ας ρίξουμε το βλέμμα πίσω και δούμε τι συνέβη στη χώρα μας όλο αυτό το διάστημα. Θέλω να δώσω μερικά στοιχεία.
Το 1984 οι συνεταιρισμοί διακινούσαν το 70% σε όγκο και το 40% σε αξία των φυτοφαρμάκων. Διακινούσαν το σύνολο σχεδόν των συμπυκνωμένων ζωοτροφών, παρήγαγαν το 50% των σύνθετων ζωοτροφών, διακινούσαν το σύνολο σχεδόν των ανόργανων λιπασμάτων, παρήγαγαν και εμπορεύονταν τη μεγαλύτερη ποσότητα πιστοποιημένων σπόρων και είχαν εξαγωγή 45% των τυποποιημένων προϊόντων οι Ενώσεις των Συνεταιρισμών και 25% οι Συνεταιριστικές Εταιρείες.
Σήμερα τα ποσοστά αυτά προφανώς δεν έχουν σχέση με την πραγματικότητα. Ενώ η ιδιωτική βιομηχανία που επεξεργάζεται αγροτικά προϊόντα κατέκτησε υψηλό βαθμό συγκέντρωσης, ο συνεταιριστικός τομέας κατέρρευσε σχεδόν συνοδευόμενος από οικονομική και κοινωνική απαξίωση. Και πρέπει να πω εδώ, ότι ακόμα και σήμερα, παρά την κατάσταση του συνεταιρικού τομέα, το σύνολο της μεταποίησης των προϊόντων, ο διατροφικός τομέας, είναι ο πιο σημαντικός κλάδος της μεταποιητικής μας βιομηχανίας.
Ποια είναι η κατάσταση του συνεταιρισμού σήμερα με πολύ απλά λόγια:
Αν πάρουμε τα στοιχεία της Αγροτικής Τράπεζας, υπάρχουν 28 επιχειρήσεις με τζίρο πάνω από 12 εκατ. Ευρώ. Από αυτές, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των υπηρεσιών, οι 12 έχουν θετικές προοπτικές.
Με τζίρο μικρότερο από 12 εκατομμύρια ευρώ, υπάρχουν 65 επιχειρήσεις. Από αυτές οι 16 έχουν αρνητικά αποτελέσματα και αρνητική καθαρή θέση, οι 22 αρνητικά αποτελέσματα αλλά όχι αρνητική καθαρή θέση, δηλαδή έχουν προοπτική και είναι βιώσιμες και οι 27 έχουν θετικές προοπτικές. Αυτός είναι ο βαθμός συγκέντρωσης όχι μόνο σε συνεταιριστικό αλλά σε επιχειρηματικό επίπεδο.
Προσπάθησα να βρω την ποσότητα των Συνεταιρισμών που τυπικά στα χαρτιά βρίσκονται μέσω των Μονομελών Πρωτοδικείων και των Μητρώων της ΠΑΣΕΓΕΣ. Είναι περίπου 6.200 πρωτοβάθμιες Συνεταιριστικές Οργανώσεις, 115 ΕΑΣ, 22 Κοινοπραξίες, 11 συνεταιριστικές εταιρείες και 7 κεντρικές συνεταιριστικές Ενώσεις. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, περιορισμένη παρέμβαση στην αγορά, με κάποιες ΕΑΣ να συμμετέχουν μόνο στη συμπλήρωση των στοιχείων του ΟΣΔΕ, κυρίως συνδικαλιστικές και όχι παραγωγικές επιχειρήσεις και βέβαια με αθρόα συμμετοχή στις εκλογές των οργάνων του συνεταιριστικού κινήματος.
Ζητήσαμε, με 5 επιστολές από την αρχή του καλοκαιριού, στοιχεία μέσω των ΕΑΣ, για τους πρωτοβάθμιους Συνεταιρισμούς. Από τους 6.200 Συνεταιρισμούς καταγράφονται οι 3.266. Από τις 115 ΕΑΣ έδωσαν στοιχεία οι 80. Και το κυριότερο απ’ όλα, μόνο περίπου 1.000 δεν έχουν μηδενικό κύκλο εργασιών την προηγούμενη χρονιά.
Θέλω να είμαι καθαρός: Η κύρια ευθύνη βαρύνει την πολιτική εξουσία. Μια πολιτική εξουσία, μιλώ για την πολιτική εξουσία στο σύνολό της εννοώντας και διαφορετικές κυβερνήσεις, που ενώ θέσπισε λεπτομερειακό θεσμικό πλαίσιο, με πλήθος θετικών διατάξεων, που δεν εμποδίζει την ανάπτυξη πρωτοβουλίας από τους Συνεταιρισμούς ή αν θέλετε και την ανάπτυξη πολιτικών στους Συνεταιρισμούς, δεν είχε μια κατευθυντήρια γραμμή και σταθερή πολιτική που να υπερβαίνει τον κομματισμό, τον κρατισμό και την επιλεκτική σχέση. Δεν υπήρχε πουθενά αξιολόγηση, εποπτεία και έλεγχος παρά την εξαιρετικά ενισχυμένη αρμοδιότητα του Υπουργού Γεωργίας να παραγγέλνει ελέγχους χρησιμοποιώντας και τον τελευταίο οικονομολόγο του Οικονομικού Επιμελητηρίου. Και δεν υπάρχει αυθεντική εκπροσώπηση των παραγωγών που αδύναμοι να διαπραγματευθούν το προϊόν τους γίνονται έρμαιο των διαθέσεων της αγοράς και των εμπόρων.
Θα σας δώσω ένα στοιχείο: Η Norton, η εταιρεία που αξιολογεί τις επενδύσεις σε όλη την Ευρώπη, θεωρεί ότι η επένδυση στην πρωτογενή παραγωγή και στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων στην Ελλάδα είναι ο τρίτος κατά σειρά τομέας με τεράστιες δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας μετά τον τουρισμό και την ενέργεια. Θέλω να πω δηλαδή, ότι έχουμε όλη τη δυνατότητα να ρίξουμε το βάρος πάνω στην αγροτική ανασυγκρότηση, γιατί όπως επανειλημμένα έχω πει, στην ανασυγκρότηση του αγροτικού τομέα, μπορεί να στηριχθεί η έξοδος της οικονομίας μας από την κρίση.
Με τζίρο μικρότερο από 12 εκατομμύρια ευρώ, υπάρχουν 65 επιχειρήσεις. Από αυτές οι 16 έχουν αρνητικά αποτελέσματα και αρνητική καθαρή θέση, οι 22 αρνητικά αποτελέσματα αλλά όχι αρνητική καθαρή θέση, δηλαδή έχουν προοπτική και είναι βιώσιμες και οι 27 έχουν θετικές προοπτικές. Αυτός είναι ο βαθμός συγκέντρωσης όχι μόνο σε συνεταιριστικό αλλά σε επιχειρηματικό επίπεδο.
Προσπάθησα να βρω την ποσότητα των Συνεταιρισμών που τυπικά στα χαρτιά βρίσκονται μέσω των Μονομελών Πρωτοδικείων και των Μητρώων της ΠΑΣΕΓΕΣ. Είναι περίπου 6.200 πρωτοβάθμιες Συνεταιριστικές Οργανώσεις, 115 ΕΑΣ, 22 Κοινοπραξίες, 11 συνεταιριστικές εταιρείες και 7 κεντρικές συνεταιριστικές Ενώσεις. Με ελάχιστες εξαιρέσεις, περιορισμένη παρέμβαση στην αγορά, με κάποιες ΕΑΣ να συμμετέχουν μόνο στη συμπλήρωση των στοιχείων του ΟΣΔΕ, κυρίως συνδικαλιστικές και όχι παραγωγικές επιχειρήσεις και βέβαια με αθρόα συμμετοχή στις εκλογές των οργάνων του συνεταιριστικού κινήματος.
