Πέμπτη 17 Απριλίου 2014

Η ΔΙΚΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ



Από το 17ο μέχρι το 19ο αι. παράλληλα με τις αγιογραφίες (τοιχογραφίες και φορητές εικόνες) κυκλοφορούν και τα θρησκευτικά χαρακτικά τα οποία απεικονίζουν αγίους, μοναστήρια, ή πολυπρόσωπες παραστάσεις όπως η δίκη του Χριστού. 


Μετά τη χάραξη της πρώτης πλάκας τα αντίτυπα έβγαιναν κατά εκατοντάδες και τα μοίραζαν στους πιστούς για την ενίσχυση των προσκυνημάτων. Φημισμένα ήταν τα Αγειορίτικα εργαστήρια, αλλά και στην Κω/πολη και στην Αθήνα και στη Βιέννη και αλλού λειτουργούσαν. 

«Η δίκη του Χριστού» η οποία περιγράφεται και στο απόκρυφο ευαγγέλιο του Νικόδημου, μια χαλκογραφία καμωμένη στη Βιέννη το 1818 απεικονίζει τον ηγεμόνα Πόντιο Πιλάτο σε θρόνο καθήμενο αριστερά. 

Στο κέντρο της παράστασης επί θρόνου, ο αρχιερέας Καϊάφας, ο μεγάλος υπεύθυνος αυτής της κακοδικίας. Ο Χριστός καθήμενος σιδηροδέσμιος στο εδώλιον του κατηγορουμένου. Επάνω αριστερά η επιγραφή «Κρίσις αιμοβόρος των Ιουδαίων κατά του Ιησού Χριστού Σωτήρος του κόσμου» Δεξιά ο λαός των Ιουδαίων σε εξώστη απευθύνεται προς τον Πιλάτο «Ει απολύσεις τούτον τον άνθρωπον, ουκ ει φίλος του Καίσαρος…» Γύρω γύρω οι δικαστές Σίμων ο Λεπρός, Ραβαάμ, Μεσάς, Νικόδημος, Σαβάς, Αχίας, Πτολεμαίος, Ιωχάμ, Σαμέχ κ.α. κρατούν ειλητάρια στα οποία αναγράφεται η γνώμη του καθενός για τον κατηγορούμενο. 

Ένα γράφει «Ει μεν δίκαιος εστιν, οικτίρωμεν αυτόν, ει δε άδικος εξορίσωμεν αφ’ ημών» Άλλο γράφει «Ίνα τι εάσωμεν τον άνδρα τούτον θανάτω κατακριθήναι δίκαιον όντα;» Σε άλλο «Υποβληθήτω ώτινι νόμω υποβάλλεται ο στασιαστής» 

Στο κάτω μέρος της παράστασης μέσα σε πλαίσιο «Η ΤΟΥ ΠΙΛΆΤΟΥ ΑΠΟΦΑΣΙΣ. Εγώ Πόντιος Πιλάτος δικαστής εν Ιερουσαλήμ υπό τω κραταιοτάτω Καίσαρι Τιβερίω, ου τινος η αυτοκρατορία είη ευδαίμων και αίσιος. Καθεζόμενος επί βήματος ίνα εκφέρω πάσι απόφασιν και τη συναγωγή των Ιουδαίων γνωσθείσης της δίκης της κατά του Ιησού όν δέσμιον οι Ιουδαίοι προσήγαγον, επείπερ αλαζονικοίς ρήμασιν υιόν Θεού εαυτόν εποίησε και ανεκήρυξε Βασιλέα των Ιουδαίων. Καίτοι καταγόμενος εξ ευτελεστάτων γονέων και έφη καταλύσειν τον ναόν του Σολομώντος, καταδικασθήτω επί σταυρού μετά δύο ληστών» 

Πολλές φορές ένα χαρακτικό αντέγραφε μια φορητή εικόνα, ή και το αντίθετο. 

Στο Μητροπολιτικό ναό του Εσταυρωμένου στα Κύθηρα υπάρχει η δίκη του Χριστού σε φορητή εικόνα του 1883, έργο του Κυθήριου ζωγράφου Ιωάννη Στάη, η οποία φαίνεται ότι είναι αντίγραφο του χαρακτικού σε πιο απλή μορφή.
---------------------------------------
Ελένη Χάρου-Κορωναίου
---------------------------------------