Εχει απαγορευτεί από την Ε.Ε., αλλά το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης δίνει έγκριση κυκλοφορίας του (και για το 2009)
Εξι χρόνια μετά την απόσυρση συγκεκριμένου φυτοφαρμάκου από την Ε.Ε. το ελληνικό υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επιμένει να παρέχει «κατ’ εξαίρεση» έγκριση κυκλοφορίας κάθε χρόνο, θέτοντας σε κίνδυνο τις ελληνικές εξαγωγές ελαιολάδου. Πρόκειται για σκεύασμα που περιέχει την εξαιρετικά τοξική ουσία fenthioπου χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση του δάκου, η χρήση του οποίου απαγορεύεται επίσης σε ΗΠΑ και Αυστραλία. Σύμφωνα με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, η παράταση της κυκλοφορίας αποβλέπει στην εξάντληση των υφιστάμενων αποθεμάτων καθώς ποσότητες αγοράστηκαν το 2000 και δεν χρησιμοποιήθηκαν, αλλά έχουν πληρωθεί από τον προϋπολογισμό, στο πλαίσιο του εθνικού προγράμματος δακοκτονίας.
Ο λόγος για το Lebaycid (δραστική ουσία fenthion) . Εντύπωση επίσης προκαλεί το γεγονός ότι οι νομαρχίες Φθιώτιδας και Βοιωτίας προκήρυξαν διαγωνισμό για την ανάθεση του έργου της δακοκτονίας με το συγκεκριμένο φάρμακο δύο μήνες πριν (στις 11 Μαρτίου 2009) δοθεί η κατ’ εξαίρεση έγκριση κυκλοφορίας στην Ελλάδα (στις 11 Μαΐου 2009). Η καταπολέμηση του δάκου γίνεται με την εφαρμογή εθνικού προγράμματος σε όλους τους ελαιοκομικούς νομούς της χώρας.
Γνωμοδότηση
Στις 3 Ιουλίου 2003 η αρμόδια Γενική Διεύθυνση της Ε.Ε. εξέδωσε γνωμοδότηση σύμφωνα με την οποία έπρεπε να απαγορευτεί η κυκλοφορία του φυτοφαρμάκου καθώς τα διαθέσιμα στοιχεία δεν αποδεικνύουν ότι είναι ασφαλές για την υγεία των ανθρώπων και το περιβάλλον. Επιπλέον, όπως επισημαίνεται, «είναι πιθανό να έχει επιπτώσεις στα πουλιά». Πρόκειται για ισχυρό οργανοφωσφορικό εντομοκτόνο, με δυνατότητα βιοσυσσώρευσης στο περιβάλλον και κυρίως στο έδαφος ή στα έλαια των καρπών. Ενδεικτικά, ο χρόνος αναμονής για τη συγκομιδή καρπού που έχει ψεκαστεί με τη συγκεκριμένη χημική ουσία είναι 30 ημέρες. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στις ΗΠΑ το fenthion δεν διαθέτει πλέον έγκριση κυκλοφορίας από το FDA (Federal Drug Administration) καθώς θεωρήθηκε υπεύθυνο για πολλούς θανάτους από δηλητηρίαση.
Παρά την αρνητική γνωμοδότηση, και με το σκεπτικό ότι μπορεί να υπάρχουν αποθέματα του φυτοφαρμάκου, το 2004 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έπειτα από αίτημα της Ελλάδας και άλλων χωρών (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία) επιτρέπει την κατ’ εξαίρεση χρήση του fenthion για την ελαιοκαλλιέργεια έως το τέλος του 2007 με απόφαση των κρατών-μελών. Και ενώ το εν λόγω φυτοφάρμακο έχει απαγορευτεί ουσιαστικά στην Ε.Ε. από το 2004 και η παράταση για τη χρήση του έληξε το 2007, το ελληνικό υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης χρησιμοποιώντας ένα «παραθυράκι» της ευρωπαϊκής νομοθεσίας χορηγεί κατ’ εξαίρεση έγκριση διάθεσης στην αγορά για 120 ημέρες του φυτοπροστατευτικού προϊόντος Lebaycid για το 2008 στην καταπολέμηση του δάκου.