Ζητήσαμε, με 5 επιστολές από την αρχή του καλοκαιριού, στοιχεία μέσω των ΕΑΣ, για τους πρωτοβάθμιους Συνεταιρισμούς. Από τους 6.200 Συνεταιρισμούς καταγράφονται οι 3.266. Από τις 115 ΕΑΣ έδωσαν στοιχεία οι 80. Και το κυριότερο απ’ όλα, μόνο περίπου 1.000 δεν έχουν μηδενικό κύκλο εργασιών την προηγούμενη χρονιά.
Θέλω να είμαι καθαρός: Η κύρια ευθύνη βαρύνει την πολιτική εξουσία. Μια πολιτική εξουσία, μιλώ για την πολιτική εξουσία στο σύνολό της εννοώντας και διαφορετικές κυβερνήσεις, που ενώ θέσπισε λεπτομερειακό θεσμικό πλαίσιο, με πλήθος θετικών διατάξεων, που δεν εμποδίζει την ανάπτυξη πρωτοβουλίας από τους Συνεταιρισμούς ή αν θέλετε και την ανάπτυξη πολιτικών στους Συνεταιρισμούς, δεν είχε μια κατευθυντήρια γραμμή και σταθερή πολιτική που να υπερβαίνει τον κομματισμό, τον κρατισμό και την επιλεκτική σχέση. Δεν υπήρχε πουθενά αξιολόγηση, εποπτεία και έλεγχος παρά την εξαιρετικά ενισχυμένη αρμοδιότητα του Υπουργού Γεωργίας να παραγγέλνει ελέγχους χρησιμοποιώντας και τον τελευταίο οικονομολόγο του Οικονομικού Επιμελητηρίου. Και δεν υπάρχει αυθεντική εκπροσώπηση των παραγωγών που αδύναμοι να διαπραγματευθούν το προϊόν τους γίνονται έρμαιο των διαθέσεων της αγοράς και των εμπόρων.
Θα σας δώσω ένα στοιχείο: Η Norton, η εταιρεία που αξιολογεί τις επενδύσεις σε όλη την Ευρώπη, θεωρεί ότι η επένδυση στην πρωτογενή παραγωγή και στη μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων στην Ελλάδα είναι ο τρίτος κατά σειρά τομέας με τεράστιες δυνατότητες της ελληνικής οικονομίας μετά τον τουρισμό και την ενέργεια. Θέλω να πω δηλαδή, ότι έχουμε όλη τη δυνατότητα να ρίξουμε το βάρος πάνω στην αγροτική ανασυγκρότηση, γιατί όπως επανειλημμένα έχω πει, στην ανασυγκρότηση του αγροτικού τομέα, μπορεί να στηριχθεί η έξοδος της οικονομίας μας από την κρίση.
Ποιες είναι οι κατευθύνσεις μας:
α. Αξιόπιστες δημόσιες πολιτικές εποπτείας και στήριξης της συνεταιριστικής δράσης, της υγιούς συνεταιριστικής δράσης.
β. Διεύρυνση του θεσμικού πλαισίου, ώστε να διευκολύνονται εκτός από την παραγωγή και τη συγκέντρωση των προϊόντων, η τυποποίηση, μεταποίηση, πιστοποίηση, προώθηση, προβολή.
γ. Να κάνουμε επιτέλους μια πραγματική καταγραφή- αξιολόγηση, για να υπάρξει εν τέλει νομιμοποίηση των Συνεταιρισμών σε σχέση με το κράτος. Επαναλαμβάνω, όχι με την ελευθερία που έχουν οι παραγωγοί να συνεταιρίζονται, ν’ ανατραπούν οι σχέσεις με την αγορά ώστε να υπάρξουν θεσμοί και κίνητρα που θα καταστήσουν ανταγωνιστικό το διατροφικό, αγροδιατροφικό τομέα και να εκδημοκρατιστούν οι δομές ώστε να υπάρχει αυθεντική εκπροσώπηση του αγροτικού κόσμου.
Από την αρχή τέθηκε ένα ερώτημα: Ξέρετε πολύ καλά ότι έχει γίνει ένας μεγάλος διάλογος πάνω στην τροποποίηση και βελτίωση του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου. Εμείς πιστεύουμε ότι πολλές από αυτές τις προτάσεις που το τροποποιούν και το βελτιώνουν, που προήλθε μέσα από μια συζήτηση που γίνεται, στην οποία συμμετείχαν και τα όργανα του συνεταιριστικού κινήματος και υπήρξε διαβούλευση τους προηγούμενους μήνες από το Υπουργείο, όπως και μελέτη επιστημόνων για το ποιες πρέπει να είναι οι βελτιώσεις, είναι αναγκαίες και πρέπει να γίνουν.
Πιστεύουμε όμως ότι το κεντρικό πρόβλημα δεν είναι το θεσμικό πλαίσιο αυτό που δίνει την ελευθερία στους Συνεταιρισμούς, αλλά το κεντρικό πρόβλημα εστιάζεται κυρίως στην εποπτεία, την αξιολόγηση και τη δυνατότητα να ωθηθούν από τις δημόσιες πολιτικές οι παραγωγικοί Συνεταιρισμοί, αυτοί δηλαδή που μπορούν να προσφέρουν σ’ αυτή τη διαδικασία. Επίσης, να δοθεί η δυνατότητα σε όλους όσους από τους μη ενεργούς Συνεταιρισμούς υπάρχουν και θέλουν να μπουν σ’ αυτή τη διαδικασία, να κάνουν ένα καινούργιο ξεκίνημα. Άρα χρειαζόταν ένα άλλο πλαίσιο. Γι’ αυτό, λοιπόν, η νομοθετική μας πρωτοβουλία έχει ουσιαστικά δύο μεγάλα κεφάλαια και ένα τρίτο, που θα σας πω, και θα υπάρχει πιθανά και στις λοιπές διατάξεις καθώς κι ένα τέταρτο.
Σας τα λέω αμέσως: Ξεκινά από μηδενική βάση για να καταγράψει τους Συνεταιρισμούς. Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στην οργάνωση και εποπτεία τους. Το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στη σχέση τους με την αγορά και τη σταθεροποίηση των τιμών. Tο τρίτο θα είναι τροποποίηση, συμπληρώσεις, προσθήκες στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο του 2810/2000.
Στις «λοιπές διατάξεις», εάν προκύψει μέσα από τη διαβούλευση, γίνεται μια προεργασία για το κατά πόσο χρειαζόμαστε 2-3 άρθρα για τον αγροτικό συνδικαλισμό χωρίς να κατεβάζουμε ξεχωριστό νομοσχέδιο.
Μέσα σε μια εβδομάδα θα έχουμε κάνει και τις βελτιώσεις και προσαρμογές του Νόμου 2810. Για τα δύο κεφάλαια, που τα βασικά τους σημεία είναι στο κείμενο που σας δώσαμε, θα ξεκινήσει διαβούλευση για ένα μήνα περίπου και στη συνέχεια θα έρθει σε δεύτερη ανάγνωση στο Υπουργικό Συμβούλιο για να κατατεθεί στη Βουλή.
β. Διεύρυνση του θεσμικού πλαισίου, ώστε να διευκολύνονται εκτός από την παραγωγή και τη συγκέντρωση των προϊόντων, η τυποποίηση, μεταποίηση, πιστοποίηση, προώθηση, προβολή.
