Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου 2014

Η σημειολογία μιας γέφυρας...

«Όταν η ανακατασκευή μιας γέφυρας 100 μέτρων απαιτεί 4 χρόνια (…) τότε υπάρχει πρόβλημα».

Η δήλωση αυτή προέρχεται από πρόσφατο άρθρο του καθηγητή Lawrence Summers ( 1 ).  Δεν αναφερόταν στη γέφυρα του Ευρώτα στη Σκάλα αλλά στην περίπου ίσου μήκους γέφυρα του ποταμoύ Charles, μεταξύ Βοστώνης και Καίμπριτζ: Η κίνηση εκτρέπεται από το 2012, αλλά οι εργασίες θα κρατήσουν έως το 2016.

Πράγματα που κάποτε ήταν εύκολα, τώρα δείχνουν πολύ δύσκολα μονολογεί ο Summers, αναλογιζόμενος ότι ο στρατηγός Patton χρειάστηκε μόλις μία ημέρα για να φτιάξει γέφυρες στο Ρήνο. Τις οποίες διέσχισαν ουλαμοί τεθωρακισμένων. Αφού ο Ρήνος έχει πολλαπλάσιο πλάτος από του Ευρώτα στη Σκάλα και τον Charles, δεν προκαλεί εντύπωση όταν οι πολίτες χάνουν την εμπιστοσύνη τους στο μέλλον και στους θεσμούς.

Τον Αύγουστο 2013 ( 2 ) εκφράσαμε από την apela.gr το αταίριαστο της ύπαρξης της γέφυρας του Ευρώτα στη Σκάλα. Και την απορία μας για το ότι έως τότε, κανείς δεν φαινόταν να έχει ασχοληθεί με αυτήν. Όσο υπάρχει αυτή η γέφυρα, είναι λογικό να υπάρχει απογοήτευση και κυνισμός για τις μεγαλοστομίες και τις υποσχέσεις της (αποκεντρωμένης ελέω Καλλικράτη) «δια - κυβέρνησης». Όταν η (τοπική) κυβέρνηση απλώνει δίχτυα για να μας προστατεύσει από τα θραύσματα μιας προβληματικής γέφυρας, είναι λογικό να μην εμπνέει εμπιστοσύνη ότι μπορεί να «σώσει», καταλήγει ο Summers.

Κατά τον Summers, ακόμη και τα απλά δημόσια έργα καθυστερούν εξ’  αιτίας μυωπικών προϋπολογισμών, στρεβλών προτεραιοτήτων της αυτοδιοίκησης και της αποτυχίας να εκτιμηθεί το κόστος που δημιουργείται από τις μεγάλες καθυστερήσεις.  Εάν οι λογιστές είχαν αναπτύξει μεθόδους για να αποτυπώσουν το κόστος των καθυστερήσεων και των λανθασμένων στοχεύσεων, θα τις είχαν αναδείξει για αυτό που πραγματικά είναι: Δάνειο από τις μελλοντικές γενιές. Όπως και το δημόσιο χρέος.

Εάν εξασκείτο τέτοια λογιστική, όλα αυτά θα στοίχιζαν πολύ πιο «ακριβά» στους αξιωματούχους και στα στελέχη τους. Θα στοίχιζαν εξ ίσου ακριβά και σε όσους άλλους δεν προωθούν σοβαρά την ανάπτυξη, αλλά αναλώνονται στη μικροπολιτική.

Στην περίπτωση βέβαια του Ευρώτα στη Σκάλα, υπάρχουν και τα ερωτηματικά σχετικά με τη στατική επάρκεια της γέφυρας.

Σύμφωνα με τον Summers, συχνά η διαβούλευση για τα δημόσια έργα εκτρέπεται στο μακροοικονομικό επίπεδο. Δηλαδή «μεγάλη κλίμακα» και «μακρά διάρκεια». Οι πιο καχύποπτοι θα χρέωναν άδειες υποσχέσεις και δημαγωγία. Αλλά η απογοήτευση του κόσμου (και των ψηφοφόρων) αφορά περισσότερο όσα γίνονται σε μικροοικονομικό επίπεδο. Στα έργα υποδομής επομένως, καλά θα ήταν να απομακρυνθούμε για λίγο από τα Φαραωνικά αντανακλαστικά για νέα μεγάλα έργα και να επικεντρωθεί σε πιο πεζά. Όπως… στη γέφυρα του Ευρώτα στη Σκάλα. Όσο υπάρχει αυτή η γέφυρα, δελτία τύπου και φουτουριστικές ανακοινώσεις για μεγάλα, περιφερειακά έργα και στρατηγικές, μένει να αποδειχθεί ότι είναι εφικτά από τις υπάρχουσες δομές όσων τα εξαγγέλλουν.

Αλλά τελικά, μας αφήνει αδιάφορο εάν μεγάλα έργα συνεχίσουν να εξαγγέλλονται, να εντάσσονται ή να απεντάσσονται. Αυτό που μετρά είναι ότι τα τελευταία πολλά χρόνια, η Λακωνία μετρά πολύ λίγα «πραγματικά» έργα: Τα παλάτια των Παλαιολόγων ανακατασκευάζονται εδώ και περίπου 40 χρόνια, όταν οι Παλιολόγοι μάλλον χρειάστηκαν 2-3 χρόνια το πολύ να τα χτίσουν. Άλλο ένα «μικρό» έργο αυτής της κλίμακας είναι το Μουσείο Σπάρτης. Κι ένα ακόμη μικρότερο, η γέφυρα του… Ευρώτα στη Σκάλα. Αλλά και πολλά από τα «μεγαλύτερα» έργα είναι ακόμη μισά ή σέρνονται: (π.χ. Σκούρα - Πυρί). Άλλα απετέλεσαν ανέκδοτο (π.χ. παράκαμψη Βουτιάνων). Υπάρχουν και κάποια άλλα, όπως το λιμάνι του Γυθείου. Για το οποίο πριν τελειώσει, θα έπρεπε να εξετάζεται ήδη η περαιτέρω επέκτασή του και η χρηματοδότησή της.

Έως τότε όμως, η κοινή γνώμη και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης χρειάζεται να γίνουν πολύ λιγότερο δεκτικά στις θεσμικές αποτυχίες. Εάν η «διοίκηση» (την οποία ο Καλλικράτης αποκέντρωσε σε μεγάλο βαθμό) δεν αποδίδει, δημιουργείται ένας φαύλος κύκλος: Χαμηλότερη ανάπτυξη οδηγεί σε χαμηλότερους πόρους [για επανεπένδυση], το οποίο οδηγεί σε ακόμη χαμηλότερη ανάπτυξη. Κι αυτό είναι σοβαρή απειλή για τη Δημοκρατία. Μόνο η άμεση και επιθετική αντίδραση στις αποτυχίες των αιρετών θα εξασφαλιστεί ότι ο αντίκτυπός των αποτυχιών τους θα είναι βραχυπρόθεσμος. Κατά τον ίδιο τρόπο που εάν οι μέτοχοι δεν εμπιστεύονται τη διοίκηση μιας επιχείρησης, μπορούν να επιμένουν να πάρουν τα λεφτά τους πίσω αντί να επιτρέπουν στη διοίκηση της εταιρείας να χρησιμοποιεί τα κεφάλαιά τους για «μακροπρόθεσμες επενδύσεις».
----------------------------
Πηγή: apela.gr
----------------------------