Ανάλογη απόφαση επιτρέπει τη χρήση του σκευάσματος για 120 ημέρες και για το 2009.
Δεδομένου ότι πρόκειται για δραστική ουσία που έχει απαγορευτεί σε ΗΠΑ, Αυστραλία και Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι απορίας άξιο γιατί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επιμένει να επιτρέπει τη χρήση του, διακινδυνεύοντας τις εξαγωγές ελαιολάδου της χώρας σε περίπτωση που εντοπιστούν υπολείμματα. Στο συγκεκριμένο ερώτημα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και συγκεκριμένα ο προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Φυτικής Παραγωγής κ. Α. Ιωάννου απάντησε ότι το 2006 το υπουργείο μέσω διαγωνισμού ζήτησε την προμήθεια 200.000 λίτρων Lebaycid, τα οποία παρέλαβε τον Ιανουάριο του 2007 (μόλις ένα χρόνο πριν λήξει η παράταση της προθεσμίας χρήσης).
Αδιάθετα αποθέματα
«Τα δύο τελευταία χρόνια λόγω των ακραίων κλιματολογικών συνθηκών περιορίστηκαν στο ελάχιστο οι ψεκασμοί. Με αποτέλεσμα να παραμείνουν αδιάθετα αποθέματα του σκευάσματος Lebaycid με δραστική ουσία fenthion», επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση. Η υπηρεσία προκειμένου να χρησιμοποιηθούν τα αποθέματα, εισηγήθηκε στο Ανώτατο Συμβούλιο Γεωργικών Φαρμάκων τη δυνατότητα χρήσης τους. Το Συμβούλιο γνωμοδότησε θετικά, οπότε και εκδόθηκε η σχετική απόφαση που αποτελεί σύμφωνα με το υπουργείο δείγμα «χρηστής διοίκησης εφόσον αποφεύγεται η σπατάλη του δημοσίου χρήματος». Σημειώνεται επίσης ότι ελέγχονται οι τυχόν επιπτώσεις στο περιβάλλον.
------------------------------
Της Τανιας Γεωργιοπουλου
------------------------------
Εξι χρόνια μετά την απόσυρση συγκεκριμένου φυτοφαρμάκου από την Ε.Ε. το ελληνικό υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επιμένει να παρέχει «κατ’ εξαίρεση» έγκριση κυκλοφορίας κάθε χρόνο, θέτοντας σε κίνδυνο τις ελληνικές εξαγωγές ελαιολάδου. Πρόκειται για σκεύασμα που περιέχει την εξαιρετικά τοξική ουσία fenthioπου χρησιμοποιείται για την καταπολέμηση του δάκου, η χρήση του οποίου απαγορεύεται επίσης σε ΗΠΑ και Αυστραλία. Σύμφωνα με το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης, η παράταση της κυκλοφορίας αποβλέπει στην εξάντληση των υφιστάμενων αποθεμάτων καθώς ποσότητες αγοράστηκαν το 2000 και δεν χρησιμοποιήθηκαν, αλλά έχουν πληρωθεί από τον προϋπολογισμό, στο πλαίσιο του εθνικού προγράμματος δακοκτονίας.
Ο λόγος για το Lebaycid (δραστική ουσία fenthion) . Εντύπωση επίσης προκαλεί το γεγονός ότι οι νομαρχίες Φθιώτιδας και Βοιωτίας προκήρυξαν διαγωνισμό για την ανάθεση του έργου της δακοκτονίας με το συγκεκριμένο φάρμακο δύο μήνες πριν (στις 11 Μαρτίου 2009) δοθεί η κατ’ εξαίρεση έγκριση κυκλοφορίας στην Ελλάδα (στις 11 Μαΐου 2009). Η καταπολέμηση του δάκου γίνεται με την εφαρμογή εθνικού προγράμματος σε όλους τους ελαιοκομικούς νομούς της χώρας.