γ. Να κάνουμε επιτέλους μια πραγματική καταγραφή- αξιολόγηση, για να υπάρξει εν τέλει νομιμοποίηση των Συνεταιρισμών σε σχέση με το κράτος. Επαναλαμβάνω, όχι με την ελευθερία που έχουν οι παραγωγοί να συνεταιρίζονται, ν’ ανατραπούν οι σχέσεις με την αγορά ώστε να υπάρξουν θεσμοί και κίνητρα που θα καταστήσουν ανταγωνιστικό το διατροφικό, αγροδιατροφικό τομέα και να εκδημοκρατιστούν οι δομές ώστε να υπάρχει αυθεντική εκπροσώπηση του αγροτικού κόσμου.
Από την αρχή τέθηκε ένα ερώτημα: Ξέρετε πολύ καλά ότι έχει γίνει ένας μεγάλος διάλογος πάνω στην τροποποίηση και βελτίωση του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου. Εμείς πιστεύουμε ότι πολλές από αυτές τις προτάσεις που το τροποποιούν και το βελτιώνουν, που προήλθε μέσα από μια συζήτηση που γίνεται, στην οποία συμμετείχαν και τα όργανα του συνεταιριστικού κινήματος και υπήρξε διαβούλευση τους προηγούμενους μήνες από το Υπουργείο, όπως και μελέτη επιστημόνων για το ποιες πρέπει να είναι οι βελτιώσεις, είναι αναγκαίες και πρέπει να γίνουν.
Πιστεύουμε όμως ότι το κεντρικό πρόβλημα δεν είναι το θεσμικό πλαίσιο αυτό που δίνει την ελευθερία στους Συνεταιρισμούς, αλλά το κεντρικό πρόβλημα εστιάζεται κυρίως στην εποπτεία, την αξιολόγηση και τη δυνατότητα να ωθηθούν από τις δημόσιες πολιτικές οι παραγωγικοί Συνεταιρισμοί, αυτοί δηλαδή που μπορούν να προσφέρουν σ’ αυτή τη διαδικασία. Επίσης, να δοθεί η δυνατότητα σε όλους όσους από τους μη ενεργούς Συνεταιρισμούς υπάρχουν και θέλουν να μπουν σ’ αυτή τη διαδικασία, να κάνουν ένα καινούργιο ξεκίνημα. Άρα χρειαζόταν ένα άλλο πλαίσιο. Γι’ αυτό, λοιπόν, η νομοθετική μας πρωτοβουλία έχει ουσιαστικά δύο μεγάλα κεφάλαια και ένα τρίτο, που θα σας πω, και θα υπάρχει πιθανά και στις λοιπές διατάξεις καθώς κι ένα τέταρτο.
Σας τα λέω αμέσως: Ξεκινά από μηδενική βάση για να καταγράψει τους Συνεταιρισμούς. Το πρώτο κεφάλαιο αναφέρεται στην οργάνωση και εποπτεία τους. Το δεύτερο κεφάλαιο αναφέρεται στη σχέση τους με την αγορά και τη σταθεροποίηση των τιμών. Tο τρίτο θα είναι τροποποίηση, συμπληρώσεις, προσθήκες στο υπάρχον θεσμικό πλαίσιο του 2810/2000.
Στις «λοιπές διατάξεις», εάν προκύψει μέσα από τη διαβούλευση, γίνεται μια προεργασία για το κατά πόσο χρειαζόμαστε 2-3 άρθρα για τον αγροτικό συνδικαλισμό χωρίς να κατεβάζουμε ξεχωριστό νομοσχέδιο.
Μέσα σε μια εβδομάδα θα έχουμε κάνει και τις βελτιώσεις και προσαρμογές του Νόμου 2810. Για τα δύο κεφάλαια, που τα βασικά τους σημεία είναι στο κείμενο που σας δώσαμε, θα ξεκινήσει διαβούλευση για ένα μήνα περίπου και στη συνέχεια θα έρθει σε δεύτερη ανάγνωση στο Υπουργικό Συμβούλιο για να κατατεθεί στη Βουλή.
Το περιεχόμενο της νομοθετικής πρωτοβουλίας του ΥπΑΑΤ αναφέρει τα εξής:
Α. Η ΠΟΛΙΤΙΚΗ
Η παρέμβαση στο χώρο των συνεταιρισμών και, εν γένει, των συλλογικών αγροτικών οργανώσεων επιδιώκει να ανατρέψει μια εξαιρετικά δυσάρεστη και απαξιωμένη κατάσταση. Μια κατάσταση που οδήγησε σε ουσιαστική ατροφία ένα συνταγματικά κατοχυρωμένο δικαίωμα, για την υιοθέτηση του οποίου χρειάστηκαν σκληροί αγώνες και θυσίες.
Η σημερινή κατάσταση των συνεταιρισμών «σφραγίδων», της κακοδιοίκησης και της υπερχρέωσης δεν προκάλεσε μόνο ένα σοβαρό πλήγμα στην αγροτική μας οικονομία. Κατασπατάλησε, επιπλέον και ένα τεράστιο κεφάλαιο αλληλεγγύης και συνεργασίας που κάποτε γέννησε ελπίδες δυναμικής ανάπτυξης και ευημερίας.
Ο συνεταιρισμός είναι ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα.
Το άρθρο 12 παράγραφος 5 του Συντάγματος:
θεμελιώνει την ελευθερία ίδρυσης και λειτουργίας του,
κατοχυρώνει την αυτοδιοίκησή του,
προβλέπει την προστασία και εποπτεία του από το κράτος,
επιβάλλει την υποχρέωση του Κράτους να μεριμνά για την ανάπτυξή του.
Η νομοθετική μας πρωτοβουλία και παρέμβαση ξεκινά από το γράμμα και το πνεύμα της συνταγματικής διάταξης. Κι αυτό γιατί φτάσαμε στο κρίσιμο εκείνο σημείο όπου ένα δικαίωμα των πολιτών και μια σύστοιχη υποχρέωση του Κράτους έχουν δυστυχώς αδρανήσει.
Επιζητούμε την αναζωογόνηση του δικαιώματος και τη θεσμική επικαιροποίηση της υποχρέωσης του Κράτους.
Υπάρχει, όμως, και ένας άλλος λόγος εξίσου σημαντικός και ιδιαίτερα κρίσιμος για την πορεία της χώρας και την έξοδό της από την οικονομική κρίση.
Αν λάβουμε σοβαρά υπόψη ότι:
· Ο αγροτικός τομέας με τη στροφή στην παραγωγή και τη μεταποίηση προϊόντων και τροφίμων αποτελεί μαζί με τον Τουρισμό και την Καινοτομία την αιχμή της παραγωγικής ανασύνταξης του τόπου και της πράσινης ανάπτυξης.
· Η γεωγραφική ιδιομορφία, ο μικρός κλήρος και η επένδυση στην Ταυτότητα, την Ποιότητα, την Αειφορία είναι μονόδρομος.
Τότε οι συλλογικές και συνεταιριστικές μορφές οργάνωσης της αγροτικής οικονομίας και η ανάπτυξη τους αναδεικνύονται σε επείγουσα και πρωταρχική υπόθεση, καθώς ταυτίζονται με την αξιοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος που διαθέτουμε.
Το αγροτικό ζήτημα είναι κυριολεκτικά ένα εθνικό ζήτημα στις μέρες μας και η αντιμετώπισή του θα κρίνει το μέλλον της Ελληνικής Γεωργίας τα επόμενα δέκα χρόνια.
