Πέμπτη 9 Απριλίου 2015

ΜΕΓΑΛΗ ΠΕΜΠΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟ - ΝΗΣΙΩΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΛΑΦΟΝΗΣΙΩΤΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ - ΕΘΙΜΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΑΦΟΝΗΣΟ ....

Τη Μεγάλη Πέμπτη το πρωί οι νοικοκυρές, ακολουθώντας το πατροπαράδοτο έθιμο, βάφουν τα αβγά της Λαμπρής. Αφού τελειώσουν το βάψιμο, ζυμώνουν τις «Λαμπροκουλούρες». Τις πλάθουν στρογγυλές και με ένα κομμάτι ζυμάρι φτιάχνουν ένα σταυρό. Στο κέντρο του σταυρού τοποθετούν ένα κόκκινο αυγό .

Όσοι πενθούν, δεν βάφουν αβγά, ούτε παρασκευάζουν κουλουράκια και λαμπροκουλούρες. Τους πηγαίνουν, όμως, οι συγχωριανοί τους.

Το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης παρακολουθούν την ακολουθία των Παθών του Χριστού και ακούνε συντετριμμένοι την ανάγνωση των 12 Ιερών Ευαγγελίων στα οποία εξιστορούνται τα φρικτά Πάθη του Ιησού.


Το κλίμα είναι έντονα συγκινησιακό. Μετά το τέλος του 5ου Ευαγγελίου το θείο δράμα κορυφώνεται. Τα φώτα σβήνουν και ο παπάς περιφέρει σηκώνοντας στους ώμους τους τον Εσταυρωμένο ανάμεσα από τα πλήθη των πιστών, συμβολίζοντας έτσι τη Σταύρωση του Χριστού.

Ρίγη συγκινήσεως τους διαπερνούν καθώς ακούνε από το στόμα του ιερέως το :Σήμερον κρεμάται επί ξύλου...Η ατμόσφαιρα είναι κατανυκτική καθώς ο Σταυρός κινείται κάτω από το λιγοστό φως των κεριών.

Καθώς ο Εσταυρωμένος περνά ανάμεσά τους, πετούν πάνω στο Σταυρό διπλωμένα λευκά σεντόνια, περνούν στεφάνια. Μετά ο ιερέας τον τοποθετεί στο κέντρο του ναού και τότε όλοι σπεύδουν να τον προσκυνήσουν.

Η συγκίνησή τους φτάνει στο κατακόρυφο όταν ακούν το «Επί ξύλου, βλέπουσα, κρεμάμενον, Χριστέ…έναν από τους πιο συγκινησιακούς ύμνους της Μεγάλης Πέμπτης.
Τη στιγμή αυτή συμπονούν τη μητέρα του Χριστού και νιώθουν την ανείπωτη θλίψη της και τον αβάσταχτο πόνο της.

Όταν τελειώνουν τα 12 Ευαγγέλια, αρκετές γυναίκες μένουν στην εκκλησία και αγρυπνούν, όπως θα έκαναν για κάθε νεκρό. Κλαίνε και μοιρολογούν το Χριστό, με το γνωστό μοιρολόι της Παναγίας:

“Σήμερον μαύρος ουρανός
Σήμερον μαύρη μέρα
σήμερον όλοι θλίβονται
και τα βουνά λυπούνται…”
---------------------------------------------------
Μεντή-Δεληγιαννίδου Ευφροσύνη (Σύνη)
---------------------------------------------------