Γνωμοδότηση
Στις 3 Ιουλίου 2003 η αρμόδια Γενική Διεύθυνση της Ε.Ε. εξέδωσε γνωμοδότηση σύμφωνα με την οποία έπρεπε να απαγορευτεί η κυκλοφορία του φυτοφαρμάκου καθώς τα διαθέσιμα στοιχεία δεν αποδεικνύουν ότι είναι ασφαλές για την υγεία των ανθρώπων και το περιβάλλον. Επιπλέον, όπως επισημαίνεται, «είναι πιθανό να έχει επιπτώσεις στα πουλιά». Πρόκειται για ισχυρό οργανοφωσφορικό εντομοκτόνο, με δυνατότητα βιοσυσσώρευσης στο περιβάλλον και κυρίως στο έδαφος ή στα έλαια των καρπών. Ενδεικτικά, ο χρόνος αναμονής για τη συγκομιδή καρπού που έχει ψεκαστεί με τη συγκεκριμένη χημική ουσία είναι 30 ημέρες. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στις ΗΠΑ το fenthion δεν διαθέτει πλέον έγκριση κυκλοφορίας από το FDA (Federal Drug Administration) καθώς θεωρήθηκε υπεύθυνο για πολλούς θανάτους από δηλητηρίαση.
Παρά την αρνητική γνωμοδότηση, και με το σκεπτικό ότι μπορεί να υπάρχουν αποθέματα του φυτοφαρμάκου, το 2004 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έπειτα από αίτημα της Ελλάδας και άλλων χωρών (Ισπανία, Ιταλία, Πορτογαλία) επιτρέπει την κατ’ εξαίρεση χρήση του fenthion για την ελαιοκαλλιέργεια έως το τέλος του 2007 με απόφαση των κρατών-μελών. Και ενώ το εν λόγω φυτοφάρμακο έχει απαγορευτεί ουσιαστικά στην Ε.Ε. από το 2004 και η παράταση για τη χρήση του έληξε το 2007, το ελληνικό υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης χρησιμοποιώντας ένα «παραθυράκι» της ευρωπαϊκής νομοθεσίας χορηγεί κατ’ εξαίρεση έγκριση διάθεσης στην αγορά για 120 ημέρες του φυτοπροστατευτικού προϊόντος Lebaycid για το 2008 στην καταπολέμηση του δάκου.
Ανάλογη απόφαση επιτρέπει τη χρήση του σκευάσματος για 120 ημέρες και για το 2009.
Δεδομένου ότι πρόκειται για δραστική ουσία που έχει απαγορευτεί σε ΗΠΑ, Αυστραλία και Ευρωπαϊκή Ενωση, είναι απορίας άξιο γιατί το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης επιμένει να επιτρέπει τη χρήση του, διακινδυνεύοντας τις εξαγωγές ελαιολάδου της χώρας σε περίπτωση που εντοπιστούν υπολείμματα. Στο συγκεκριμένο ερώτημα το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και συγκεκριμένα ο προϊστάμενος της Γενικής Διεύθυνσης Φυτικής Παραγωγής κ. Α. Ιωάννου απάντησε ότι το 2006 το υπουργείο μέσω διαγωνισμού ζήτησε την προμήθεια 200.000 λίτρων Lebaycid, τα οποία παρέλαβε τον Ιανουάριο του 2007 (μόλις ένα χρόνο πριν λήξει η παράταση της προθεσμίας χρήσης).
Αδιάθετα αποθέματα
«Τα δύο τελευταία χρόνια λόγω των ακραίων κλιματολογικών συνθηκών περιορίστηκαν στο ελάχιστο οι ψεκασμοί. Με αποτέλεσμα να παραμείνουν αδιάθετα αποθέματα του σκευάσματος Lebaycid με δραστική ουσία fenthion», επισημαίνεται σε σχετική ανακοίνωση. Η υπηρεσία προκειμένου να χρησιμοποιηθούν τα αποθέματα, εισηγήθηκε στο Ανώτατο Συμβούλιο Γεωργικών Φαρμάκων τη δυνατότητα χρήσης τους. Το Συμβούλιο γνωμοδότησε θετικά, οπότε και εκδόθηκε η σχετική απόφαση που αποτελεί σύμφωνα με το υπουργείο δείγμα «χρηστής διοίκησης εφόσον αποφεύγεται η σπατάλη του δημοσίου χρήματος». Σημειώνεται επίσης ότι ελέγχονται οι τυχόν επιπτώσεις στο περιβάλλον.
------------------------------
Της Τανιας Γεωργιοπουλου
------------------------------