Όπως σε πολλούς άλλους τομείς που αφορούν στην άσκηση της δημόσιας πολιτικής, έτσι και στην αγροτική ανάπτυξη δεν λείπουν νόμοι και ντιρεκτίβες. Οι ισχύοντες νόμοι - είτε πρόκειται για τον ν. 2810/2000 περί συνεταιρισμών, είτε πρόκειται για τον ν. 2732/1999 περί διεπαγγελματικών οργανώσεων στον αγροτικό χώρο, είτε πρόκειται για ΚΥΑ εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου της ΕΕ περί ομάδων παραγωγών στα οπωροκηπευτικά προϊόντα - είναι λεπτομερειακοί, διαθέτουν πλήθος θετικών διατάξεων και, σε καμία περίπτωση, δεν εμποδίζουν την ανάπτυξη πολιτικών και πρωτοβουλιών. Ωστόσο, δεν εφαρμόζονται σχεδόν σε όλη τους την έκταση, αν δεν στρεβλώνονται ή δεν παραποιούνται.
Η σημερινή κατάσταση των συνεταιρισμών «σφραγίδων», της κακοδιοίκησης και της υπερχρέωσης δεν προκάλεσε μόνο ένα σοβαρό πλήγμα στην αγροτική μας οικονομία. Κατασπατάλησε, επιπλέον και ένα τεράστιο κεφάλαιο αλληλεγγύης και συνεργασίας που κάποτε γέννησε ελπίδες δυναμικής ανάπτυξης και ευημερίας.
Ο συνεταιρισμός είναι ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα.
Το άρθρο 12 παράγραφος 5 του Συντάγματος:
θεμελιώνει την ελευθερία ίδρυσης και λειτουργίας του,
κατοχυρώνει την αυτοδιοίκησή του,
προβλέπει την προστασία και εποπτεία του από το κράτος,
επιβάλλει την υποχρέωση του Κράτους να μεριμνά για την ανάπτυξή του.
Η νομοθετική μας πρωτοβουλία και παρέμβαση ξεκινά από το γράμμα και το πνεύμα της συνταγματικής διάταξης. Κι αυτό γιατί φτάσαμε στο κρίσιμο εκείνο σημείο όπου ένα δικαίωμα των πολιτών και μια σύστοιχη υποχρέωση του Κράτους έχουν δυστυχώς αδρανήσει.
Επιζητούμε την αναζωογόνηση του δικαιώματος και τη θεσμική επικαιροποίηση της υποχρέωσης του Κράτους.
Υπάρχει, όμως, και ένας άλλος λόγος εξίσου σημαντικός και ιδιαίτερα κρίσιμος για την πορεία της χώρας και την έξοδό της από την οικονομική κρίση.
Αν λάβουμε σοβαρά υπόψη ότι:
· Ο αγροτικός τομέας με τη στροφή στην παραγωγή και τη μεταποίηση προϊόντων και τροφίμων αποτελεί μαζί με τον Τουρισμό και την Καινοτομία την αιχμή της παραγωγικής ανασύνταξης του τόπου και της πράσινης ανάπτυξης.
· Η γεωγραφική ιδιομορφία, ο μικρός κλήρος και η επένδυση στην Ταυτότητα, την Ποιότητα, την Αειφορία είναι μονόδρομος.
Τότε οι συλλογικές και συνεταιριστικές μορφές οργάνωσης της αγροτικής οικονομίας και η ανάπτυξη τους αναδεικνύονται σε επείγουσα και πρωταρχική υπόθεση, καθώς ταυτίζονται με την αξιοποίηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος που διαθέτουμε.
Το αγροτικό ζήτημα είναι κυριολεκτικά ένα εθνικό ζήτημα στις μέρες μας και η αντιμετώπισή του θα κρίνει το μέλλον της Ελληνικής Γεωργίας τα επόμενα δέκα χρόνια.
Όπως σε πολλούς άλλους τομείς που αφορούν στην άσκηση της δημόσιας πολιτικής, έτσι και στην αγροτική ανάπτυξη δεν λείπουν νόμοι και ντιρεκτίβες. Οι ισχύοντες νόμοι - είτε πρόκειται για τον ν. 2810/2000 περί συνεταιρισμών, είτε πρόκειται για τον ν. 2732/1999 περί διεπαγγελματικών οργανώσεων στον αγροτικό χώρο, είτε πρόκειται για ΚΥΑ εφαρμογής του κανονιστικού πλαισίου της ΕΕ περί ομάδων παραγωγών στα οπωροκηπευτικά προϊόντα - είναι λεπτομερειακοί, διαθέτουν πλήθος θετικών διατάξεων και, σε καμία περίπτωση, δεν εμποδίζουν την ανάπτυξη πολιτικών και πρωτοβουλιών. Ωστόσο, δεν εφαρμόζονται σχεδόν σε όλη τους την έκταση, αν δεν στρεβλώνονται ή δεν παραποιούνται.
Οι παθογόνες αιτίες είναι προφανείς και ομολογημένες:
Δεν υπάρχει κατευθυντήρια γραμμή και σταθερή πολιτική ολοκληρωμένης εφαρμογής προς κάθε κατεύθυνση, που να υπερβαίνει το πλαίσιο των κατεστημένων πελατειακών σχέσεων, τον «κομματισμό» και τον «κρατισμό».
Δεν υπάρχει πουθενά και ποτέ ουσιαστική αξιολόγηση, εποπτεία και έλεγχος παρ’ ότι προβλέπονται στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Δεν υπάρχει αυθεντική εκπροσώπηση των πραγματικών παραγωγών, με αποτέλεσμα αδύναμοι να διαπραγματευτούν και να υποστηρίξουν το προϊόν τους, γίνονται έρμαιο των διαθέσεων της αγοράς και των εμπόρων.
Έτσι, σε μια εποχή τεραστίων προκλήσεων για την ελληνική γεωργία και τις συλλογικές αγροτικές οργανώσεις, οι φορείς, τα φυσικά πρόσωπα και οι συνεταιρισμοί, κλείνονται αμυντικά στην προστασία του εισοδήματος και την πολιτική των επιδοτήσεων. Αυτό πρέπει να αλλάξει και θα αλλάξει ριζικά.
Η συγκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία και οι ριζικές αλλαγές που θα επιφέρει στην οργάνωση της παραγωγής και στην αγροτοδιατροφική αλυσίδα δεν αποτελεί μόνο μια οργανωτική επιλογή. Συνδέεται άρρηκτα με τους τις προϋποθέσεις της θετικής ανατροπής στο εμπορικό ισοζύγιο των αγροτικών προϊόντων, με την ανάδειξη, υποστήριξη και προώθηση του «καλαθιού της Περιφέρειας», καθώς και τους στόχους της Ελληνικής Γεωργίας 2014.
Δεν υπάρχει κατευθυντήρια γραμμή και σταθερή πολιτική ολοκληρωμένης εφαρμογής προς κάθε κατεύθυνση, που να υπερβαίνει το πλαίσιο των κατεστημένων πελατειακών σχέσεων, τον «κομματισμό» και τον «κρατισμό».
Δεν υπάρχει πουθενά και ποτέ ουσιαστική αξιολόγηση, εποπτεία και έλεγχος παρ’ ότι προβλέπονται στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο.
Δεν υπάρχει αυθεντική εκπροσώπηση των πραγματικών παραγωγών, με αποτέλεσμα αδύναμοι να διαπραγματευτούν και να υποστηρίξουν το προϊόν τους, γίνονται έρμαιο των διαθέσεων της αγοράς και των εμπόρων.
Έτσι, σε μια εποχή τεραστίων προκλήσεων για την ελληνική γεωργία και τις συλλογικές αγροτικές οργανώσεις, οι φορείς, τα φυσικά πρόσωπα και οι συνεταιρισμοί, κλείνονται αμυντικά στην προστασία του εισοδήματος και την πολιτική των επιδοτήσεων. Αυτό πρέπει να αλλάξει και θα αλλάξει ριζικά.
Η συγκριμένη νομοθετική πρωτοβουλία και οι ριζικές αλλαγές που θα επιφέρει στην οργάνωση της παραγωγής και στην αγροτοδιατροφική αλυσίδα δεν αποτελεί μόνο μια οργανωτική επιλογή. Συνδέεται άρρηκτα με τους τις προϋποθέσεις της θετικής ανατροπής στο εμπορικό ισοζύγιο των αγροτικών προϊόντων, με την ανάδειξη, υποστήριξη και προώθηση του «καλαθιού της Περιφέρειας», καθώς και τους στόχους της Ελληνικής Γεωργίας 2014.
Οι Κατευθύνσεις μας
Για να ανατρέψουμε ριζικά και άμεσα τις παθογόνες αιτίες, δεν έχουμε ανάγκη από έναν ακόμη συνεταιριστικό νόμο πιο λεπτομερειακό που να διορθώνει τις ατέλειες και να περιπλέκει τα πράγματα. Θέλουμε ένα θεσμικό πλαίσιο, το οποίο, χωρίς να παρεμβαίνει πατερναλιστικά στο συνταγματικό δικαίωμα του «συνεταιρίζεσθαι» των παραγωγών, να ανατρέπει αναβαθμίζει τις σχέσεις των συνεταιρισμών με το κράτος, να κατοχυρώνει την εποπτεία του, να εξυγιαίνει το χώρο, να διαμορφώνει νέες σχέσεις με την αγορά και την αγροτική ανάπτυξη.
α. Σημείο εκκίνησης είναι για μας η αποκατάσταση αξιόπιστων και αποτελεσματικών δημόσιων πολιτικών εποπτείας και στήριξης της συνεταιριστικής λειτουργίας, η οποία επιδιώκουμε να κινηθεί δραστήρια, αποφασιστικά και με αυτοπεποίθηση προς τις προκλήσεις της εποχής μας, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες της χώρας.
β. Παράλληλα, διευρύνουμε το θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης των αγροτών μας, το οποίο διαρθρώνεται και κλιμακώνεται γύρω από υγιείς και αποτελεσματικούς Συνεταιρισμούς που καλούνται να προσαρμόσουν το πολύτιμο συνεταιριστικό πνεύμα στη σύγχρονη εποχή, τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και τη νέα ΚΑΠ,
Έτσι, αναγνωρίζονται μορφές Αγροτικών Εταιρικών Συμπράξεων και Ομάδες Παραγωγών, οι οποίες καλούνται να ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία στους τομείς παραγωγής, τυποποίησης, πιστοποίησης, μεταποίησης και εμπορίας στην αγροδιατροφική αλυσίδα.
γ. Γύρω από το θεσμικό πυρήνα της κρατικής εποπτείας, η οποία αποσκοπεί στην ανάδειξη και ενίσχυση ισχυρών συνεταιρισμών, εταιρικών συμπράξεων και ομάδων παραγωγών, κατοχυρώνουμε δημόσιες πολιτικές με δημοκρατικό και προοδευτικό πρόσημο.
Αξιοποιούμε τη δοκιμασμένη σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο μέθοδο του Μητρώου, το οποίο καθίσταται σύνθετο εργαλείο καταγραφής, αξιολόγησης και, εν τέλει, νομιμοποίησης των συλλογικών αγροτικών οργανώσεων σε σχέση με το κράτος και τις δημόσιες πολιτικές. Έτσι παρακολουθείται συνέχεια η δράση τους και αξιολογούνται τα αποτελέσματά τους.
Με βάση την αξιολόγηση των επιδόσεων πρόκειται να κινηθεί η διάθεση των οικονομικών, φορολογικών και αναπτυξιακών κινήτρων.
δ. Οι πολιτικές μας κατευθύνονται, επίσης, προς μια ανταγωνιστική οικονομία της αγοράς, στο πλαίσιο της οποίας οι δημόσιες πολιτικές θέτουν αξιόπιστους κανόνες υγιούς επιχειρηματικότητας, διαφάνειας και προνοιακής στήριξης του αγροτικού κόσμου. Θεσμοί και διαδικασίες, όπως οι Διεπαγγελματικές Οργανώσεις, η Συμβολαιακή Γεωργία, τα Δημοπρατήρια Αγροτικών Προϊόντων, οι Διατροφικές Περιφερειακές Συμπράξεις, που σπερματικά και αποσπασματικά ξεκίνησαν και ουδέποτε αναπτύχθηκαν ουσιαστικά στη χώρα μας, αποκτούν σύγχρονο πλαίσιο και οργανώνονται με πρωτοβουλία της Κυβέρνησης και της Αυτοδιοίκησης, καθώς και με τη συνεργασία των παραγωγικών, κοινωνικών, επαγγελματικών και επιστημονικών φορέων του χώρου.
ε. Τέλος, μια παρόμοια παρέμβαση δημοκρατικού συνταγματισμού, που ενισχύει το κοινωνικό κεκτημένο της συνεταιριστικής δράσης και προστατεύει το δημόσιο συμφέρον δεν μπορεί παρά να ολοκληρωθεί με τον εκδημοκρατισμό των δομών και την αυθεντική εκπροσώπηση του αγροτικού κόσμου και των πραγματικών παραγωγών. Οι διαδικασίες άμεσης Δημοκρατίας στην εκλογή των συνεταιριστικών οργάνων και της ΠΑΣΕΓΕΣ μέσα από καθολική ψηφοφορία των παραγωγών, γίνεται αποφασιστική και απαρέγκλιτη προϋπόθεση της όποιας αξιολόγησης και νομιμοποίησης.
α. Σημείο εκκίνησης είναι για μας η αποκατάσταση αξιόπιστων και αποτελεσματικών δημόσιων πολιτικών εποπτείας και στήριξης της συνεταιριστικής λειτουργίας, η οποία επιδιώκουμε να κινηθεί δραστήρια, αποφασιστικά και με αυτοπεποίθηση προς τις προκλήσεις της εποχής μας, ανταποκρινόμενη στις ανάγκες της χώρας.
β. Παράλληλα, διευρύνουμε το θεσμικό πλαίσιο οργάνωσης των αγροτών μας, το οποίο διαρθρώνεται και κλιμακώνεται γύρω από υγιείς και αποτελεσματικούς Συνεταιρισμούς που καλούνται να προσαρμόσουν το πολύτιμο συνεταιριστικό πνεύμα στη σύγχρονη εποχή, τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και τη νέα ΚΑΠ,
Έτσι, αναγνωρίζονται μορφές Αγροτικών Εταιρικών Συμπράξεων και Ομάδες Παραγωγών, οι οποίες καλούνται να ενισχύσουν την επιχειρηματικότητα και την καινοτομία στους τομείς παραγωγής, τυποποίησης, πιστοποίησης, μεταποίησης και εμπορίας στην αγροδιατροφική αλυσίδα.
γ. Γύρω από το θεσμικό πυρήνα της κρατικής εποπτείας, η οποία αποσκοπεί στην ανάδειξη και ενίσχυση ισχυρών συνεταιρισμών, εταιρικών συμπράξεων και ομάδων παραγωγών, κατοχυρώνουμε δημόσιες πολιτικές με δημοκρατικό και προοδευτικό πρόσημο.
Αξιοποιούμε τη δοκιμασμένη σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο μέθοδο του Μητρώου, το οποίο καθίσταται σύνθετο εργαλείο καταγραφής, αξιολόγησης και, εν τέλει, νομιμοποίησης των συλλογικών αγροτικών οργανώσεων σε σχέση με το κράτος και τις δημόσιες πολιτικές. Έτσι παρακολουθείται συνέχεια η δράση τους και αξιολογούνται τα αποτελέσματά τους.
Με βάση την αξιολόγηση των επιδόσεων πρόκειται να κινηθεί η διάθεση των οικονομικών, φορολογικών και αναπτυξιακών κινήτρων.
δ. Οι πολιτικές μας κατευθύνονται, επίσης, προς μια ανταγωνιστική οικονομία της αγοράς, στο πλαίσιο της οποίας οι δημόσιες πολιτικές θέτουν αξιόπιστους κανόνες υγιούς επιχειρηματικότητας, διαφάνειας και προνοιακής στήριξης του αγροτικού κόσμου. Θεσμοί και διαδικασίες, όπως οι Διεπαγγελματικές Οργανώσεις, η Συμβολαιακή Γεωργία, τα Δημοπρατήρια Αγροτικών Προϊόντων, οι Διατροφικές Περιφερειακές Συμπράξεις, που σπερματικά και αποσπασματικά ξεκίνησαν και ουδέποτε αναπτύχθηκαν ουσιαστικά στη χώρα μας, αποκτούν σύγχρονο πλαίσιο και οργανώνονται με πρωτοβουλία της Κυβέρνησης και της Αυτοδιοίκησης, καθώς και με τη συνεργασία των παραγωγικών, κοινωνικών, επαγγελματικών και επιστημονικών φορέων του χώρου.
ε. Τέλος, μια παρόμοια παρέμβαση δημοκρατικού συνταγματισμού, που ενισχύει το κοινωνικό κεκτημένο της συνεταιριστικής δράσης και προστατεύει το δημόσιο συμφέρον δεν μπορεί παρά να ολοκληρωθεί με τον εκδημοκρατισμό των δομών και την αυθεντική εκπροσώπηση του αγροτικού κόσμου και των πραγματικών παραγωγών. Οι διαδικασίες άμεσης Δημοκρατίας στην εκλογή των συνεταιριστικών οργάνων και της ΠΑΣΕΓΕΣ μέσα από καθολική ψηφοφορία των παραγωγών, γίνεται αποφασιστική και απαρέγκλιτη προϋπόθεση της όποιας αξιολόγησης και νομιμοποίησης.
Β. 1 Θεσμικό πλαίσιο για τις Συλλογικές Οργανώσεις και την Επιχειρηματικότητα του αγροτικού κόσμου – Οργάνωση της εποπτείας του κράτους
1. Ξεκαθαρίζει πλήρως το τοπίο και αποσαφηνίζονται οι συγχύσεις που κυριαρχούν στο ποιες είναι και τι νομική μορφή έχουν οι συλλογικές αγροτικές οργανώσεις:
Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις (ΑΣΟ) με τη μορφή του συνεταιρισμού/μεριδιούχοι.
Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) με τη μορφή κεφαλαιουχικής εταιρείας ΑΕ ή ΕΠΕ.
Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), αποκλειστικά όσες πληρούν το κοινοτικό κανονιστικό πλαίσιο, τους περιορισμούς και τις οριοθετήσεις του, ανεξαρτήτως νομικής μορφής.
2. Για το σκοπό αυτό:
Όλοι οι συνεταιρισμοί αγροτικών προϊόντων θεωρούνται πρωτοβάθμιοι και διέπονται από τους ίδιους κανόνες συμπεριλαμβανομένων και των Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών.
Οι κάθε μορφής συνεταιριστικές ενώσεις, κοινοπραξίες συνεταιρισμών και συνεταιριστικές εταιρίες, που συγκροτούνται από παραγωγούς ή και συνεταιρισμούς και έχουν τη μορφή κεφαλαιουχικής εταιρείας, θεωρούνται Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) και είναι ανεξάρτητες από τη λειτουργία των συνεταιρισμών.
Αναγνωρίζονται Ομάδες Παραγωγών, οι οποίες αποκτούν πρόσβαση σε κίνητρα, καθώς και σε χρηματοδοτήσεις τους από διαχειριστικά ή άλλα επιχειρησιακά προγράμματα μόνο εφόσον πληρούν το προαναφερθέν πλαίσιο.
3. Στο Υπ.ΑΑ-Τ συνίσταται:
Αγροτικές Συνεταιριστικές Οργανώσεις (ΑΣΟ) με τη μορφή του συνεταιρισμού/μεριδιούχοι.
Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) με τη μορφή κεφαλαιουχικής εταιρείας ΑΕ ή ΕΠΕ.
Ομάδες Παραγωγών (ΟΠ), αποκλειστικά όσες πληρούν το κοινοτικό κανονιστικό πλαίσιο, τους περιορισμούς και τις οριοθετήσεις του, ανεξαρτήτως νομικής μορφής.
2. Για το σκοπό αυτό:
Όλοι οι συνεταιρισμοί αγροτικών προϊόντων θεωρούνται πρωτοβάθμιοι και διέπονται από τους ίδιους κανόνες συμπεριλαμβανομένων και των Ενώσεων Αγροτικών Συνεταιρισμών.
Οι κάθε μορφής συνεταιριστικές ενώσεις, κοινοπραξίες συνεταιρισμών και συνεταιριστικές εταιρίες, που συγκροτούνται από παραγωγούς ή και συνεταιρισμούς και έχουν τη μορφή κεφαλαιουχικής εταιρείας, θεωρούνται Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις (ΑΕΣ) και είναι ανεξάρτητες από τη λειτουργία των συνεταιρισμών.
Αναγνωρίζονται Ομάδες Παραγωγών, οι οποίες αποκτούν πρόσβαση σε κίνητρα, καθώς και σε χρηματοδοτήσεις τους από διαχειριστικά ή άλλα επιχειρησιακά προγράμματα μόνο εφόσον πληρούν το προαναφερθέν πλαίσιο.
3. Στο Υπ.ΑΑ-Τ συνίσταται:
- Εθνικό Μητρώο Συλλογικών Αγροτικών Οργανώσεων
- Οι τρεις κατηγορίες οργανώσεων καταχωρούνται και ως εκ τούτου αναγνωρίζονται στη σχέση τους με το κράτος, με βάση πολύ συγκεκριμένα και διαφοροποιημένα κριτήρια.
- Με βάση τα κριτήρια αυτά αξιολογούνται σε ενεργές και μη ενεργές.
4. Ιδρύεται στο Υπ.ΑΑ-Τ, Εποπτική Αρχή για τη λειτουργία του Μητρώου και της εποπτείας, ως αυτοτελής διοικητική μονάδα συνεπικουρούμενη από το Εποπτικό Συμβούλιο, στο οποίο συμμετέχουν υπηρεσιακοί, ειδικοί επιστήμονες και εκπρόσωποι των συλλογικών αγροτικών οργανώσεων.
5. Στα κριτήρια αξιολόγησης των ΑΣΟ, συμπεριλαμβάνονται:
5. Στα κριτήρια αξιολόγησης των ΑΣΟ, συμπεριλαμβάνονται:
- Άμεση εκλογή των οργάνων τους με καθολική ψηφοφορία των μελών τους,
- Ελάχιστο εταιρικό κεφάλαιο 60.000 ευρώ,
- Αποτελεσματική συνεταιριστική και εταιρική διακυβέρνηση,
- Οικονομική βιωσιμότητα με βάση τον κύκλο εργασιών και τα περιουσιακά στοιχεία,
- Όροι και προϋποθέσεις διαφάνειας.
Η αξιολόγηση γίνεται σε ετήσια βάση.
Μη ενεργές ΑΣΟ για δυο (2) συνεχή έτη οδηγούνται σε αναγκαστική εκκαθάριση και διαγράφονται από το Μητρώο.
6. Κατά την πρώτη εγγραφή και αξιολόγηση:
Εντός τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση του νόμου, οι ΑΣΟ προσκομίζουν τα απαιτούμενα στοιχεία στην Εποπτική Αρχή για την εγγραφή στο Μητρώο. Σε περίπτωση που δεν προσκομίσουν τα στοιχεία, δεν αναγνωρίζονται.
Οι αρχικά καταχωρούμενες ως μη ενεργές, σε περίπτωση που δεν συγχωνευθούν με ενεργές ΑΣΟ έως τις 31-12-2011, οδηγούνται σε αναγκαστική εκκαθάριση.
Μη ενεργές ΑΣΟ για δυο (2) συνεχή έτη οδηγούνται σε αναγκαστική εκκαθάριση και διαγράφονται από το Μητρώο.
6. Κατά την πρώτη εγγραφή και αξιολόγηση:
Εντός τριών (3) μηνών από τη δημοσίευση του νόμου, οι ΑΣΟ προσκομίζουν τα απαιτούμενα στοιχεία στην Εποπτική Αρχή για την εγγραφή στο Μητρώο. Σε περίπτωση που δεν προσκομίσουν τα στοιχεία, δεν αναγνωρίζονται.
Οι αρχικά καταχωρούμενες ως μη ενεργές, σε περίπτωση που δεν συγχωνευθούν με ενεργές ΑΣΟ έως τις 31-12-2011, οδηγούνται σε αναγκαστική εκκαθάριση.
7. Εξειδικεύονται οι σκοποί των Αγροτικών Εταιρικών Συμπράξεων για την επίτευξη οικονομιών κλίμακας που αφορούν:
- στην οργάνωση της παραγωγής,
- στην προμήθεια εισροών και εφοδίων,
- στην παροχή υπηρεσιών (συγκέντρωση – τυποποίηση – αποθήκευση – διάθεση),
- στην εμπορία και τη μεταποίηση.
8. Στα κριτήρια αξιολόγησης των ΑΕΣ συμπεριλαμβάνονται:
- Ο αριθμός των μελών,
- Το ποσοστό συγκέντρωσης παραγωγής σε περιφερειακό ή εθνικό επίπεδο,
- Οι παρεχόμενες υπηρεσίες και το μέγεθος των περιουσιακών στοιχείων,
- Ο κύκλος εργασιών και το ύψος συναλλαγών,
- Το μερίδιο αγοράς για το συγκεκριμένο προϊόν.
Η αξιολόγηση γίνεται σε ετήσια βάση.
Στο Μητρώο καταγράφονται μόνο ενεργές ΑΕΣ.
Οι Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις που μεταπίπτουν σε μη ενεργές επί τρία (3) έτη θα διαγράφονται από το Μητρώο.
9. Διαλύεται η σύγχυση που αφορά στις Ομάδες Παραγωγών, τον κατακερματισμό τους, καθώς και στην τάση που έχουν να υποκαθιστούν τους συνεταιρισμούς χωρίς να πληρούν τα ελάχιστα κριτήρια που θέτει το κοινοτικό κανονιστικό πλαίσιο προκειμένου να διαχειριστούν προγράμματα. Είναι στοιχειώδης υποχρέωση προσαρμογής στο σημερινό ευρωπαϊκό τοπίο.
10. Ριζική αλλαγή στη δομή και λειτουργία της ΠΑΣΕΓΕΣ που μετατρέπεται σε:
Πανελλήνια Ένωση Συλλογικών Αγροτικών Οργανώσεων (ΠΕΣΑΓΟ)
Την ΠΕΣΑΓΟ εκλέγουν οι οργανώσεις και των τριών κατηγοριών που συμμετέχουν στο Μητρώο και των οποίων αποτελεί τη συντονιστική οργάνωση.
Η εκλογή των μελών της Γενικής Συνέλευσης, που αποτελεί το κορυφαίο της όργανο, γίνεται κατά αυτοδιοικητική περιφέρεια, με καθολική ψηφοφορία όλων των παραγωγών αγροτικών προϊόντων, οι οποίοι είναι μέλη των οργανώσεων που ανήκουν στην περιφέρεια.
Θέλουμε η ΠΑΣΕΓΕΣ να γίνει πραγματικά όργανο όλων των συλλογικών μορφών οργάνωσης της αγροτικής παραγωγής για να έχει κύρος και η δυναμική της να εκφράζει τις αγροτικές οργανώσεις και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, να κάνει έρευνες, να κάνει συνεργασίες διεθνείς και εγχώριες, να εκφράζει όλο τον συνεταιρισμένο και συνεργαζόμενο αγροτικό κόσμο, στο σύνολο της χώρας.. Να αναβαθμιστεί δηλαδή ο ρόλος της.
Είναι μια πρόταση, την οποία κάναμε, επειδή στο Ν. 2810 υπάρχει ολόκληρο άρθρο που αναφέρεται στην ΠΑΣΕΓΕΣ. Είναι μια θέση για συζήτηση. Εξυπακούεται ότι σε εκλογές μετέχουν για την ΠΑΣΕΓΕΣ μόνο οι οργανώσεις που είναι καταγραμμένες στο μητρώο.
Στο Μητρώο καταγράφονται μόνο ενεργές ΑΕΣ.
Οι Αγροτικές Εταιρικές Συμπράξεις που μεταπίπτουν σε μη ενεργές επί τρία (3) έτη θα διαγράφονται από το Μητρώο.
9. Διαλύεται η σύγχυση που αφορά στις Ομάδες Παραγωγών, τον κατακερματισμό τους, καθώς και στην τάση που έχουν να υποκαθιστούν τους συνεταιρισμούς χωρίς να πληρούν τα ελάχιστα κριτήρια που θέτει το κοινοτικό κανονιστικό πλαίσιο προκειμένου να διαχειριστούν προγράμματα. Είναι στοιχειώδης υποχρέωση προσαρμογής στο σημερινό ευρωπαϊκό τοπίο.
10. Ριζική αλλαγή στη δομή και λειτουργία της ΠΑΣΕΓΕΣ που μετατρέπεται σε:
Πανελλήνια Ένωση Συλλογικών Αγροτικών Οργανώσεων (ΠΕΣΑΓΟ)
Την ΠΕΣΑΓΟ εκλέγουν οι οργανώσεις και των τριών κατηγοριών που συμμετέχουν στο Μητρώο και των οποίων αποτελεί τη συντονιστική οργάνωση.
Η εκλογή των μελών της Γενικής Συνέλευσης, που αποτελεί το κορυφαίο της όργανο, γίνεται κατά αυτοδιοικητική περιφέρεια, με καθολική ψηφοφορία όλων των παραγωγών αγροτικών προϊόντων, οι οποίοι είναι μέλη των οργανώσεων που ανήκουν στην περιφέρεια.
Θέλουμε η ΠΑΣΕΓΕΣ να γίνει πραγματικά όργανο όλων των συλλογικών μορφών οργάνωσης της αγροτικής παραγωγής για να έχει κύρος και η δυναμική της να εκφράζει τις αγροτικές οργανώσεις και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό, να κάνει έρευνες, να κάνει συνεργασίες διεθνείς και εγχώριες, να εκφράζει όλο τον συνεταιρισμένο και συνεργαζόμενο αγροτικό κόσμο, στο σύνολο της χώρας.. Να αναβαθμιστεί δηλαδή ο ρόλος της.
Είναι μια πρόταση, την οποία κάναμε, επειδή στο Ν. 2810 υπάρχει ολόκληρο άρθρο που αναφέρεται στην ΠΑΣΕΓΕΣ. Είναι μια θέση για συζήτηση. Εξυπακούεται ότι σε εκλογές μετέχουν για την ΠΑΣΕΓΕΣ μόνο οι οργανώσεις που είναι καταγραμμένες στο μητρώο.
Β.2 Δημόσιες πολιτικές για τον εκσυγχρονισμό της αγοράς αγροτικών προϊόντων και της σταθερότητας των τιμών τους
1. Επαναδιατυπώνεται με σύγχρονους όρους η Διεπαγγελματική Οργάνωση (Δ.Ο.), καθώς διαρθρώνεται σε εθνικό επίπεδο, κυρίως κατά προϊόν, ενώ - σε ειδικές μόνο περιπτώσεις - κατά ΚΟΑ ή κλάδο ή ομάδα ομοειδών προϊόντων.
Στη Δ.Ο. συμμετέχουν εκπρόσωποι:
Στη Δ.Ο. συμμετέχουν εκπρόσωποι:
- παραγωγών, συνεταιρισμών, αγροτικών εταιρικών συμπράξεων, ομάδων παραγωγών,
- εμπόρων αγροτικών προϊόντων και εφοδίων, μεταποιητών, συσκευαστών, μεταφορέων,
- πανεπιστημίων και ερευνητικών κέντρων.
Οι Δ.Ε. έχουν τη μορφή αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας και προσδιορίζονται αναλυτικά οι στόχοι τους.
2. Δίνεται η δυνατότητα στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση να συστήνει αστική μη κερδοσκοπική εταιρία με την επωνυμία «Διατροφική Σύμπραξη……», ώστε:
2. Δίνεται η δυνατότητα στην Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση να συστήνει αστική μη κερδοσκοπική εταιρία με την επωνυμία «Διατροφική Σύμπραξη……», ώστε:
- να μη γίνεται αποσπασματικά και κατά περίπτωση η ανάδειξη, προβολή και προώθηση των τοπικών προϊόντων,
- να ενισχύεται το «καλάθι προϊόντων της Περιφέρειας», και
- να προωθείται η διαπραγματευτική θέση των παραγωγών και των οργανώσεων τους με τους φορείς εμπορίας και μεταποίησης.
Μέλη της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας - εκτός της Περιφερειακής Αυτοδιοίκησης - μπορούν να είναι:
- Δήμοι,
- Συλλογικές αγροτικές οργανώσεις,
- Περιφερειακές και κλαδικές επαγγελματικές οργανώσεις,
- Περιφερειακοί φορείς της βιομηχανίας τροφίμων, ποτών, επεξεργασίας αγροτικών πρώτων υλών,
- Φορείς του εμπορίου, της μαζικής εστίασης, των ξενοδοχείων, των καταναλωτών,
- Πανεπιστήμια, ερευνητικά κέντρα που λειτουργούν στην Περιφέρεια και σχετίζονται με τους σκοπούς της σύμπραξης.
Στα μεγάλα νησιά, την ίδρυση και την εποπτεία παρόμοιας εταιρίας έχει ο Δήμος.
3. Θεσμοθετείται η Συμβολαιακή Γεωργία προκειμένου να προστατευτούν οι παραγωγοί και να ενισχυθεί η διαπραγματευτική τους θέση, να ρυθμίζονται και να σταθεροποιούνται οι τιμές των προϊόντων, καθώς και να ομαλοποιηθεί η αγορά.
Το Συμβόλαιο έχει τη νομική μορφή γραπτής σύμβασης, που απαιτεί ιδιωτικό έγγραφο βεβαίας χρονολογίας και με την οποία μπορεί να ρυθμίζεται η μελλοντική πώληση αγροτικών προϊόντων ή τροφίμων.
Περιλαμβάνει το είδος και τον όγκο των προϊόντων, το είδος της καλλιέργειας, την τιμή, τους χρόνους και τα σημεία παράδοσης, τον τρόπο και το χρόνο πληρωμής, την ποιότητα και την πιστοποίηση, τις ρήτρες και τον τρόπο καταγγελίας της σύμβασης.
Τέλος, προβλέπονται ποινές και διοικητικές κυρώσεις.
4. Παρέχεται στο Περιφερειακό Συμβούλιο η δυνατότητα να ιδρύει σε επίπεδο Περιφέρειας:
Δημοπρατήριο Αγροτικών Προϊόντων
Οργανώνεται με τη μορφή ΑΕ στο μετοχικό κεφάλαιο της οποίας συμμετέχουν:
η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση,
οι συλλογικές αγροτικές οργανώσεις,
έμποροι αγροτικών προϊόντων και εφοδίων, καθώς και ενδιαφερόμενοι ιδιώτες με ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 49%
Λειτουργεί κατά τα Ευρωπαϊκά πρότυπα και εντάσσεται με αυξημένα ποσοστά στους αναπτυξιακούς νόμους.
5. Σε ειδικό άρθρο προβλέπονται τα κίνητρα με βάση τα οποία συμμετέχουν οι παραγωγοί και ο οργανώσεις τους:
3. Θεσμοθετείται η Συμβολαιακή Γεωργία προκειμένου να προστατευτούν οι παραγωγοί και να ενισχυθεί η διαπραγματευτική τους θέση, να ρυθμίζονται και να σταθεροποιούνται οι τιμές των προϊόντων, καθώς και να ομαλοποιηθεί η αγορά.
Το Συμβόλαιο έχει τη νομική μορφή γραπτής σύμβασης, που απαιτεί ιδιωτικό έγγραφο βεβαίας χρονολογίας και με την οποία μπορεί να ρυθμίζεται η μελλοντική πώληση αγροτικών προϊόντων ή τροφίμων.
Περιλαμβάνει το είδος και τον όγκο των προϊόντων, το είδος της καλλιέργειας, την τιμή, τους χρόνους και τα σημεία παράδοσης, τον τρόπο και το χρόνο πληρωμής, την ποιότητα και την πιστοποίηση, τις ρήτρες και τον τρόπο καταγγελίας της σύμβασης.
Τέλος, προβλέπονται ποινές και διοικητικές κυρώσεις.
4. Παρέχεται στο Περιφερειακό Συμβούλιο η δυνατότητα να ιδρύει σε επίπεδο Περιφέρειας:
Δημοπρατήριο Αγροτικών Προϊόντων
Οργανώνεται με τη μορφή ΑΕ στο μετοχικό κεφάλαιο της οποίας συμμετέχουν:
η Περιφερειακή Αυτοδιοίκηση,
οι συλλογικές αγροτικές οργανώσεις,
έμποροι αγροτικών προϊόντων και εφοδίων, καθώς και ενδιαφερόμενοι ιδιώτες με ποσοστό που δεν υπερβαίνει το 49%
Λειτουργεί κατά τα Ευρωπαϊκά πρότυπα και εντάσσεται με αυξημένα ποσοστά στους αναπτυξιακούς νόμους.
5. Σε ειδικό άρθρο προβλέπονται τα κίνητρα με βάση τα οποία συμμετέχουν οι παραγωγοί και ο οργανώσεις τους:
- στον αναπτυξιακό νόμο,
- στο Ταμείο Αγροτικής Επιχειρηματικότητας,
- στα μέτρα του Προγράμματος Αγροτικής Ανάπτυξης «Αλ. Μπαλτατζής»,
- στα ευρωπαϊκά αγροτικά προγράμματα.
----------------------------
Πηγή: agrotypos.gr
----------------------------